BİZE ULAŞIN
ANKARA (İHA) - Kamu İhale Kurumu Başkanı Sener Akkaynak, 2004 yılı ihale istatistiklerini düzenlediği bir basın toplantısıyla kamuoyuna açıkladı. Buna göre, 2004 yılında 95 bin 105 ihale yapıldı.
Geçtiğimiz yıl en fazla ihale yapan kurum Milli Eğitim Bakanlığı olurken, savunma ihaleleri alt sıralarda yer aldı. Akkaynak, Milli Savunma Bakanlığı'nın 2004 yılında alt sıralara inmesini, "Daha önce ihale sonuçları bize dönmüyordu. Bu konuda en disiplinli kuruluş Milli Savunma Bakanlığı idi. Artık diğer kurumlardan da dönüşler geldiği için Milli Savunma alt sıralara indi. Bakanlık artık daha tasarruflu davranıyor da diyebiliriz" sözleriyle değerlendirdi. 2004 yılında en çok şikayet Sağlık Bakanlığı ihalelerine gelirken, savunma ihaleleri 'en az şikayet alan ihaleler' listesinde yer aldı.
Akkaynak, Kamu İhale Kurumu Konferans Salonu'nda düzenlediği basın toplantısında 95 bin 105 ihale sonucuna göre analiz yapılarak oluşturulan ihale istatistiklerini açıkladı. 2004 yılında 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu kapsamında kuruma ulaşan 95 bin 105 ihaleye ilişkin veriye göre doğrudan temin yöntemiyle 738 bin 355 adet kamu alımının yapıldığını belirten Akkaynak, 2004 yılında mal ve hizmet alımları ile yapım işleri için toplam 16 katrilyon liralık kamu harcaması yapıldığını söyledi.
Akkaynak, ihale türlerine göre 13.9 katrilyon lira, doğrudan temin yöntemine göre 2.2 katrilyon liralık kamu harcaması yapıldığını kaydetti. Bu dönemde kamuda yapılan alımların yüzde 86'sının ihale türlerine göre, yüzde 14'ünün ise doğrudan temin yöntemine göre gerçekleştirildiğine işaret eden Akkaynak, sayısal açıdan kamu alımlarının yüzde 66'sının mal alımı, yüzde 24'ünün hizmet alımı, yüzde 10'unun ise yapım işlerinden oluştuğunu bildirdi.
Akkaynak'ın verdiği bilgiye göre, kamu alımlarının 6.3 katrilyon lirası mal alımları, 4 katrilyon lirası yapım işleri, 3.5 katrilyon lirası ise hizmet alımları olarak gerçekleşti.
İhale usulleri dikkate alındığında kamu harcamalarının 12 katrilyon lirası açık ihale usulü, 1.6 katrilyon lirası pazarlık usulü, 150 trilyon lirası ise belli istekliler arasında ihale usulü yoluyla yapıldı. Akkaynak, açık ihale usulünde kamu alımlarının beklenenden daha düşük fiyatla gerçekleştirildiğini, 100 Yeni Türk Lirası (YTL) yaklaşık maliyeti olan bir alımın ortalama 75 Yeni Türk Lirası'na mal edildiğini vurguladı. İhalelerle ilgili spekülasyonun daha çok bu konuda yapıldığına dikkat çeken Akkaynak, herkese eşit fırsat tanıyan, şeffaf ihale anlayışıyla devletin artık kazanç sağladığını vurguladı. Akkaynak, tasarruf rakamlarının kendileri için büyük önem taşıdığını dile getirdi.
