BİZE ULAŞIN
Çikolata kistleri nedir?
Rahim boşluğunu ve rahim iç duvarlarını saran ince tabakaya döl yatağı (endometrium) adı
verilmektedir. Bu tabaka her ay kişiyi hamileliğe hazırlamak için belirli değişiklikler
geçirmektedir. Geçirdiği değişiklikler sonrası adet kanaması olarak adlandırılan eylemle bu doku
parçalanarak kendini vücudun dışına atmaktadır. Normal durumlarda endometrium denilen
tabakanın yalnızca rahim içinde bulunması gerekmektedir. Bu tabakanın rahim dışında
bulunması kişide çikolata kisti olduğunu gösterir. Rahim dışında döllenmeyi sürdüren tabaka
üreme sisteminde bulunan dokuların arasında yapışıklık oluşmasına neden olur ve buna da
Endometriozis adı verilir. Çikolata kistleri yapıları itibarıyla kötü huylu kistler değildirler ve
bilinenin aksine kanser hastalığına yakalanmaya sebebiyet vermemektedir.
Çikolata kistleri neden oluşur?
Çikolata kistleri, günümüzde tüm kadınların yaklaşık yüzde 5’inde, hamile kalma problemi
yaşayan kadınların yaklaşık yüzde 30’unda ve geçmişte herhangi bir kadın hastalığına sahip
olmayanların yaklaşık yüzde 3’ünde görülmektedir. Yapılan araştırmalara göre çikolata
kistlerinin oluşum nedeni genetik mirasa dayalı değildir fakat bir aile yatkınlığı söz konusudur.
Bağışıklık sorunları, adet kanının karın boşluğuna akması, doku farklılaşması veya çevresel
etkenlerde çikolata kistlerine neden olabilmektedir.
Çikolata kistleri nasıl oluşur?
Çikolata kistleri, ortalama 4-6 cm aralığında olup sol veya sağ yumurtalıkta tutunurlar. Bazı
durumlarda 10 cm’yi bulabilen çikolata kistleri aynı anda iki yumurtalıkta da meydana gelebilir.
Çikolata kistleri sahip oldukları kahverengi renkten dolayı çikolataya benzetildiğinden bu isimle
anılmaktadır. Rahmin iç kısmında gelişmesi gereken dokunun rahmin dış kısmında ve çoğunlukla
yumurtalıklarda gelişmesi sonucu bu doku yumurtalıklara tutunur ve dönemsel periyotlarla
kendini yenilemeye devam eder. Normal şartlarda bu tabaka hamilelik için 15 mm çapında
kalınlaşır ve hamilelik olmadığı durumlarda kendini kan olarak vücuttan atar. Bu tabakanın
rahim dışında gelişimi söz konusu olduğunda ise hamile kalınmadığı takdirde tabaka kendini kan
yolu ile dışarı atamayacak ve çikolata kisti olarak adlandırılan kistin oluşmasına sebep olacaktır.
Çikolata kistleri belirtileri nelerdir?
Çikolata kistlerinin belirtileri diğer kadınsal hastalıkların belirtileriyle benzer bir şekilde
seyrettiğinden tanı koyma süreci uzayabiliyor. Çikolata kistlerinin genel belirtileri; şiddetli adet
sancıları, cinsel birliktelik anında yaşanan ağrılar, bel ve sırt ağrıları, sürekli yorgun hissetme hali,
tuvalete çıkarken yaşanan ağrılar, dışkıda görülen kanamalar, kabızlık ve ishal hali, vücudun
çeşitli yerlerinde morluklar, bacak ve kasıklarda yaşanan ağrılar, idrarda yanma, gaz ve şişkinlik,
depresyon ve kısırlık olarak sayılabilir.
Çikolata kistlerinin teşhisi nasıl konulabilir?
Teşhis aşaması hastalığın ilerlememesi açısından büyük önem taşımaktadır. Çikolata kistlerinin
belirtileri diğer kadınsal hastalıklarla aynı olduğundan tanı koyma süreci daha zordur. Genel
olarak şiddetli adet sancıları sebebiyle gidilen muayenelerde bile var olan çikolata kistlerinin
tespit edilmesi mümkün olmayabilir. Tanının kesin olarak koyulabilmesi adına; kan tetkikleri ve
ultrasonografinin ardından patolojik değerlendirme yapılmalıdır. Bazı durumlarda ise kişi hiçbir
belirti yaşamadan kiste sahip olabileceğinden, her kadın her 6 ayda bir jinekolojik muayene
yaptırmalıdır.
