54 milyar YTL devletten kaçırıldı
Ankara (AA)- Hesap Uzmanları Kurulunun finans kesimine yönelik denetimleri, Türkiye'de büyük paralar kazananların kaçırdıkları verginin de büyük olduğunu ortaya koydu.
Yıllık nakit, çek, senet, eft ve havale toplamı "500 bin YTL'nin üzerinde olan" kişi ve kuruluşların büyüteç altına alındığı denetimlerde 2005'de 611, 2006'da ise 563 kişi incelendi.
4.708 raporun düzenlendiği bu denetimlerde, 18 milyar YTL'lik beyana karşılık 5 milyar 450 milyon YTL'nin devletten kaçırıldığı saptandı. Hesap Uzmanları Kurulu Başkanı Mahmut Vural'dan alınan bilgiye göre, 2005 yılında başlatılan finans kesimi denetimleri büyük ölçüde tamamlandı. Son yıllarda kayıt dışı ekonomi ile mücadeleyi de öncelikleri arasına alan ve buna yönelik farklı bir denetim stratejisi güden Hesap Uzmanları Kurulu, finans kesimi denetimlerinde olaydan kişilere gitme (case base approach) yöntemini kullandı.
Burada uygulanan yaklaşımda stratejik enstrüman "banka işlem bilgileri" hedef ise "kayıt dışı bırakılan ve firmanın ortakları, yöneticileri veya bunların güvendiği gerçek kişiler adına açılan hesaplarda izlenen hasılatın tespit edilerek kayıt içine alınması" olarak belirlendi.
Hesap uzmanları, 2005 ve 2006 yıllarında toplam 11 milyar 462 milyon 487 bin 920 YTL tutarında çek, havale, nakit ve EFT incelemesi gerçekleştirdi. 2005 yılında 611, 2006 yılında ise 563 kişi ve kuruluş, finans kesimi incelemesine tabi tutuldu. Böylece incelenen mükellef sayısı bin 174'e ulaştı ve hesap uzmanları bu kişilerle ilgili 4 bin 706 rapor düzenledi. Son iki yıldaki incelemelerde, büyüteç altına alınan kişi ve kuruluşların devlete 18 milyar 38 milyon 576 bin 108 YTL gelir beyan ettiği, buna karşılık 5 milyar 450 milyon 584 bin 806 YTL'nin devletten kaçırıldığı ortaya çıktı.
5,4 milyar YTL'lik gelirle devletten kaçırılan 2-3 milyar YTL'lik vergi bir yana, beyan edilen gelirin vergisinin de eksik hesaplandığı ve bu yolla da devlete 34 milyon 868 bin 536 YTL daha az vergi ödendiği anlaşıldı. Hesap Uzmanları Kurulu Başkanı Mahmut Vural, 2005 ve 2006 incelemeleriyle ilgili düzenlenen raporların uzlaşma ile sonuçlananlarından, 2005 yılında 101 milyon 53 bin YTL, 2006 yılında ise 269 milyon 309 bin YTL tutarında vergi ve cezanın kesinleşerek, amme alacağına dönüştüğünü bildirdi.
Kurul Başkanı, incelemelerin gerçek etkisinin sadece ortaya çıkan rakamlarla sınırlı olmadığına da dikkat çekerek, "Bu şekilde kayıt dışı işlemlerin, incelenme riskindeki artışa paralel olarak maliyeti de artmaktadır. Kayıt dışı işlemlerdeki bu risk maliyeti artışı, mükelleflerin kayıtlı ekonomiye geçişlerini hızlandıracağından, bu incelemelerin kamu ekonomisine dolaylı katkısı tarh edilen verginin kat be kat üzerinde olacaktır" dedi.
Finans kesimi incelemelerinin sürdüğünü de kaydeden Mahmut Vural, şöyle devam etti: "Ancak biz bu yıl denetimlerde ağırlığı emlak sektörüne vereceğiz. Gayrimenkul piyasasında geçen yıl başlattığımız vergi incelemeleri bu yıl biraz daha yaygınlık kazanacak. Burada da, gayrimenkul projelerini gerçekleştiren kişi ve kuruluşların finans hareketlerine bakacağız. Bankalardan bu kişilerin, yakınlarının ve çalıştırdıkları kişilerin hesap hareketlerini isteyeceğiz. Bu yolla da gerçek gelirlere ulaşacağız. Emlakla ilgili incelemelerin ilk sonuçları da bu yılın sonlarında alınmaya başlar."
