Türkiye'nin 'en ötekilerinden' Domlar ve seçim

Mahmut Hamsici

BBC Türkçe, Hatay

Domlar...

Türkiye'de birçok kişi onların ismine aşina değil.

Halbuki sayıları kimi kaynaklara göre on binler, kimi kaynaklara göre yüz binlerle ifade ediliyor.

Etnik bir grup olan Domların Romanlarla akraba olduğu belirtiliyor.

Anadilleri Domanice olan Domlar, Orta Doğu'da başta Mısır ve İran olmak üzere birçok ülkede yaşıyor.

Türkiye'de ise Dom yurttaşlar ağırlıklı olarak Akdeniz bölgesinin doğusu ile Doğu ve Güneydoğu bölgelerinde bulunuyor.

Hatay, Domların en yoğun yaşadığı kentlerden. Son yıllarda kurulmaya başlanan Dom derneklerinin önemli bölümü de Hatay'da.

Mustafa Karabulut ayrımcılıktan şikayetçi.

Dom-Der (Dom Kabilesi Kültürünü Araştırma Geliştirme Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Derneği) Başkanı Mustafa Karabulut'la derneğin Antakya'daki lokalinde konuşurken en çok kullanılan kelimelerden biri 'ayrımcılık' oluyor.

Karabulut yıllar boyunca göçebe yaşayıp yerleşik hayat geçen Domların, bazı geleneksel mesleklerini modern hayatta yapamaz olduklarını, çok geride kaldıklarını, bunun üstüne bir de ayrımcılık sorunuyla karşılaştıklarını söylüyor.

Kendilerine potansiyel suçlu, kimi zaman "hırsız" gözüyle bakıldığını, iş verilmediğini, sosyal yardımlarda bilerek geride bırakıldıklarını belirtiyor ve sürekli tekrarlıyor: "Biz, bu memleketin en geride kalan kavmiyiz."

Karabulut, siyasi partilere tepkili: "Bu zamana kadar hiçbir parti ya da lider bizimle muhatap olmadı. Ancak seçim esnasında bizi oy toplamak için, seçim malzemesi diye kullanırlar."

'Erdoğan Roman açılımıyla bizimle muhatap oldu'Karabulut, Recep Tayyip Erdoğan liderliğindeki hükümetin 2009'daki "Roman açılımını" değerli buluyor:

"Tarih boyunca kimse bizle muhatap olmadı. Recep Tayyip Erdoğan çıktı muhatap oldu bizle. Bir şey vermedi, iyileştirmedi ama muhatap aldı, özür diledi. Kendisine teşekkür ediyoruz".

"Çözülmediyse de AK Parti sorunlarımızla ilgilendi" diyen Karabulut'a göre bu açılım sonrasında hayatlarında somut iyileşmeler yaşanmadı.

"Özürle olmuyor bu iş" diyor Dom-Der lideri.

'Domlarda AK Parti'ye destek azalacak'Karabulut'a göre 2009'daki bu açılım nedeniyle Domlar arasında AKP'ye destek varmış.

Kendi oyunu açıklamayan ve herhangi bir partiye destek çağrısı yapmayan Karabulut bu seçimlerde ise Domlar arasında AKP'ye desteğin azalacağını belirtiyor.

"Tek talebimiz eşitlik. Tüm vatandaşlarla aynı haklara sahip olmak istiyoruz" diyen Karabulut, talepleriyle ilgili fazla bir ilerleme sağlanmamasına ve AKP'nin Romanlar-Domlar'dan hiçbir aday göstermemesine tepkili.

Gökhan Kuyumcu, Roman aday göstermesi nedeniyle CHP'ye oyların artacağını düşünüyor.

CHP'nin Roman yurttaş Özcan Purçu'yu aday göstermesini hatırlatıp, Domlardan bu seçimde CHP'ye oy çıkacağını, her iki partinin de oy alacağını söylüyor.

HDP için ise yeni kurulmuş bir parti olarak henüz bir icraatlarını görmediklerini, izlediklerini belirtiyor.

'Özcan Purçu'nun mecliste olması gençler açısından önemli'Dom gençlerin seçimlere bakışı içinse dernekte çalışan Gökhan Kuyumcu'yla konuşuyoruz.

Kuyumcu da, Özcan Purçu nedeniyle Domlarda CHP'ye çıkan oyların artacağı kanısında:

"Bizim Dom kültüründe de vardır. 'Size bir adım gelirlerse, siz de ona 10 adım gidin' anlayışı vardır."

"Meclise CHP'den bir aday sokmak, gençler açısından bundan sonraki çalışmalarımız için çok büyük bir gelişme olacak."

Kuyumcu, HDP'nin Edirne'de bir Roman yurttaşı üçüncü sıradan aday göstermesinin de önemli olduğunu söylüyor.

Dom gençler olarak HDP'yi de takibe aldıklarını, bir azınlık grubunu destekleyen bir parti olarak HDP'yi kendisine yakın gördüğünü belirtiyor.