Çikolata kistlerinin tedavisi var mıdır?
Yumurtlamayı engelleyen çikolata kistlerinde erken teşhis ve tedavi süreci altın değerindedir.
Teşhiş yapıldıktan sonra kişinin yaşına ve hastalığın geldiği noktaya göre bir tedavi yöntemi
belirlenmektedir. Tedavi yöntemleri şu şekilde sıralanabilir;
Ağrı Kesici İlaç Tedavisi:
İlaç tedavisi özellikle erken teşhis edilmiş ve 4 cm’yi aşmayan çikolata kistlerinde
kullanılmaktadır. Bu tedavi yöntemi bazı hastalarda normalden fazla yan etki gösterebilse de
sıklıkla kullanılır. Genel olarak ibuprofen, NSAIDs, naproxen içerikli ilaçların yanında aramatöz
inhibitörler de kullanılabilmektedir. Kişiler, maliyet ve yan etki durumuna göre ilaç tedavisini
uygulayabilirler fakat bu hastalığı tamamen ortadan kaldırabilen bir ilaç olmadığını
unutmamalılardır.
Hormon Tedavisi:
Kadınların adet kanaması yaşadıkları dönemlerde şiddetli ağrı yaşamalarının asıl sebebi hormon
miktarlarında ki düşüş ve çıkışlardır. Çikolata kistleri de aynı belirtileri gösterdiğinden hastalıkla
gelen ağrıları azaltmak için hormon tedavisi uygulanabilmektedir. Horman tedavisinde genel
olarak; doğum kontrol hapları, yumurtalık uyarıcı hormon ilaçları (Gn-RH), Depo-Provero olarak
adlandırılan enjektörler ve danazol ilaçlar kullanılmaktadır. Kişiler hormon tedavisinin kesin
çözümler sunmadığını ve hastalığın tedavi sonrası yeniden nüksedebileceğini unutmamalılardır.
Ameliyat ile Tedavi:
Ameliyat tedavisi genel olarak çikolata kistleri sebebiyle döllenme yaşayamayan ve bu sebeple
hamile kalamayan kadınlara uygulanmaktadır. Çikolata kistleri için yapılan ameliyatlar kapalı
ameliyat (laparoskopi) ve açık ameliyat (laparotomi) olmak üzere ikiye ayrılmaktadır. Kapalı
ameliyat hastalar tarafından sıklıkla tercih edilmektedir çünkü bu yöntemle vücutta açılan 1
cm’lik kesikle kist temizlenebilmektedir. Açık ameliyatta ise büyük bir kesinin açılması, bölge
temiz tutulmadığında kişinin enfeksiyon kapmasına neden olabilmektedir. Ameliyat yöntemi
kimi hastalarda doğurganlığa zarar verebildiği gibi kimilerinde ise kisti tamamen yok
edebilmektedir. Bu nedenle kişilerin kendi hastalık evresine göre ameliyata başvurması tavsiye
edilir.
Histerektomi:
Histerektomi, çikolata kistlerinin son evresini yaşaması sonucunda rahmin alınmasıyla
uygulanan tedavi yöntemidir. Özellikle hala üreme çağında olan hastalar için son çare olarak
görülmektedir. Sezaryen ameliyatından sonra kadınsal hastalıklarda en çok görülen 2. ameliyat
türü olan histerektomi, diğer tedavilerin başarısız olduğu durumlarda tercih edilebilir.
Çikolata kistleri tedavi edilmediğinde nelere sebep olabilir?
Çikolata kistleri sürekli olarak kendini yenileyen bir hastalık olduğundan vücuttan
temizlenmemesi halinde birçok zarara neden olabilmektedir. Üreme dokularını birbirine
yapıştırarak bu bölgede şiddetli ağrıların yaşanmasına sebep olan hastalık, tedavi edilmediği
takdirde yumurtalıkların tümüne zarar verebilmektedir. Özellikle çikolata kistine sahip olup
hamile kalmak isteyen kadınların acil tedavi olması gerekmektedir. Tedavi edilmediği takdirde
zarar gören yumurtalığın direkt olarak ameliyat ile alınması ve kişinin kısır kalması söz konusu
olabilmektedir.
