Terör kurbanlarının sayısında büyük artış

Helier Cheung

BBC Muhabiri

Uluslararası terör eylemleri üzerine yapılan bir araştırmaya göre terör saldırılarında ölenlerin sayısı 2012 ve 2013 arasında yüzde 61 yükseldi.

Küresel Terörizm Endeksi raporuna göre 2013'te yaklaşık 10 bin terör saldırısı düzenlendi. Bu terör saldırılarının sayısında bir önceki yıla göre yüzde 44'lük artış anlamına geliyor.

Raporda çoğu ölümün arkasında IŞİD, El Kaide, Boko Haram ve Taliban gibi örgütlerin bulunduğu, terörden en çok etkilenen ülkenin de Irak olduğu vurgulandı.

Ekonomi ve Barış Enstitüsü'nün (IEP) hazırladığı raporda 2013'te terör saldırılarında yaklaşık 18 bin kişinin öldüğü belirtildi.

IEP Genel Başkanı Steve Killelea BBC'ye yaptığı açıklamada, terör saldırılarındaki ölümlerde görülen son artışın nedeninin "büyük ölçüde Suriye'de 2011'de başlayan iç savaş olduğunu" söyledi.

2000-2013 arasındaki terör eğilimlerini inceleyen raporda ABD merkezli Global Terör Veritabanı'ndan alınan bilgiler kullanılıyor.

Beş ülkede yoğunlaşan saldırılarGeçen yılki terör ölümlerinin yüzde 80'i beş ülkede, Irak, Afganistan, Pakistan, Nijerya ve Suriye'de yoğunlaşıyor. Sadece Irak'ta altı bin kişinin öldüğü kaydediliyor.

Hindistan, Somali, Filipinler, Yemen ve Tayland ise en çok terör ölümünün görüldüğü diğer beş ülke.

Rapora göre Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Örgütü (OECD) ülkelerinde 2000 yılından bu yana terör ölümlerinin sadece yüzde 5'i görülse de, bu ülkeler en kanlı saldıranlardan bazılarına sahne oldu.

Bunlara ABD'deki 11 Eylül saldırıları, 2004'te Madrid'deki tren bombaları, 2005'te Londra'da yaşanan bombalamalar ve 2012'de Norveç'te yaşanan saldırı da dahil.

2013'te terör saldırıları nedeniyle en çok sayıda ölümün yaşandığı ülkelerse 40 kişinin öldüğü Meksika ve 57 kişinin öldüğü Türkiye oldu.

Raporda 2013'te terör saldırılarındaki ölümlerin yüzde 66'sından El Kaide, Taliban, Boko Haram ve IŞİD'in sorumlu olduğu vurgulandı.

Rapora göre bu ört örgüt de "Vahabi İslam'ın aşırı yorumlarına dayalı dini ideolojiler" kullanıyor. Ancak çalışmada "terör saldırılarındaki tek motivasyonun dini ideolojiler olmadığı" da vurgulanıyor.

Raporda "Katar, BAE ve Kuveyt gibi terör saldırılarının yaşanmadığı Müslümanların çoğunlukta yaşadığı ülkeler de var. Bu durum da diğer sosyal, siyasi ve jeopolitik faktörlerin rol oynadığını gösteriyor" deniyor.

Cinayetlerde ölenlerin sayısı '40 kat fazla'Çalışmada dünyanın pek çok yerinde terör eylemlerinin başını "siyasi, milliyetçi ya da ayrılıkçı" grupların çekmesinin çok daha büyük ihtimal olduğu vurgulanıyor.

Raporda ayrıca küresel düzeyde üç faktörün terörle bağlantılı olduğuna dikkat çekiliyor;

Farklı etnik, dini ve farklı dilleri konuşan gruplar arasında yüksek derecede sosyal düşmanlıkYargısız infazlar ve insan hakları ihlalleri gibi devlet kaynaklı şiddetGenel anlamda yüksek düzeyde şiddet ve şiddet içeren suçlarAncak çalışmada yine de terör saldırıları artarken, bu sayıları diğer faktörlerle birlikte değerlendirmek gerektiği vurgulanıyor. Çalışmada BM'nin 2012'de yayımladığı bir rapora göre terör saldırılarının yüzde 50'sinde can kaybı olmadığı ve 40 kat daha fazla kişinin cinayetlere kurban gittiği söyleniyor.