Mahmut Hamsici
BBC Türkçe
"Oyumuz Tayyip Erdoğan içindir. Ve şunu söylemek istiyorum. Her zaman yaparım burada feryad, her zaman yaparım burada sanat, Sivaslıların hepsi diyor ki, Evet, Evet, Evet".
Sivaslı esnaf, yerel şair Mustafa Yılmaz referandumdaki görüşünü böyle açıklıyor.
Daha sonra da Cumhurbaşkanı Erdoğan için yazdığı şiiri okumaya başlıyor.
Sivas Cumhuriyet Meydanı'nda ve çarşıda konuştuklarımız kentte Evet'in çok önemli bir ağırlığı olduğunu gösteriyor.
Konuştuğumuz kişilerin 'Evet' oyu vermesindeki nedenlerden biri de Yılmaz'la aynı: Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'a güçlü destek duygusu.
Bunun yanında istikrar, güçlü Türkiye, güçlü liderlik, Türkiye çapındaki büyük yatırım projelerine destek de nedenler arasında dillendiriliyor.
Anayasa değişikliği maddelerini tek tek tartışmak ise işin biraz ayrıntısı olarak algılanıyor.
BBC Türkçe referandum 2017 özel dosyasıKobani'nin komşusu Suruç'ta referandum öncesi neler konuşuluyor?Cemaat soruşturmaları Kayseri'de referandumu nasıl etkileyecek?Anayasa değişikliğini ne kadar biliyorsunuz?Esnaf yerel şair Mustafa Yılmaz Cumhurbaşkanı Erdoğan için şiir yazmış
Kentte Evet'in görünürlüğüSivas'ın dört yanı Evet pankartlarıyla donatılmış durumda. Büyük tabelalarda Evet afişleri var.
Evlerin pencerelerinden, balkonlarından asılı afişlerin çoğu Evet afişi.
Sürekli yanınızdan bir Evet minibüsü geçiyor.
Cumhuriyet Meydanı'nda Evet çadırıyla, 15 Temmuz Milli İrade ve Demokrasi Derneği'nin darbe girişimiyle ilgili fotoğraf sergisinin yer aldığı çadırı yan yana.
Evet çadırı ve 15 Temmuz sergisi çadırı yanyana
İkinci çadırda Ülkücü şarkıcı Mustafa Yıldızdoğan'ın, 'Irmağının akışına ölürüm Türkiyem' sözleriyle ünlü 'Türkiyem' şarkısı çalıyor.
İki çadıra da yoğun ilgi var.
Kentteki Evet'in etkisi; Divriği, Zara, İmranlı, Hafik, Kangal gibi Alevi seçmenin yoğun olduğu yerler hariç diğer ilçelerde de çok yüksek.
Kim Hayır diyor?Kentte aktif bir şekilde Hayır kampanyası yürüten, son genel seçimlerde yaklaşık yüzde 15 civarında oyu bulunan CHP ile bazı sivil toplum örgütleri.
CHP ile bazı dernek ve vakıfların oluşturduğu 'Ülkene ve Geleceğine Sahip Çık Meclisi' meydanda belli saatlerde açılan bir stand, günlük mahalle ziyaretleri ve bir araçla Hayır çalışması yapıyor.
Hayır çalışması yapan en büyük grup CHP
CHP dışında açık olarak Hayır kararını açıklamış ve son yıllarda oy oranı gerilemiş olmakla birlikte kentte belirli bir etkisi bulunan Saadet Partisi.
Rekor oy hedefi Sivas'ta 1 Kasım 2015 genel seçimlerini veri alacak olursak Evet diyen AKP, MHP ve BBP'nin oy oranı yüzde 82,5'e tekabül ediyor.
Hem bu veriler hem de sokaktaki duruma bakılırsa kentte Evet rahat bir şekilde baskın çıkacak gibi duruyor.
Kentte konuştuğumuz birçok kişi Sivas'ı 16 Nisan akşamı Türkiye'de en fazla Evet oyunun çıkacağı yerler arasında göreceğini söylüyor.
Sivas'tan rekor Evet çıkabileceği söyleniyor
Muhafazakâr, milliyetçi seçmenin en güçlü olduğu kentte, Hayır oylarının oranını asıl belirleyecek olan BBP (Büyük Birlik Partisi) ve MHP (Milliyetçi Hareket Partisi) tabanının ama özellikle de BBP tabanının oyları gibi görünüyor.
BBP'nin en güçlü olduğu kentBBP kurucu Muhsin Yazıcıoğlu'nun memleketi Sivas, bu partinin Türkiye'de en etkili olduğu kent.
Sivas'ta birçok kişi BBP'yiyerel siyasette hâlâ AKP'den sonra ikinci parti konumunda görüyor.
Zaten bir önceki dönem belediyenin BBP'de olduğu kentte, 2014 yerel seçimlerinde de parti, yaklaşık yüzde 31'lik oyla ikinci parti olmuştu.
BBP Genel Başkanı Mustafa Destici, geçtiğimiz günlerde, referandumda Evet oyu vereceklerini açıkladı.
Ancak Sivas İl Örgütü ve BBP'nin yine güçlü olduğu kentlerden Kahramanmaraş İl Örgütü bu kararı kabul etmedi.
Konuştuğumuz BBP Sivas İl Başkanı Uğur Bulut, 'artık bu konuda bir polemiğe girmeyeceklerini, yaptıkları tek bir basın açıklaması olduğunu,bunun dışında referandumla ilgili yorum yapmayacaklarını' söyledi.
