BİZE ULAŞIN
Cinsel sağlık ve üreme sağlığı ve hakları konusunda, Türkiye dahil 170'i aşkın ülkeden 152 üye dernekle ortaklaşa faaliyet gösteren Uluslararası Aile Planlaması Federasyonu'nun (IPPF) 60. kuruluş yıldönümü Güney Afrika'nın Johannesburg kentinde kutlanıyor.
Uluslararası Aile Planlaması Federasyonu'nun (IPPF) Johannesburg toplantısında toplumun diğer kesimlerine nasıl seslenilebileceği, cinsel hakların insan hakları kapsamına nasıl alınabileceği ve cinsel sağlık ile üreme sağlığı konusundaki çalışmaların nasıl güçlü bir şekilde sürdürülebileceği konuları gündemin ana maddeleri.
Siyasetçilerin, bağış yapan birey ve kurumların, BM organlarının, özel sektörün ve sivil toplum örgütlerinin bir araya geldiği toplantıda, IPPF, mevcut ortaklarıyla ilişkilerini güçlendirmenin yanı sıra geleceğe yönelik ulusal, bölgesel ve uluslararası düzeyde yeni ortaklıklar oluşturulmayı da umuyor.
Türkiye Aile Planlaması Derneği, Uluslararası Aile Planlaması Federasyonu'na 1963 yılında üye olmuştu.
Yakın geçmişte TAPD Yönetim Kurulu Üyeliği de yapmış olan, halen dernek üyeliğini ve Hacettepe Üniversitesi AIDS Tedavi ve Araştırma Merkezi Koordinatörlüğünü sürdüren Dr. Aygen Tümer, TAPD'nin 49 yıldan bu yana temel insan haklarından olan anne-çocuk sağlığı, aile planlaması, üreme sağlığı, cinsel sağlık ve kadının statüsünün geliştirilmesi konularında ülkede yürütülen sözcülük, eğitim, bilgilendirme ve tıbbi uygulama çalışmaları yürüttüğünü belirtiyor.
49 yıl önce halkın bu alanda bilgisiz olduğuna, aile planlaması hizmetlerine erişimin bulunmadığına, cinselliğin tabu sayılıp konuşulamadığına ve hizmet sunanların da bilgi ve beceri bakımından yetersiz olduklarına işaret eden Dr. Tümer, BBC Türkçe'ye verdiği bilgilerde, yaklaşık yarım yüzyılda TAPD'nin elde ettiği aşamaları şöyle sıralıyor:
Sağlık Bakanlığında “Nüfus Planlaması Genel Müdürlüğü”nün kurulmasına, nüfus planlaması hakkında kanunun çıkarılmasına ve ülkede aile planlaması ile ilgili çalışmaların başlamasına önderlik etti. 1983'de on haftaya kadar olan gebeliklerin sonlandırılması ve hekim dışı sağlık personelinin de aile planlaması hizmet sunumunda görev almasını sağladı. 1996'da “Ulusal AIDS Komisyonu”nın kurulmasına önderlik etti. 33 üyeli komisyon Sağlık Bakanlığı başkanlığında ve TAPD sekreteryasında o tarihten beri çalışmalarını sürdürüyor. TBMM’de “Tüm Partiler Nüfus ve Kalkınma Grubu”nun kurulmasını ve karar vericilerin, çalışmaların içine girmesini sağladı. 1996'da, alanında ilk sivil toplum kuruluşu koalisyonu olan “KASAKOM-Gönüllü Kuruluşlar Ulusal Kadın Sağlığı Komisyonu” kuruldu. Din adamları, erler, toplum liderleri, gençler ve mahkumlar gibi grupların çalışmaların içine girmesini sağladı. Milli Savunma Bakanlığı ile beraber çalışılarak erkeklerin de rolünün artırılması, bir ilkti. Okullarda ergenlerde yürütülen eğitim çalışmalarında işbirliği yapıldı. Dr. Aygen Tümer, TAPD'nin özellikle genç kız ve kadınları hedef alan çalışmaları kapsamında, klinikler oluşturularak halk eğitim bilincinin gelişmesine, seyyar ekiplerle ulaşılabilirliğin sağlanmasına, eğitim verilmesine ve kadının statüsünün yükseltilmesine yönelik özel projelerin üretilmesi ve uygulanmasına katkıda bulunduğunu kaydetti.
Günümüzde cinsel sağlık ve üreme sağlığı ve hakları konusunda bilinçlenmenin arttığını, bu alanda çalışan STK’ların çoğaldığını, medyanın destek verdiğini ve internet sayesinde uzaklara da ulaşımın mümkün olabildiğini vurgulayan Dr. Aygen Tümer, bugün en önemli sorunun ekonomik yeterlilik ve yetersizlik ile siyasetçilerin desteklerinin her dönemde değişmesi olduğunu söylüyor.
Dr. Tümer, "İlk yıllarda öngörülmeyen cinsel yolla bulaşan hastalıklar (CYBH) ve en önemlisi HIV/AIDS'in gündeme gelmesiyle, çalışmalarımızın önemli bir bölümü de bu alanda yapılmakta. Ülkemizde CYBH ve özellikle HIV/AIDS alanında 1996 yılından beri Sağlık Bakanlığının önderliğinde kapsamlı ve örgütlü çalışmalar yapılıyor." diyor.
"Eğitim sisteminin içine cinsel yolla bulaşan hastalıkların entegre edilmesi, halen istenilen düzeyde olmasa da, yıllar içinde çok büyük ilerlemeler katedildi" diyen Dr. Aygen Tümer, 1980’li yılların başlarında HIV/AIDS hastalığının gündeme gelmesi ile daha önce konuşulamayan cinsellik konularının, artık, korunma-tanı-tedavi gibi, her alanında konuşulur, tartışılır hale geldiğini vurguluyor ve "Ekonomik kaynaklar el verdiği ölçüde, gelişmiş ülkelerle neredeyse eş düzeyde çalışmalara başlandı ve yıllardır devam etmekte." diye ekliyor.
Dr. Aygen Tümer, "Siyasetçilerden, yasaları yapan ve uygulayanlardan en büyük beklentimiz TAPD’nin çalışma alanına giren sağlık ve eğitim ile ilgili konulara destek olmaları. Siyasilerin destekleri olursa çalışmalar daha büyük ivme kazanılarak yapılır" diyor.
