Dışişleri Bakanlığı, Ayasofya ve Kariye Camilerine ilişkin Türkiye'den rapor isteyen Birleşmiş Milletler Eğitim, Bilim ve Kültür Örgütü (UNESCO) Dünya Mirası Komitesi'ne ret yanıtı verdi. Bakanlık, komitenin talebinin "taraflı ve siyasi saiklerle kaleme alındığını" savundu.
Türkiye, geçtiğimiz yıl daha önce müze statülerine sahip Ayasofya'ya ve ardından da Kariye'ye cami statüsü vermişti.
Dünya Mirası Komitesi ise Çin'de düzenlenen Genişletilmiş 44. Oturumu sırasında, yapılan bu değişikliklere ilişkin Türkiye'den 1 Şubat 2022'ye kadar bir rapor sunmasını istemişti.
Komite, oturum sonunda aldığı kararla, Ayasofya ve Kariye'de yapılan değişikliklerin, yapıların üstün evrensel değerleri üzerinde potansiyel etkileri olabileceği uyarısı yapmış ve Türkiye'yi uluslararası diyalog ve işbirliğine davet etmişti.
Cumartesi günü Dışişleri Bakanlığı tarafından yayımlanan açıklamada ise, Ayasofya ve Kariye Camilerinin hangi amaçla kullanılacağı konusunun "Türkiye'nin egemenlik haklarıyla ilgili" olduğu belirtilerek şu ifadelere yer verildi:
"Türkiye, mevcut uygulamalar, sahadaki durum ve Danışma Misyonu raporlarıyla uyumsuz; önyargılı, taraflı ve siyasi saiklerle kaleme alındığı anlaşılan UNESCO Dünya Miras Komitesi'nin İstanbul'un tarihi alanlarına yönelik kararının konuyla ilgili maddelerini reddetmektedir"
Öte yandan Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ise Ayasofya'nın camiye dönüştürülmesinin yıl dönümünde Twitter hesabında yaptığı paylaşımda, "Medeniyet güneşimizin yeniden yükselişinin sembolü olan Ayasofya'nın dirilişi bir kez daha hayırlı olsun" ifadelerine yer verdi.
Erdoğan'ın paylaşımında 24 Temmuz 2020'de Ayasofya Camii'nde 86 yıl sonra ilk kez kılınan Cuma namazına ilişkin bir video da yer aldı.
https://twitter.com/RTErdogan/status/1418902028768604160
Bakanlar Kurulu kararıyla 1934 yılında müzeye dönüştürülen Ayasofya, Danıştay 10'uncu Dairesi'nin söz konusu kararı iptal etmesinin ardından 24 Temmuz 2020'de Müslümanlar için ibadete açılmıştı.
Müslümanlar tarafından en sembolik mekanlardan biri olarak görülen Ayasofya, ilk etapta Ortodoks Hristiyanlar için bir manastır olarak inşa edildiği için bu inanca sahip kişiler için de kutsal olarak kabul ediliyor.
Bu nedenle Türkiye'nin Ayasofya'yı Müslümanlar için ibadete açma kararı dünyadan tepkilere yol açmıştı. UNESCO, 1985 yılından bu yana Dünya Kültür Mirası listesinde bulunan Ayasofya'nın statüsünü gözden geçireceklerini açıklamıştı.