Belçika'da kamu sağlığı için son formül: Şeker vergisi

Yusuf Özkan

Lahey, Hollanda

Belçika Federal Halk Sağlığı Bakanı Maggie de Block (solda) yeni yasa tasarısının mimarı

Belçika hükümeti, halk sağlığını olumsuz etkileyen gıdaların tüketimini azaltmak amacıyla "şeker vergisi" uygulamasına hazırlanıyor.

Federal Halk Sağlığı Bakanı Maggie de Block tarafından hazırlanan yasa, ülkedeki gıda tüketimi alışkanlığını iyileştirmeyi amaçlıyor.

Şekerli gıdalardan alınan vergilerin arttırılmasını öngören yasa, 1 Ocak'ta yürürlüğe girecek. Yasa kapsamında şekersiz ve light içecekler de vergi kapsamında olacak.

Meşrubatlardan litre başına 3 sent, kutu içecek başına da 1 sent ek vergi alınacak.

Belçika hükümeti, okullardaki meşrubat ve şekerleme makinalarını da kaldırmaya hazırlanıyor.

Hükümete göre, özellikle şekerli meşrubat tüketimi halk sağlığını olumsuz etkiliyor.

Gıda uzmanları ve meşrubat üreticileri ise şeker vergisini, sadece para kazanmaya dönük bir uygulama olduğu gerekçesiyle eleştiriyor. Şeker vergisinin, sağlıktan çok bütçeye ek gelir amacıyla hazırlandığını savunuyorlar.

Hazineye yılda 50 milyon euro katkıBelçikalılar, yılda kişi başı ortalama 108 litre meşrubat tüketiyor.

Şeker vergisi ile her Belçikalı, meşrubat tüketimi için yılda 3 euro 24 sent daha fazla ödeme yapacak. Bu da toplamda hazineye yıllık 50 milyon euro katkı sağlayacak.

Sağlık Bakanı de Block, yasanın yürürlüğe gireceği sürenin yaklaşmış olması nedeniyle farklı meşrubat türlerinin tasnifinin zor olacağını belirterek, tamamının vergi kapsamına alındığını söyledi.

Uzamanlara göre, gerçek anlamda uygulanacak şeker vergisinin, toplam gıda maliyetinin yüzde 10 - 20'si oranında olması gerekiyor.

Belçikalı uzmanlar, gerçekten sağlığı hedefleyen bir yasanın başarılı olması için sağlıksız ürünler hakkında kapsamlı bir bilgilendirme kampanyasına ihtiyaç duyulduğunu belirtiyor. Öneriler arasında sağlıklı gıda üretenlerin devlet tarafından desteklenmesi de yer alıyor.

Beslenme uzmanı Lieven Anne Mans ise tütün ürünlerine yönelik vergilerin arttırılmasının sigara kullanımını azaltmadığını belirterek, şeker yasasının da meşrubat kullanımını konusunda etkili olmayacağını savundu.

İçecek Üreticileri Federasyonu ile bazı gıda uzmanlarının görüşü de, "Hükümetin paraya ihtiyacı vardı. Böyle bir düzenleme yaptılar" şeklinde.

Başbakan Yardımcısı Alexander de Crooda şeker yasasının bütçeye getireceği desteği inkar etmiyor. Ancak asıl amaçlarının federal sağlık planı çerçevesinde zararlı gıdalarla mücadele olduğunu belirtiyor.