Bakışma yoluyla köpekle bağ kurmak

Zoe Gough / BBC Earth

Köpeğin gözlerinin içine bakmak anne ile çocuğu arasındaki bağlanma sürecinin aynısını insan ile köpek arasında da devreye sokuyor.

Anne ile bebeği arasındaki göz temasının annenin beyninde ‘sevgi hormonu' olarak da adlandırılan oksitosin maddesini harekete geçirerek aradaki bağı güçlendirdiği biliniyor.

Ebeveynle çocuğu arasında oluşan bu duygusal bağ sayesinde çocuğun beslenmesini ve etkileşimi olanaklı kılan davranışlar serisi gerçekleşiyor.

Araştırmalar, köpek ile göz teması kurmanın ve okşamanın da insan beyninde oksitosin salgılanmasına benzer bir süreci harekete geçirdiği ve aynı şeyin köpekte de gerçekleştiğini gösteriyor.

Japon araştırmacılar, köpeklerle sahipleri arasında karşılıklı bakışmanın, anne ile çocuğu arasında oluşan bağlanma duygusuna benzer bir duygu oluşturduğunu ortaya koydu. Bu bağlanma duygusu oluşunca insan, ailesine karşı duyduğu hisleri köpeğine karşı da duymaya başlıyor. Böylece iki canlı arasında yakınlaşma oluyor.

Araştırmanın sonuçları Science dergisinde yayımlandı. Yazıda kurtların aynı cevabı vermediği, muhtemelen köpeklerin evcilleşmesi sonucu iki canlı arasında bu bağlanma sürecinin geliştiği ifade ediliyor.

Japonya'daki Azabu Üniversitesi Veterinerlik Okulu'nda araştırmacı ve makalenin başyazarı Dr Miho Nagasawa'ya göre "Köpekler, insanlarla ilişkilerinde bağlanma mekanizmasına uyum sağlayabildiği için onlarla ortak yaşamayı başarıyor.”

Nagasawa, "Köpekler başlangıçta bu mekanizmayı kendi türleri içinde kullanıyordu; insanların da benzer bir evrimden geçmesi başka canlı türleriyle bağ kurmalarını mümkün kıldı” diyor.

Araştırma sırasında köpekler bir odada sahipleriyle birlikteyken yarım saat boyunca gözlendi. Sahipleriyle uzun süreli ve kısa süreli bakışmalarına göre köpekler iki gruba ayrıldı.

Kurtlar farklı

Sahiplerine en uzun süreli bakan köpeklerin oksitosin hormonu seviyesinde önemli bir artış gözlendi. Sahiplerinin beyninde de benzer bir artış olduğu kaydedildi.

İkinci bir deneyde ise burunlarına spreyle oksitosin sıkılan köpekler, sahiplerinin yanı sıra iki yabancının da bulunduğu odalara yine 30 dakika süreyle, fakat insanlarla etkileşime girmeyecek şekilde yerleştirildi.

Dişi köpeklerin sahiplerine daha uzun süreyle baktığı ve bu köpeklerin sahiplerinin daha fazla oksitosin salgıladığı görüldü.

Araştırmacılar, erkek köpeklerde bunun etkisinin görülmemesini oksitosin hormonunun farklı cinsiyetlerde farklı işlevi olmasına bağlıyor.

Araştırma sonuçlarının insanlarla köpekler arasında oksitosinin yarattığı daimi bir bağlanma duygusunu gösterdiğine inanılıyor.

Köpeğin sahibiyle göz kontağı insan beyninde de bu hormonun salgılanmasını sağlıyor ve böylece insan köpeğiyle daha fazla etkileşimde bulunmak istiyor. Bu da köpekte oksitosinin tavan yapmasına yol açıyor.

İlk deney insanlar tarafından yetiştirilen kurtlarda tekrarlandığında aynı bağların oluştuğuna dair herhangi bir veri bulunamadı. Bu ise kurtların insanlarla iletişimde köpeklerle aynı becerileri kullanmadığının işareti sayılıyor.

Bu makalenin İngilizce aslını BBC Earth'te okuyabilirsiniz.

Dergideki diğer makalelere buradan ulaşabilirsiniz.