Bulut, söz konusu açıklamasında, Evet-Hayır tartışmasıyla partinin içine fitne sokulmak istediğini belirtiyor ve ekliyor:
"Gün partimize sahip çıkma günüdür. Ancak Genel Başkan'ın aldığı kararı taşımayacağımız ortadadır. Sivas teşkilatları olarak Genel Merkez'in vebaline ortak olmayacağız. Orucunu bozanlar, kefaretini kendi ödemeli, bizleri bu kefarete ortak etmemeli".
BBP tabanı ne düşünüyor?Peki kentteki BBP tabanı ne düşünüyor?
Yıllardır BBP'de çeşitli kademelerde yöneticilik yapmış, tabanı iyi bilen bir isim olan Ömer Ağdoğan'la konuşuyoruz.
Ağdoğan, BBP tabanındaki rahatsızlığın nedenini anlattı
Ağdoğan, BBP Genel Merkezi'nin referandum kararını belirleme yönteminin tabanda rahatsızlık yarattığını belirtiyor:
"Genel Merkez, 16 Nisan'da kullanacağı oyun rengi noktasında en başta da Evet diyebilirdi. Kurmaylarıyla, yönetim kuruluyla otururdu, mecliste görüşülürken 18 maddeyi değerlendirirdi. Çıkardı derdi ki, 'Biz bu 18 maddenin değişmesi sonucunda buradan halkımızın artı yönde kazanımlar elde edeceğini gördük, oyumuz Evet'. Bu da tabanda fazla bir itiraz görmezdi. Hatta destek de olunurdu.
"Biz bu konudaki kararımızı kurullarımıza havale ettik, oradan çıkacak kararlar neticesinde açıklayacağız' diye fikir deklare ettikten sonra Genel Merkez'e düşen şey, istişare kurullarında çıkan kararı açıklamaktı. Ama böyle yapmadı. Buradaki ekseriyet Hayır yönündeydi. Buna rağmen Genel Merkez dönüp de Evet kararı açıklayınca bu, parti tabanında pek karşılık bulmadı. Parti Evetçiler ve Hayırcılar olarak ikiye bölündü.
Ağdoğan parti tabanında hangi eğilimi daha baskın gördüğünü sorduğumuzda şu yanıtı veriyor:
"Bana fikrimi soruyorsanız, Hayırcıların daha çoğunlukta olduğu kanaatindeyim. Sivas'ta da böyle Türkiye'de de böyle. Ben büyük çoğunluğun Hayır diyeceği noktasında fikir beyan edebilirim" yanıtını veriyor.
Ağdoğan bununla birlikte BBP seçmeninden AKP'ye son yıllarda büyük kayma olduğunu da söylüyor.
Sivas merkezinde Evet kampanyası ağırlığını hissettiriyor
Sivas MHP'de çalkantıSivas, son yıllardaki oy düşüşüne rağmen İç Anadolu'da MHP'nin de geleneksel olarak güçlü olduğu kentlerden.
MHP'nin Sivas İl Yönetimi, Olağanüstü Genel Kurul için imza vermesi ardından Şubat ayında görevden alınmıştı.
Mart ayında yeni yönetim göreve başladı. Yeni İl Başkanı Özkan Turan Navruz, yaptığı ilk açıklamada ilk önceliklerinin parti teşkilatlarını yapılandırmak ve daha sonra referandumda Evet oyu için çalışmak olduğunu söyledi.
Referandum sürecinde Gölova ilçe teşkilatı, Genel Merkez'in Evet kararına tepki göstererek topluca istifa ederken, Kangal İlçe Başkanı da aynı nedenle görevinden istifa etti.
Son olarak belediyesi MHP'nin elinde olan Koyulhisar İlçesi'nde MHP İlçe Yönetimi, parti teşkilatındaki elektronik panoya Hayır yazması ardından görevden alındı.
'Ülkücülerin üst kuşağı Hayırcı'Sivas'ta MHP'li deyince önce, 1980 öncesi çatışma ortamında yer almış ve bu dönemde kritik rol üstlenmiş üst kuşaklar akla geliyor.
Bu kuşağın MHP tabanında önemli bir yeri var.
Biz de MHP tabanının durumunu, 1980 öncesinden bu yana Ülkücü Hareket içinde yer alan, MHP üyesi Nazım Bali'ye soruyoruz.
Bali şunları söylüyor:
"Sivas'ta Milliyetçi Hareket Partisi'nin güçlü bir tabanı var. Her ne kadar Kasım'da milletvekili çıkaramamış olsak da Haziran'da bir milletvekili çıkarmıştık.
"Ben şunu görüyorum. Sivas'ta Ülkücü tabanın yüzde 99'ı Hayırcı. Belki Evet diyen arkadaşlarımız var ama onlar da görevliler. Ama görevi olmayanlar, eski Ülkücüler, bu davanın çilesini çekmişler, cezasını yatmış olanların yüzde 90'ından fazlası mutlaka ve mutlaka Hayırcı.
"Ben muhalif de değilim. Bu dava için hayatımızı koymuşuz. Benim beş seneye yakın bir cezaevi hayatım var. Benim jenerasyonumda olan insanlarda kesinlikle Hayır yok. Sonu hayır olur inşallah".
Referandumda Evet dememe kararı alan Saadet Partisi İl Başkanı Osman Gönay da kentte Evet'in epey güçlü olduğunu ancak tabanda AKP seçmeni olduğu halde Anayasa değişikliğine destek vermeyenlerle karşılaştıklarını belirtiyor.
16 Nisan'da Sivas'ta güçlü bir Evet oyu çıkmasına kesin gözüyle bakılıyor.
Merak edilen ise daha çok oranların ne olacağı.
Bu soruyu ise asıl olarak BBP ve MHP'li seçmen belirleyecek gibi duruyor.