Yapay yaşam yolunda önemli ilerleme
Washington (AA) - ABD'deki Venter Enstitüsü bilim adamları, ilk yapay organizmanın yaratılmasında önemli ilerleme kaydederek, ilk kez bir bakterinin sentetik genomunu (DNA dizilimi) oluşturmayı başardı.
Sonuçları Science dergisinin bugünkü sayısında yer alan araştırmaya katılan bilim adamları, bu DNA yapısının daha önce insan tarafından yaratılmadığını ve söz konusu basit bir organizma da olsa, genetik kodun yeniden yazıldığını belirtti. Bu buluşun, gelecekte, biyoyakıt üretimi, küresel ısınmayla mücadele ve ilaç üretiminde insanlığa büyük faydası olabileceği belirtiliyor. Daha önce, insanın gen haritasının çıkarılması için çalışmalarda bulunan Craig Enstitüsü'nün Craig Venter'ın da katıldığı araştırmayı yürüten Dan Gibson, yaptığı açıklamada, "Bu, araştırmacılarımız ve bu bilim için çok heyecan verici bir gelişmedir" dedi.
Amaçlarının bir hücreye sentetik kromozom yerleştirmek ve ilk yapay organizmayı yaratmaya başlamak olduğunu belirten Gibson, bunun için çalıştıklarını söyledi. Gibson, bu araştırmanın, tamamıyla yapay bir organizmanın yaratılmasının üç aşamasından ikincisi olduğunu kaydetti. İlk aşamada, geçen yıl bir bakterinin DNA dizilimi, bir başka bakteriye başarıyla nakledilmiş ve bu bakteri değişik bir tür haline gelmişti. Son aşamada, Venter Enstitüsü araştırmacıları, ürettikleri "Mycoplasma
Genitalium" bakterisinin sentetik genomundan yapay bakteri hücresi üretmeyi deneyecek.
Venter Enstitüsü'nün genetik kodunu yazdığını açıkladığı "Mycoplasma Genitalium" bakterisinin basit bir organizma olduğu belirtiliyor. Açıklamaya göre bu bakteri, yaklaşık 580 gene sahip, insanın DNA diziliminde ise yaklaşık 36 bin gen olduğu hatırlatılıyor. Araştırmacılardan Nobel Ödüllü Doktor Hamilton Smith, "Büyük DNA dizilimlerinin yapay olarak yaratılmasının mümkün olduğunu gösterdik. Bu, biyoyakıt üretimi gibi önemli alanlarda yapılacak çalışmaların yolunu açabilir" ifadesini kullandı.
Smith, "Yıllar önce bu araştırmaya başladığımızda, başarmanın ne kadar zor olacağını biliyorduk, çünkü balta girmemiş topraklarda macera arıyorduk" diye konuştu. Araştırmacılar, zehirli atıkların biyolojik açıdan zararsız hale getirilmesi ve karbondioksidin depolanmasında kullanılacak yapay organizmaların üretilmesinin de mümkün olduğunu söyledi. Enstitünün Kurucusu Craig Venter (61), geçen ekim ayında yaptığı açıklamada, laboratuvarda bulunan kimyasal malzemelerden sentetik bir kromozom ürettiklerini açıklamış ve "Bu kendi türümüzün tarihinde çok önemli felsefi bir adım. Genetik şifrelerimizi okumaktan bunu yazmaya doğru gidiyoruz" demişti.
Tasarım ürünü genlerin iyi uygulanırsa önemli potansiyel yararları bulunduğuna inandığını belirten Venter, bunun uzun vadede önceden düşünülemeyen alternatif enerji kaynağı olarak kullanılabileceğine işaret etmişti. Aşırı karbondiyoksidi soğurabilecek bir bakterinin elde edilebileceğini ve bunun küresel ısınmayla mücadelede kullanılabileceğini ya da tamamen şekerden bütan veya propan gibi yakıtlar üretilebileceğini söyleyen Venter, "Büyük düşüncelerimiz var. Yeni bir yaşam sistemi oluşturmaya çalışıyoruz" diye konuşmuştu.
