BİZE ULAŞIN
Deprem, herkesi çok korkutan bir doğal afet olarak karşımıza çıkar. Kimi depremler şiddet yönünden daha az hissedilirken kimisi ise oldukça ürkütücü olur. Odak derinlikleri baz alınarak sınıflandırılan deprem türlerinden biri artçı depremdir. Türkiye, fay hattı bakımından çok zengin bir bölge olduğundan her gün çok sayıda küçüklü büyüklü depremler meydana gelir. Bu depremler arasında artçı deprem de bulunur.
Deprem denilen doğal afete neden olan birçok unsur vardır. Deprem konusunu yakından inceleyen bilim dalı sismoloji olarak karşımıza çıkar. Tamamen bilimsel veriler aracılığıyla depremin yeri ve şiddeti belirlenir. Bazı depremler öncü veya ana deprem olarak adlandırılırken bazıları ise çöküntü, volkanik deprem gibi isimlerle anılır. Bu bağlamda artçı deprem ne demek konusu gündeme gelebilir.
Ana depremden sonra meydana gelen deprem türü, artçı deprem olarak isimlendirilir. Ana depremin şiddetinden daha az bir şiddetle kendini gösterir. Ayrıca bu deprem ana depremin olduğu bölgede yaşanır. Bazı artçı depremler ana depremden hemen sonra olurken bazısı ise birkaç saat sonra olabilir. Bununla birlikte bu depremler aylarca da sürebilir. Ana deprem neticesinde ciddi hasar görmüş bir bina, artçı deprem sonrası yıkılma tehlikesi içine girebilir. Bu yüzden artçı depremler de en az ana depremler kadar büyük önem taşır.
Bir bölgede meydana gelen ana depremin şiddeti bazen düşük bazen ise çok büyük olabilir. Bu depremden sonra yine aynı bölgede yaşanan sarsıntılar, artçı deprem olarak tabir edilir. Türkiye başlı başına bir deprem bölgesi olarak bilindiğinden bölgede meydana gelen ana depremler sonrasında yaygın olarak artçı sarsıntılar da görülmektedir. Ana deprem esnasında yer kabuğunda oluşan kırılmalar, artçı şok ile birlikte daha da belirginleşir.
Asıl depremden sonra ortaya çıkan ve artçı deprem olarak ifade edilen depremin oluşmasına neden olan birçok faktör mevcuttur. Artçı depremin yaşanmasındaki en büyük etken ana deprem anında yer kabuğunda bulunan katmanlarının birbirleri üzerinden geçmesidir. Bu geçiş süreci genellikle ilk depremde tamamlanmadığı için ana depremden sonra artçı denen sarsıntı yaşanır. Bu sarsıntılar tabakaların yerleşmesine kadar devam edebilir. Ana depremden sonra çok sayıda artçı sarsıntı meydana gelmektedir. Ancak birçok kişi bu sarsıntıların yalnızca bazılarını hissedebilir. Kimi insanlar ise düşük şiddete sahip olan sarsıntıları hiç hissetmez.
Artçı deprem olarak da isimlendirilen artçı sarsıntıların şiddeti, en az ana deprem kadar önemlidir. Çok düşük şiddete sahip olan sarsıntılar bazı durumlarda hasara neden olmayabilir. Ancak büyük deprem sonrası bazı yapılarda ciddi tahribat meydana gelirse ve arkasından da art arda artçı şoklar görülürse, o yapıların yıkılma riski çok yüksek olmaktadır. Bu noktada her ne kadar artçı depremlerin şiddeti asıl depremin şiddetine göre küçük olsa da binaların yıkılmasına ve insanların daha fazla zarar görmesine yol açabilir.
Artçı depremlerin ne kadar süreceği ise tamamen belirsiz bir durumdur. Kimi artçı şoklar birkaç günden birkaç haftaya kadar sürerken, kimi artçı sarsıntılar ise aylar hatta senelerce sürebilir. Bu durum merkez üssünde yaşanan ana depremin şiddetine ve yer kabuğunun kırılma noktalarına göre de değişkenlik gösterebilir.
