BİZE ULAŞIN
TUNUS (AA) - YAMİNE SALİMİ - Tunus'ta Cumhurbaşkanı El-Baci Kaid es-Sibsi'nin görevlendirdiği Bireysel Özgürlükler ve Eşitlik Komitesi'nin hazırladığı rapor, ülkenin kimliğiyle ilgili tartışmaları yeniden alevlendirdi.
Raporda sunulan öneriler içinde en fazla tartışma konusu olan maddeler "mirasta kadın-erkek eşitliği ve eşcinselliğin suç olmaktan çıkarılmasına" ilişkin.
İmamlar, şeyhler ve Tunus'un en eski eğitim kurumlarından Zeytune Üniversitesi'nden bilim adamları söz konusu raporun, ülkenin Müslüman kimliğiyle çeliştiğini ifade ederken, komite yetkilileri tekliflerin Tunus anayasasını temel aldığını ve ülkenin inanç ve kimliğine halel getirmediğini belirtiyor.
Cumhurbaşkanı Sibsi, 13 Ağustos 2017'de komiteyi, kadın-erkek eşitliğiyle ilgili yasal düzenlemeler üzerinde çalışmakla görevlendirmişti. Komite geçen haziran ayında Sibsi'ye 2 bölümden oluşan 233 sayfalık bir rapor sundu.
"Bireysel hak ve özgürlükler"e ayrılan birinci bölümde yer alan en bariz teklifler arasında eşcinselliğin suç olmaktan çıkarılması ve idam cezasının kaldırılması yer alıyor. İkinci bölümde ise kadın-erkek arasında özellikle mirasta eşitlik ve çocuklar arasında -evlilik dışı ilişkilerden doğanlar da dahil olmak üzere- eşitlik meselesini ele alınıyor.
- "Tehlikeli teklifler"
AA muhabirine konuşan Zeytune Üniversitesi öğretim üyelerinden Ali es-Savli, Tunus'un Müslüman-Arap kimliğini oluşturan tüm unsurları ortadan kaldırmayı amaçlayan bu rapora karşı olduklarını söyledi.
"Komite, anayasa ve kanunlarda İslam'la, Müslümanlarla ve evlilikle alakalı tüm terimleri kaldırmak istiyor." diyen Savli, sözlerini şöyle sürdürdü:
"Dönüşü olmayan bir noktaya geldik. Bu çok tehlikeli tekliflere karşı kararlı bir duruş sergilememiz gerekiyor. Şu an yaşananlar Tunus tarihinde bir istisna, bu nedenle bu teklifler uygulamaya konulmadan iptalini talep ediyoruz."
- "Aile bütünlüğü tehdit altında"
İslam medeniyeti alanında araştırmacı Sami Berahim de raporun, toplumun tüm unsurlarını temsil etmeyen bir komite tarafından hazırlandığı görüşünde.
Raporun önemli bir kısmının, mirasta eşitlik meselesinde olduğu gibi toplumsal talepleri yansıtmadığını savunan Berahim, "Kanunların toplumsal ihtiyaçları karşılaması gerekirken bu rapor, 'kanunların toplumsal bilincin önüne geçebileceği' zihniyetiyle hazırlandı." dedi.
Berahim, raporda sorun teşkil eden kısmın tekliflerden ziyade bunların doğuracağı sonuçlar olduğuna işaret ederek, "Diyelim ki mirasta eşitlik düzenlemesini kabul ettik. O zaman harcamalarda da eşitliği kabul etmemiz gerekir ki toplum henüz buna hazır değil." diye konuştu.
Eşcinsellik konusuna da değinen Berahim, bunun suç olmaktan çıkarılmasının eşcinsel ailelerin oluşmasına kapı açacağını söyledi.
Berahim, raporun doğaçlama hazırlandığını ve bazı tekliflerin aile bütünlüğünü tehdit ettiğini vurguladı.
- Avrupa Parlamentosu'nun tavsiyeleri
Tunus Üniversitesi'nden anayasa hukukçusu Kays Said ise söz konusu tekliflerin Avrupa Parlamentosu tarafından sunulan tavsiyelerden ibaret olduğunu kaydetti.
Said, Avrupa Parlamentosu'nun Eylül 2016'da Tunus'tan, medeni kanunun özellikle mirasta kadın-erkek eşitliğiyle ilgili kısmının yeniden gözden geçirilmesi ve idam cezasının kaldırılmasıyla ilgili talepte bulunduğunu ifade etti.
Bu tavsiyelerin, ancak halkın belirleyebileceği ve yabancı hiçbir makamın dahil olamayacağı "ulusal meseleler" kapsamına girdiğini vurgulayan Said, bazı tekliflerin, miras konusunda olduğu gibi Kur'an-ı Kerim hükümlerine aykırı olduğunu dile getirdi.
Said, Tunus'ta halkın gerçek sorunlarının üzerini örtmek için dışarıdan gelen emirlerle kriz oluşturulduğunu öne sürdü.
- "Rapor anayasayı temel alıyor"
Bireysel Özgürlükler ve Eşitlik Komitesi Başkanı Büşra Bilhac Hamide ise muhalefet edenleri, raporun içeriğine vakıf olmadan açıklama yapmakla suçladı. Hamide, şunları söyledi:
"Rapor, bazılarının yaydığı söylentinin aksine anayasaya ya da İslam hükümlerine tezat teşkil etmiyor. Biz, bu raporu hazırlarken anayasayı temel almaya özen gösterdik. Tekliflerimize karşı çıkanların öncelikle raporu çok iyi incelemesi gerekiyor. Ülkedeki düşünürler ya da İslam'ın gerçek temsilcileri sadece onlar değil."
Raporun aileyi parçalayacağı yönündeki söylentilerin de doğru olmadığını savunan Hamide, Tunus aile yapısının da diğer ülkelerde olduğu gibi sorunları olduğunu ve buna, aile içindeki bireylerin, kimsenin kontrolü olmadan kendi benliklerini oluşturmalarını sağlayacak çözümler sunduklarını aktardı.
Hamide, söz konusu girişimin fikir babasının Cumhurbaşkanı Sibsi olması hasebiyle son karar makamının da kendisi olduğunu ve raporun da tartışmaya açık olduğunu sözlerine ekledi.
Cumhurbaşkanı Sibsi'nin raporla ilgili kararını Tunus'ta Kadınlar Günü olarak kutlanan 13 Ağustos'ta açıklaması bekleniyor.
