Taşkağıt-makas oyunu nasıl kazanılır?

James Morgan

BBC Bilim Muhabiri

Taş kağıt makas oyununu kazanma şansınız olasılık hesabına göre üçte bir. Peki ya başka bir olasılık daha mümkünse?

Bir araştırmaya göre, bu oyunu oynayan insanlar rastgele oynamıyor.

Aksine şansa bıraktığınızda kazanacağınızdan çok daha sıklıkla rakibinizi alt etmenizi sağlayacak saklı bir takım kalıpları takip ediyor.

Oyunun kazananları onlara hangisi kazandırdıysa o hareketi takip etme eğiliminde olurken, kaybedenler ise taş-kağıt-makas sırasında bir sonraki harekete geçiyor.

Bilim insanları bu hareketleri takip etmenizin kazanmanızı kolaylaştıracağı inancında.

Bu strateji Çin'deki Zhejiang Üniversitesi'nde düzenlenen devasa bir taş-kağıt-makas oyunu turnuvasında ortaya çıkartıldı ve New York'taki Cornell Üniversitesi kütüphanesine ait olan Arxiv.org sitesinde yayınlandı.

Taş-kağıt-makas turnuvasıBilim insanları 360 öğrenciyi topladı ve onları 6'şar kişilik gruplara ayırdı. Her bir kişi kendi grubundaki diğer kişilere karşı 300 tur taş-kağıt-makas oynadı.

Teşvik olsun diye kazananlara kazandıkları oyun sayısı ile orantılı olarak para ödendi.

Klasik oyun teorisine göre kazanmak için oyuncuların hangi hareketi yapacaklarına tamamen rastgele karar vermeleri gerekiyor.

Bu şekilde diğer oyuncu tarafından ne yapacağının tahmin edilmesinin önüne geçiyor.

Her iki oyuncunun da taş-kağıt-makastan birini eşit olasılıkla seçtiği bu kalıp "Nash dengesi” olarak biliniyor.

İsmini de, 2011 yapımı Akıl Oyunları filmine de konu olan oyun teorisinin babası John Forbes Nash Jr'dan alıyor.

Şaşırtıcı bir davranış biçimiVe gerçekten de, her bir gruptaki oyuncular her bir hareketi üçte bir oranla tıpkı rastgele seçim yaparlarsa olacağı gibi seçiyordu. Ancak turnuvayı düzenleyenler daha da yakından baktılarında şaşırtıcı bir davranış kalıbı ile karşılaştılar.

Oyuncular bir raunt kazandıklarında, kendilerine kazandıran hareketi rastgele seçseler yapacakları hareketten daha sık yapıyor.

Kaybedenler ise başka bir harekete geçme eğiliminde oluyor ve bunu yaparken de oyunun ismindeki sıralamayı takip ediyorlar.

Örneğin eğer "taş” yaptıklarında kaybettilerse, bir sonraki rauntta rastgele bir harekettense "kağıt” yapmaya daha meyilli oluyorlar.

Bu, "kazandıysan devam et – kaybettiysen değiştir” stratejisi oyun teorisinde "koşullu yanıt” olarak biliniyor ve araştırmacılara göre bu insan beyninin otomatik bir cevabı olabilir.

Bu kalıbı tahmin etmek ve dolayısıyla rakibine baskın çıkarak onu yenmek oyunculara daha çok para kazandırıyor.

'Oyun teorisi burada geçerli değil'Araştırmacılar, "Taş-kağıt-makas oyununun Nash dengesinin açıklayamayacağı toplu bir periyodik hareketler dizisi gösterdiğini” söylüyor.

"Koşullu yanıtın insan beyninin basit bir karar alma mekanizması mı yoksa daha temel bir sinirsel mekanizmanın sonucu olup olmadığına daha ileriki araştırmalar karar verebilir” diyorlar.

Her ne kadar taş-kağıt-makas basit bir oyun olsa da, insanlarda rehabetçi davranışı açıklayabilmek için faydalı bir model. Örneğin ticarette.

Daha önceki bir deney oyuncuların bilinç dışı bir şekilde rakiplerinin davranışlarını taklit ettiğini ortaya koymuştu. Bu sonuç şaşırtıcı idi çünkü başarı farklı davranmak yoluyla elde edilebilen bir şey.

Çinli bilim insanları oyuncuların rekabet halindeyken yaptıkları irrasyonel gibi görünen seçimlerin altındaki psikolojiyi açıklamak için araştırmalar planlıyor.

Bu esnada kendilerinin kazanma stratejisinin işe yarayıp yaramadığını test etmek isteyenler için gereken ise Birleşik Krallık şampiyonasına katılmak.