İHALELERDE BAŞI MİLLİ EĞİTİM ÇEKİYOR
Akkaynak'ın açıkladığı verilere göre ihale yapan kurumlar esas alınarak yapılan sınıflandırmada Milli Eğitim Bakanlığı 17 bin 979 ihale ile ilk sırada yer aldı. Milli Eğitim Bakanlığı'nı 15 bin 567 ihale ile Sağlık Bakanlığı, 12 bin 300 ihale ile Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, 11 bin 336 ihale ile Milli Savunma Bakanlığı, 8 bin 545 ihale ile yerel yönetimler takip ediyor. Milli Savunma Bakanlığı'nın geçen senelere göre alt sıralara indiğini hatırlatan Akkaynak, bunun nedenini şöyle açıkladı:
"Bize dönen ihale sonuçları 39 binden 100 bine çıktı. Dönüşler gelmeye başladı. Bizim uyarılarımız üzerine dönüşler yapıldı. Bu konuda en disiplinli kuruluş olan Milli Savunma Bakanlığı'dır. Diğer kurumlar dönüş yapmaya başlayınca Milli Savunma Bakanlığı da altlara indi. Ya da Milli Savunma Bakanlığı artık daha tasarruflu davranıyor diyebiliriz."
İhalelerin parasal bazda dağılımında ise KİT, fonlar, bağımsız tüm kuruluşlar 2.9 katrilyon lira ile başı çekiyor. Bu kuruluşları 2.2 katrilyon lira ile yerel yönetimler, 1.3 katrilyon lira ile yükseköğretim kurumları, 1.3 katrilyon lira ile Sağlık Bakanlığı, 1.2 katrilyon lira ile Milli Savunma Bakanlığı izliyor. Akkaynak, 2004 yılında yapılan ihalelerin yüzde 27'sinin gerçek kişiler, yüzde 73'ünün ise tüzel kişiler tarafından alındığını ortaya koyarken, 95 bin 105 adet ihaleye toplam 184 yabancı yüklenicinin olduğunu bildirdi. Bu alımların toplam tutarı ise 520 trilyon lira olarak gerçekleşti. Bu rakamın toplam ihalelerdeki payının ise yüzde 4 olarak gerçekleştiği açıklandı.
Akkaynak, ihale yoluyla yapılan kamu harcamalarının yüzde 29'unun yani 4 katrilyon lirasının İç Anadolu Bölgesi'nde, yüzde 27'sinin yani 3.8 katrilyon lirasının Marmara, yüzde 17'sinin yani 2.3 katrilyon lirasının Ege Bölgesi'nde yapıldığını bildirdi. Yapılan ihale sayısı olarak ise 23 bin 957 ile Marmara Bölgesi ilk sırada yer alıyor. Marmara Bölgesi'ni 20 bin 629 adet ile İç Anadolu Bölgesi, 14 bin 197 adet ile Ege Bölgesi takip ediyor.
274 İHALE İPTAL EDİLDİ
Kamu İhale Kurumu tarafından alınan bin 892 ihaleden 274'ünün iptal edildiği açıklandı. Bin 101 adet ihaleye ilişkin şikayet başvurusu reddedilirken, 231 ihaleye ilişkin başvuru bakanlık ve üst idareye gönderildi. 155 ihaleye ilişkin başvuruda idarece düzeltici işlem yapılması, 131 adet ihaleye ilişkin başvuruda ise karar verilmesine yer olmadığı kararlaştırıldı. İhalelere yönelik uyuşmazlık kararlarının 703 adetini hizmet alımı, 652'sini mal alımı, 537'sini ise yapım işi ihaleleri oluşturuyor. Hizmet alımları çerçevesinde kuruma yapılan şikayet başvurularında temizlik, yemek, güvenlik hizmeti alım ihaleleri, mal alımlarındaki şikayetlerde tıbbi ilaç ve sarf malzemesi alımı, tıbbi cihaz, petrol ürünleri, bilişim sektörü malzemeleri, yapım işlerinde çerçevesinde yapılan şikayetlerde ise üst yapı ihaleleri ön plana çıktı.
