BİZE ULAŞIN
Boşanma davaları neticelendiğinde boşanmanın yanı sıra birçok maddi sonuç ortaya çıkar. Bu maddi sonuçlar içinde en çok karşılaşılan husus nafakadır. Nafaka eşlerden birinin hakim kararı ile aylık olarak diğer eşe ödediği paradır. Nafaka, ödeme sebebine göre iştirak ve yoksulluk nafakası olmak üzere ikiye ayrılık. İştirak nafakası boşanan eşlerin ortak çocuğunun eğitim giderleri ve bakım masrafları için velayeti almayan (genelde koca) eş tarafından diğer eşe ödenen paradır. İştirak nafakası ile ilgili hususu bir sonraki makalemde değerlendireceğim. Bu makalemde ise yoksulluk nafakasını anlatmaya çalışacağım.
Yoksulluk nafakası boşanma nedeni ile yoksulluğa düşecek olan kadına, koca tarafından ödenecek paradır. Yoksulluk nafakası iştirak nafakasından farklı olarak çocuğun bakım masrafları için değil doğrudan kadının geçimi için ödenir.
Yoksulluk nafakası almak kanun nezdinde birtakım şartlara bağlanmıştır. Yoksulluk nafakası almak isteyen taraf boşanma davasında kusursuz veya diğer eşe göre daha az kusurlu olmalıdır. Yani boşanmaya neden olan olayda kocasından daha kusurlu olan kadın herhangi bir yoksulluk nafakası talebinde bulunamaz. Örneğin eşini aldatan kadının yoksulluk nafakası talep etmeye hakkı bulunmaz. Burada nafaka ödeyecek eşin kusurunun olup olmaması önem arz eder. Tek kıstas nafaka isteyen kadının daha az kusurlu olmasıdır. Bazı olaylarda hakim her iki eşi de eşit kusurlu sayar. Ancak bu husus nafaka ödenmesine engel değildir. Her iki eş eşit kusurlu olsa dahi aşağıda sayılan diğer şartları taşıyan eşe yoksulluk nafakası ödenir.
Yoksulluk nafakası talep etmenin diğer bir şartı ise kadının boşanma nedeni ile yoksulluğa düşecek olmasıdır. Boşanma nedeni ile eşinin desteğinden mahrum kalacak olan kadın; barınma, giyim, geçinme vb. hususlarda zorluk çekecekse, yani boşanma nedeniyle yoksul hale gelecekse mahkeme kocanın kadına yoksulluk nafakası ödemesini karara bağlayabilir.
Yoksulluk nafakası boşanma davası açıldığı andan itibaren talep edilebilir. Zira boşanma davası açılır açılmaz artık eşlerin aile hayatına devam etmeleri mümkün olmadığı için hakimden yoksulluk nafakasının dava süresince tedbiren ödenmesini talep edebilirler. Dava kesinleştiği takdirde yoksulluk nafakası da kesinleşir.
Yoksulluk nafakasının neye göre belirlendiği uygulamada karşılaştığımız önemli sorulardan biridir. Burada yoksulluktan kastedilen yaşam standardı ile ilgili ciddi tartışmalar yaşanmış ancak Yargıtay kanaatimce yerinde bir karar vererek bu tartışmalara son vermiştir. Yargıtay'ın yerleşik kararlarına göre yoksulluk ile kastedilen genel yaşam standardı değildir.
Kadın, evlenme ile kazandığı sosyal statüyü boşanma ile kaybetmemelidir. Yani kadının evlilik devam ederken sahip olduğu sosyal ve ekonomik imkanlar boşanmada kusurlu olan koca tarafından kendisine sağlanmalıdır. Nafaka bu doğrultuda belirlenmelidir. Asgari ücret ile geçinen ailede belirlenecek yoksulluk nafakası, yaşam standardı daha üst seviyelerde olan bir aile için belirlenecek yoksulluk nafakasından farklı kıstaslara göre belirlenir.
Yoksulluk nafakası herhangi bir süreye tabi olmadan süresiz olarak ödenir. Kadının evlenmesi halinde erkek mahkemeye başvurarak nafakanın kaldırılmasını talep edebilir. Bu dışında zamanla değişen şartlar çerçevesinde nafakada gerekli düzenlemeler talep edilebilir. Örneği erkek maddi gücünün azaldığı iddiası ile nafakanın indirilmesini talep edebilirken tam tersi durumda kadın nafakanın artırılmasını isteyebilir.
Yazan: Avukat Halil İbrahim Çelik
