Tıbbi ve Aromatik Bitki Çeşitliliğinin Korunması Araştırma Komisyonu

Hacettepe Üniversitesi Eczacılık Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Arif Ahmet Başaran, "Ülkede özel alanlar belirlenerek buralarda tıbbi ve aromatik bitkiler konusunda fazla çeşide gitmeden iki-üç tıbbi bitkinin üretilmesi gerekir. 20-40-50 ton kadar bu bitkilerden üretilebilecek bir bölgenin planlaması lazım." dedi.

Tıbbi ve Aromatik Bitki Çeşitliliğinin Korunmasında, Bunların Üretiminde ve Pazarlanmasında Karşılaşılan Sorunlar ile Alınması Gereken Tedbirlerin Belirlenmesi Amacıyla Kurulan Meclis Araştırması Komisyonu, AK Parti Antalya Milletvekili İbrahim Aydın başkanlığında toplandı.

Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Tabiat Varlıklarını Koruma Genel Müdürlüğü Mehmet Ali Kahraman, komisyonda yaptığı bilgilendirmede, Türkiye'nin biyolojik çeşitlilik açısından zengin özelliklere sahip olduğunu, Avrupa'da bu alanda en önemli ülke konumunda bulunduğunu belirtti.

Dünya gündeminin önemli konularından birisinin biyolojik çeşitliliğin korunması ve ekosistem hizmetlerinin sağlanması, bu itibarla korunan alanların artırılması olduğuna dikkati çeken Kahraman, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı olarak korunan alanları her sene yüzde 20 artırarak 2023'ün sonuna kadar uluslararası kriterler seviyesine çıkarmayı hedeflediklerini bildirdi.

Kahraman, Milli Emlak Tebliği kapsamında 131 adet bitki türünün, "tıbbi aromatik bitki türü" olarak tanımlandığını, bu türlerin ve habitatların korunmasıyla ilgili çalışmalar yürüttüklerini söyledi.

Hacettepe Üniversitesi ile Tabiat Varlıklarını Koruma Genel Müdürlüğü arasında yapılan bir iş birliğiyle Gölbaşı özel çevre koruma bölgesinde, tıbbi ve aromatik bitki üretimine yönelik çalışma yapmayı düşündüklerini dile getiren Kahraman, bu yöntemle koruma faaliyetlerine de katkıda bulunmayı amaçladıklarını ifade etti.

Kahraman, özel çevre koruma bölgesi ve doğal sit alanında tıbbi ve aromatik bitki üretiminin teşviki yönünde vatandaşlara birçok destek verdiklerini kaydetti.

- Kenevir ekimi

Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Milli Emlak Genel Müdürlüğü Kira Dairesi Başkanı Nihat Bağcı, komisyonda hazine arazilerin kullanımı ve kiralama işlemlerine yönelik bilgiler aktardı.

Bağcı, kenevir yetiştirmek amacıyla Tarım ve Orman Bakanlığı tarafından belirlenen 15 şehrin bulunduğunu belirterek, bu illerde ekim yapmak isteyenlere yönelik hazine arazilerinin kiralanması konusunda ilana çıktıklarını anlattı. Bağcı, bu ilan asmaların devam ettiğini, bir kaç tane ilanın sonuçlandığını da kaydetti.

- "Türkiye tıbbi ve aromatik bitkiler çöplüğü olmasın"

Hacettepe Üniversitesi Eczacılık Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Arif Ahmet Başaran, tıbbi ve aromatik bitkiler konusunda Türkiye'nin çöplük olmaması uyarısında bulunarak bu konuda yapılması gerekenlere ilişkin derlediği çalışmaları komisyon üyelerine aktardı.

Başaran, bu konuda, ileriki yıllarda, Cumhurbaşkanlığına bağlı, uygulamaları organize edecek bir üst kurulun öncelikle kurulması gerektiğini vurguladı.

Tarım ve Orman Bakanlığı ve yan kuruluşlarıyla ziraat fakültesi, eczacılık fakültesi öncelikli olmak üzere üretim açısından bölgesel çalışmalara karar verilen yerler ve bitkilerin gözden geçirilmesi gerektiğinin altını çizen Başaran, şöyle konuştu:

"Sulama ve toprak yapısı dikkate alınarak bir saha incelemesine gidilmeli ve daha sonra da belirlenecek büyük ölçekli, üretim şemasına uygun, bölge planlaması yapılmalı. Bölge planlamasında benim kastettiğim iller bazındadır. Dekarlar bazında bir üretimin ülke için yeterli olmayacağını düşünüyorum. Ülkede özel alanlar belirlenerek buralarda tıbbi ve aromatik bitkiler konusunda fazla çeşide gitmeden iki-üç tıbbi bitkinin üretilmesi gerekir. 20-40-50 ton kadar bu bitkilerden üretilebilecek bir bölgenin planlaması lazım. Bunun için de yasa değişikliği gerekiyor. Seçilecek ürünler üzerinde ilgili bakanlık ve TÜİK temsilcileriyle üretim temelli bir yol haritasının çıkarılması gerekiyor.

Belediyeler daha aktif rol alabilir. Belediyelerden ve hazine arazilerinden yüksek ölçekli üretim için toprak tahsisinin yapılması için çalışma yapılmalı. Bunun kiralama ile yapılmasından yana değilim. Bu, uygun bir yöntem değil. Çünkü kiraladığınızda ürünün sahibi üretici oluyor ama burada devlet olmalı. Devlet en azından belli bir süre için burada liderliğini ve denetimini göstermek zorunda."

Toplantıda, Hacettepe Üniversitesi Eczacılık Fakültesi Farmasötik Botanik Anabilim Dalı Başkanı Prof. Dr. İffet İrem Tatlı Çankaya, Türk Eczacıları Birliği Merkez Heyeti üyesi Mine Erdoğan ile Sağlık Bakanlığı Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumu Başkan Yardımcı Harun Kızılay da birer sunum yaptı, komisyondaki milletvekillerinin sorularını yanıtladı.