Kamu İhale Kurumu 2004 yılında 29 ihale için yapılan şikayet başvurusu ile ilgili 'İhalelerde hukuka aykırı fiil ve davranışları tespit edilen kamu görevlileri ve/veya ihaleye katılan istekliler hakkında soruşturma açılması' için Cumhuriyet Savcılığı'na suç duyurusunda bulundu. Şikayet başvurularından 166 adedinde ise ihaleyi yapan idare ve bağlı bulunduğu bakanlığa bu ihalelerle ilgili 'gerekiyorsa incelenmek veya soruşturma yapılmak' yönünde bildirimde bulunulduğu bildirildi. Kanunun 2002 yılında yürürlüğe girmesinin ardından kurum hakkında toplam 229 dava açıldığı da ortaya çıktı. Kamu İhale Kurumu hakkında 2002 yılında 2, 2003 yılında 55, 2004 yılında 145, 2005 yılında 26 olmak üzere yargı süreci devam eden toplam 229 davanın bulunduğu belirtildi. Akkaynak, şu ana kadar kurum aleyhine kesinleşmiş bir dava olmadığını ifade ederek, "Eğer bir tanesi aleyhimize sonuçlanırsa ilk kez nur topu gibi bir davamız olacak" dedi.
EN ÇOK ŞİKAYET SAĞLIK BAKANLIĞI İHALELERİNDE GELDİ
2004 yılında yaptığı ihalelerle ilgili en çok şikayetin geldiği kuruluş Sağlık Bakanlığı oldu. Sağlık Bakanlığı 429 adet şikayet başvurusu ile kurumlar listesinin ilk sırasında yer aldı. Şikayet sınıflandırmasında 188 adet başvuru ile Milli Eğitim Bakanlığı, 178 başvuruyla yükseköğretim kurumları, 170 ile yerel yönetimler, 160 başvuruyla ise Bayındırlık ve İskan Bakanlığı yer aldı. Sağlık Bakanlığı en çok ihale yapan kurumlar sıralamasında ikinci sırada yer alırken, hakkında en fazla şikayet başvurusunda bulunan kurum olarak görüldü. Milli Eğitim Bakanlığı en çok ihale yapan kurumlar sıralamasında 1. sırada yer alırken, hakkında en fazla şikayet başvurusunda bulunulan 2. kurum oldu. Yükseköğretim kurumları ise en çok ihale yapan kurumlar sıralamasında 7. sırada yer almasına rağmen, en fazla şikayet edilen kurumlar arasında 3. oldu. Milli Savunma Bakanlığı ise bakanlıklar arasında ihaleleri en az şikayet edilen bakanlık olarak listenin en altında yer buldu.
Kamu İhale Kurumu Başkanı Akkaynak, ihaleler konusunda yasaklılığı devam eden kişi ve firma sayısını bin 808 olarak açıkladı. 2004 yılında en çok ihale ilanına çıkan 3 kurumdan Sağlık Bakanlığı'nın tıbbi malzeme, araç-gereç ve ilaç alımları, temizlik ve güvenlik hizmetleri, yerel yönetimlerin petrol ürünleri ve inşaat işleri, Milli Savunma Bakanlığı'nın ise gıda, sağlık, makine cihaz alımları için daha çok ihaleye çıktıkları gözlendi.
Akkaynak, ocak ayından itibaren uygulama geçirdikleri İhale Kontrol Sistemi hakkında da bilgi verdi. Söz konusu sistem ile ihale sürecindeki hata, eksiklik ve usulsüzlüklerin ortadan kaldırılmasını, ihale sürecinin bütünlüğünün, tutarlılığının sağlanmasını hedeflediklerini vurguladı. Sistem sayesinde Türkiye'de ilk defa vatandaşların da ihale süreçleriyle ilgili bilgi alabileceğini ve sorgulayabileceğini anlatan Akkaynak, bu çerçevede hazırlanacak Elektronik Kamu İhale Bülteni'nde de ihale ilanlarının saat 00.00'da otomatik olarak yayınlanacağını, ilanların konularına göre tasnif edileceğini, ilan ile ilgili yapılacak iptal, değişiklik ve sonuç ilanlarının birlikte görülebileceğini, askıdaki ilanların tümünün sorgulanabileceğini, ilan arşivinden yararlanılacağı gibi detayların yer alacağını söyledi.
