"Çivisiz cami" yıllara meydan okuyor

SİNAN BALCIKOCA - Bursa'nın İznik ilçesinde 1884 yılında Trabzonlu ustalar tarafından çivi kullanılmadan, çentik yöntemiyle büyük bölümü 93 meşe ağacı kullanılarak yapılan ahşap cami, ihtişamıyla yıllara meydan okuyor.

Osmanlı-Rus Harbi sırasında Batum'dan gelenlerin oluşturduğu İznik'e 30 kilometre uzaklıkta Samanlı Dağı eteklerinde bulunan kırsal Elmalı Mahallesi'ndeki "çivisiz cami", görenleri kendisine hayran bırakıyor.

O dönemde büyük bölümü 93 meşe ağacıyla yapıldığı bilinen, tavanında çam ve bazı bölümlerinde ardıç kullanılan yaklaşık 150 metrekarelik camide, küçük bir asma kat da bulunuyor. Cami, ziyaretçilerin ilgisini çekiyor.

İznik Müftü Vekili Hasan Akçay, AA muhabirine yaptığı açıklamada, Anadolu kültüründe ahşap yapıların önemli olduğunu söyledi.

Elmalı Köyü Camisi'nin çivisiz, çentik yöntemiyle ağaçların kertilip birbirine geçirilerek yapıldığını belirten Akçay, "Bu özellikteki bir caminin Doğu Karadeniz'deki yapıları andırdığını görüyoruz. Burada 1871'de bir mescit inşa edilmiş. Bu mescit daha sonra bir yangınla yok olmuş. Daha sonra Trabzonlu ustalar tarafından 1884 yılında şimdiki çivisiz ahşap bir cami yapılmış. Söz konusu camiye 1947'de küçük bir ekleme yapılmış." dedi.

Akçay, caminin 2014'te restorasyondan geçtiğini dile getirerek, şöyle devam etti:

"Camimiz halen hizmet vermeye devam ediyor. Yanına 2004 yılında bir cami daha inşa edilmiş. Ahşap camide ısıtma sistemi olmadığı için kışın yeni cami, yazın ise ahşap cami kullanılıyor. Çivisiz cami bizim kültür mirasımız olarak korunup kollanıyor. Marmara Bölgesi'nde çivisiz yapılan tek cami olduğu için vatandaşlar zaman zaman gelerek burayı ziyaret ediyor. Yani cami bu yönüyle bakıldığında turizm açısından da önem arz ediyor."

- "El emeğiyle yapılmış"

Mahalle sakinlerinden Hasan Çakar da yaklaşık 150 yıl önce Osmanlı-Rus Harbi dolayısıyla Batum'dan İznik'e gelen atalarının önce ovaya yerleştiklerini ancak geldikleri konum itibarıyla ovada duramadıklarını ifade ederek, "Dedelerimizden biri ramazan ayı dolayısıyla bu bölgedeki bir camiye görevli gelmiş ve şimdiki bulunduğumuz Elmalı Mahallesi'ni çok beğenmiş. Bunun üzerine diğer yakınlarını da bu bölgeye çekmiş." diye konuştu.

Mahalledeki çivisiz ahşap caminin yoğun ilgi gördüğünü dile getiren Çakar, "Bu cami bildiğimiz kadarıyla meşenin özünden hiç çivi kullanılmadan el emeğiyle yapılmış. Yapıldığı günden beri dimdik ayakta duruyor. Sadece 2014'te orijinali bozulmadan bir tadilat gördü o kadar. Biz, dedelerimizle gurur duyuyoruz. Zor şortlar altında böyle bir eser ortaya koymuşlar." dedi.