Sigortalı olmak için son gün kuyrukları
Sosyal Güvenlik Reformu yürürlüğe girmeden önce eski yasaya göre sigortalı olmak isteyenler Türkiye'nin dört bir yanında uzun kuyruklar oluşturuyor.
1 Mayıs 2008 tarihinden itibaren yürürlüğe girecek olan yasaya göre emeklilik yaşı, kadın ve erkekler için 65'e çıkartılıyor, aylık bağlama oranları da düşürülüyor. Ancak 30 nisan 2008 tarihinden önce sigortalı olanlar bu kapsam dışında kalıyor. İşte bu noktada çocuklarının 'mezarda emekli olmasını' istemeyen anne ve babalar, çocuklarını sigortalatmaya başladı.
30 nisan süresinin dolmasına bir gün kala, sıfır yaşından 20 yaşına kadar bir çok kişinin ilk giriş belgesi SSK İl Müdürlükleri'ne teslim edilmeye başladı. SSK İstanbul Bölge Müdürlüğü'nün bulunduğu Fındıklı'da da sabah 05.00'dan itibaren kuyruk oluşmaya başladı. Ellerinde onlarca kişinin 'işe giriş' belgesi ile SSK Müdürlüğü'ne gelen mali müşavirler, binlerce kişinin sigortalı olması için 500 metreyi bulan kuyruk oluşturdu.
Başvurular için bugün son gün, çünkü yönetmeliklere göre işe giriş bildirilerinin ay bitmeden en son bir gün önce teslim edilmesi gerekiyor. İlk defa sigortalı olanların yaşları sıfırdan yani aylıktan başlıyor ve 25'e kadar çıkıyor. En fazla yoğunluk da 18-22 arasında gözleniyor.
İZMİR'DE, 1 KİLOMETRE KUYRUK
Eski yasadan yararlanmak için son gün olan 29 Nisan'da İzmir Sigorta İl Müdürlüğü önünde 1 kilometre uzunluğunda kuyruk oluştu. İzmir Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) İl Müdürü Celal Kapan, iş yüklerinin beş kat arttığını, başvuruların bir ayda 15- 18 binden 48 bine çıktığını ve daha arttığını belirterek, özellikle 15 yaş altındaki sigorta girişlerini mercek altına aldıklarını söyledi. Kapan, "Başvuruların çoğu sahte bildirim. Bu kişiler fiilen çalışmıyor. Suç işleniyor. 15 yaş altını sıkı denetleyeceğiz, çalışmayanları iptal edeceğiz. Bir yıl kurumun denetim hizmetleri felç olacak" dedi.
TBMM'de kabul edilen, 1 Mayıs 2008 tarihinde yürürlüğe girecek olan, prim gün sayısını 7 bin 200'e, emeklilik yaşını 65'e çıkaran Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Yasası panik yarattı. İzmir'de yasadan etkilenmemek isteyenler Nisan ayı başından itibaren Sigorta İl Müdürlüğü önüne yığıldı. Geç karar verenler ise son gün olan bugün 1 kilometre uzunluğunda kuyruk oluşturdu. Saat 05.00'te gelenler ilk sıralarda yer alırken, mesainin başlamasını bekleyenler sonlarda yer bulabildi.
Kimi 3 yaşındaki çocuğu için girdi kuyruğa, kimi hala lise öğrencisi olan kızı için. Cumhurbaşkanı Abdullah Gül'ün 14 yaşındaki oğlu Mehmet Emre'yi sigortalı yapmasını örnek alan aileler de çoktu. Avni Atacan, kendisine iki torun veren 25 yaşındaki gelini için girdiği kuyrukta hükümeti eleştirdi. Barış Ulusu ise, "Başbakan gelsin de bu halimizi görsün" diyerek isyan etti. 1 kilometrelik kuyruğun sonunda yer alan Esra Barın, Orhan Pamuk'un ‘Kara Kitap'ının ilk sayfalarını okurken kitabı bitirse de de sıranın kendisine gelmeyeceğini belirterek, "16 yaşındayım, yasa iptal edilir diye son ana kadar bekledim ama olmadı. Sıra bana gelir mi bilmem, şansımı deneyeceğim" dedi.
İŞ BİLDİRİM FORMLARI KARABORSADA
Sahte sigorta girişlerine dikkat çeken Kapan, vatandaşın talebini fırsatçılığa dönüştüren bazı işyerlerinin, ailelere, çocuklarını sigortalı yaptırmaları için iş bildirim formlarını İzmir'de 750 YTL'den sattıkları yönünde duyum aldıklarını belirterek, çocukların da oyunculuk ajanslarından sigortalı gösterildiğini söyledi. SGK İl Müdürü Kapan, İzmir'de daha önce aylık 15- 18 bin arasında olan sigorta başvurusu sayısının Nisan ayı içinde 48 bine çıktığını, bu rakamın son günle birlikte 60 bini aşmasını beklediklerini dile getirerek şunları söyledi:
"Hukuki anlamda sigortalı gösterilmekle sigortalı çalışmak farklı kavramlar. Bunların çoğu fiili çalışma olmadan sigortalı yapılan kişiler. Bu da sahte sigortalılık demek. Burada suç işleniyor. 1 Mayıs'tan itibaren özellikle 15 yaş ve altını mutlaka inceleyeceğiz. Çalışmadan bildirimde bulunanların sigortalılığı iptal edilecek, primler gelir olarak kabul edilecek. Üç yaşındaki çocukları dizilerde, reklamlarda oynadıklarını öne sürerek, ajanslardan sigortalı gösteriyorlar. O ajansları inceleyeceğiz, çocukların oynadığı reklam ya da dizileri izleyeceğiz. Denetimlerde 27 kontrol memuru görev yapacak. Onlar için araç kiralayacağız. Denetimler işyerlerinde gerçekleştirilecek. Bu denetimler bizim 1 yılımızı felç edecek."
