Tarihi kalede 4 bin yıllık "gizli geçit" bulundu
Konya'nın merkez Selçuklu ilçesi sınırlarında bulunan Hititler, Helenistik, Roma, Bizans, Selçuklu, Karamanoğulları ve Osmanlı'ya kadar birçok medeniyetin izlerini taşıyan bin 720 rakımlı Takkeli Dağ'daki Gevele Kalesi'nde, gizli geçit ortaya çıkarıldı.
Kazı başkanlığını yürüten, Necmettin Erbakan Üniversitesi Sosyal ve Beşeri Bilimler Fakültesi Sanat Tarihi Bölüm Başkanı Prof. Dr. Ahmet Çaycı, AA muhabirine yaptığı açıklamada, kazının 30 kişilik ekiple yürütüldüğünü söyledi.
Çalışmalarda çok sayıda tarihi bulguya rastladıklarını aktaran Çaycı, çıkarılan varlıkların envanter çalışmasının ardından Müzeler Müdürlüğü'ne teslim edildiğini dile getirdi.
Çaycı, ay sonunda kazı çalışmalarına ara verileceğini belirterek, 2016 yılının Mayıs ayında yeniden başlanacağını bildirdi.
- Çok sayıda sarnıç var
Gevele Kalesi'nde çok sayıda sarnıcın varlığına dikkati çeken Çaycı, Ortaçağ dönemi kalelerinde su ihtiyacının bu yapılardan karşılandığının altını çizdi. Çaycı, kalede şu ana kadar 60 sarnıç tespit ettiklerini, bu sayının kazı devam ettikçe artabileceğini aktardı.
Kaledeki sarnıç sayısının hangi dönemde ne kadar kişi tarafından kullanıldığına dair ipuçları verdiğine işaret eden Çaycı, "Bu sarnıçlarda kaç metreküp su toplanabiliyor, bu miktar kaç kişiye yeterli gelir' bunu tespit edeceğiz. Orada ne kadar asker vardı, kaç insan yaşadı' sorusunun cevabını bulacağız. Bütün bunlardan oradaki nüfusu ortaya çıkaracağız" diye konuştu.
- Gizli geçit bulundu
Çaycı, Ortaçağ kalelerinde dışarıyla bağlantının sağlanacağı gizli geçit türü mimari yapıların bulunduğuna dikkati çekerek, Gevele Kalesi'nde ise kazının ilk yılında gizli geçit emarelerine rastlandığını belirtti. Kazı sırasında kendilerini heyecanlandıran gelişmelerle karşılaştıklarını anlatan Çaycı, şöyle konuştu:
"Kalede içeriyle dışarının bağlantısını sağlayan 'dehliz' adını da verdiğimiz gizli geçit tespit ettik. Orada büyük oranda temizlik çalışması yaptık. İçeriden dışarıya yaklaşık 300 metre uzunluğunda olduğunu tahmin ettiğimiz dehlizin 100-150 metrelik bölümü ortaya çıktı. Burası nihai anlamda sarnıçla bütünleşiyor. Van'daki Urartu kalelerinde de bu yapıya rastlandı. Buradaki dehliz, gizli yolla sarnıca bağlanıyor, buradan da dışarıya tahliye ediliyor. İlk etapta bir su yapısı görüntüsü verip kamufle etme düşünülmüş."
- Hititlere kadar uzanıyor
Çaycı, yapının dışarından fark edilmesinin güç olduğuna ifade ederek, şunları kaydetti: "Üstü tonozla kapalı ve hatta arazinin bir parçası gibi görünüyor. Ancak derinlere girildiğinde ayrıntılarından dehliz olduğu anlaşılıyor. Gizli dehlizin ilk örnekleri Anadolu'da Hititlere kadar uzanır. Buradaki gizli geçit için 'yaklaşık 4 bin yıllık' denilebilir. Bizim elimizdeki buluntularda Selçuklu döneminin izleri var. Selçuklular kullanmış ama ondan önce de mutlaka kullanıldı. Burası Hititler döneminde inşa edilmiş, Selçukluların da kullandığı gizli bir geçittir."
