Crowley: İran bugün anlayacak

WASHINGTON (A.A) - 09.06.2010 - ABD Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Philip Crowley, İran'a yeni yaptırımlar tasarısının bugün BM Güvenlik Konseyi'nde (BMGK) oylamaya sunulmasının öngörüldüğüne işaret ederek, "Tahran'ın, uluslararası yükümlüklerini yerine getirmemesi ve nükleer programı konusunda uluslararası toplumun sorularına yanıt vermemesinin sonuçları olduğunu bugün anlayacağını" söyledi.

Crowley, ABD Dışişleri Bakanlığında düzenlediği günlük basın toplantısında, BMGK'daki oylamada İran'a, izlediği yolu değiştirmesi gerektiği yönünde güçlü, zorlayıcı ve doğrudan bir uluslararası mesajın verileceğini umduklarını belirtti.

İran'ın, nükleer programından kaynaklanan kaygıları uluslararası toplumla doğrudan ele alma ve BMGK ve Uluslararası Atom Enerjisi Kurumu (UAEK) altındaki yükümlülüklerini karşılamada isteksiz davrandığını ifade eden Crowley, "İran, bu tutumunun sonuçlarını yarın anlayacak" dedi.

Crowley, basın toplantısında bir gazetecinin, "Başbakan Recep Tayyip Erdoğan, İran Cumhurbaşkanı Mahmud Ahmedinejad'ı (uluslararası toplumla) görüşmelerden hiçbir şekilde çekilmemeye ikna etmeye çalışıyor. Türkiye'nin burada oynayabileceği bir rol olduğunu düşünüyor musunuz?" şeklindeki sorusunu da yanıtladı.

-"TÜRKİYE'NİN OYNAYABİLECEĞİ ROL TABİİ Kİ VAR"-

"Türkiye'nin tabii ki oynayabileceği bir rol var" diyen Crowley, Türkiye'nin, İran'ın sınır komşusu olarak, bu ülkeye yönelik bir uluslararası adımın etkilerini ilk hissedecek ülkeler arasında yer aldığına dikkati çekti.

Crowley Türkiye'nin, hemen yanıbaşında nükleer bir İran görmeyi arzulamadığını çok net ortaya koyduğuna işaret ederek, "Hepimiz diplomasiye bağlıyız. Çok güçlü biçimde ifade ettiğimiz gibi, İran'ın, sadece sözlere dayanarak izlediği yolu değiştireceğini düşünmüyoruz. (ABD olarak) BMGK'de yaptırım tasarısı lehine oy vereceğiz" dedi.

Konsey'in diğer üyelerinin de oy kullanacağına dikkati çeken Crowley, "İran'a, izlediği yolu değiştirmesi gerektiği yönünde güçlü, zorlayıcı ve doğrudan bir uluslararası mesajın verileceğini umuyoruz" ifadesini kullandı.

Crowley İran'ın, bugünkü oylamanın ışığında ne yapacağı konusunun ise Tahran'a bağlı olduğunu kaydetti.

Bir gazetecinin, "BM Güvenlik Konseyi'ndeki oylamadan sonra bile olsa, Türkiye'nin arabuluculuk çabalarını destekleyecek misiniz?" sorusu üzerine Crowley, "Her zaman söylediğimiz gibi, iki yola sahibiz. Bunlardan biri diplomasi yolu ve yeni uluslararası temaslara kapıyı hiçbir zaman kapamadık. Diplomasi yolu hala ortada. Ancak aynı zamanda İran'a, yükümlülüklerine uymamasının sonuçları olacağını net biçimde ortaya koymak için daha fazla baskı uygulayacağız" diye konuştu.

-"İRAN KURBAN DEĞİL, AKTÖR"-

Crowley, "İran'ın, yeni yaptırımların çatışma anlamına geleceği şeklinde açıklamalar yaptığının" hatırlatılması üzerine, bunun İran'ın seçimi olduğunu belirterek, "Bu, Nükleer Silahların Yayılmasının Önlenmesi Anlaşmasına taraf olan, nükleer programı bulunan ve bu programının sivil ve barışçıl olduğu yönünde uluslararası toplumu yıllardır tatmin etmeyen İran hakkındaki bir mesele" dedi.

Sözcü Crowley, "İran'ın burada kendisini bir kurban gibi göstermek istediğini, ancak İran'ın bu oyunda bir kurban değil, aktör olduğunu" söyleyerek, "Öne çıkıp, uluslararası yükümlülüklerini karşılamayan taraf İran" ifadesini kullandı.

-"OYLAMADAN SONRA ATILABİLECEK ADIMLARA KAPIYI KAPAMIYORUZ"-

Sözcü Crowley, sözlerine şöyle devam etti:

"Bugünkü yaptırım oylamasından sonra atılabilecek adımlara kapıyı kapamıyoruz. Eğer İran, oylamadan sonra uluslararası toplumun sorularına cevap verir, UAEK ile temas kurarsa, memnuniyet verici bir adım atmış olur.

Biliyorsunuz, bugün oylama olacak ve BM Güvenlik Konseyi'ndeki her ülke mevcut duruma dair düşüncesini dile getirecek. İran'ın uluslararası yükümlülüklerini yerine getirmemesinin kendisi açısından sonuçlar doğuracağını net olarak ortaya koyan başarılı bir oylama olmasını bekliyoruz"

-"ARABULUCULUK SEÇENEĞİNİ DIŞLAMIYORUZ"-

Crowley, bir gazetecinin, "Türkiye, Brezilya ile birlikte arabuluculuk ve farklı bir yol yaratmanın mücadelesini veriyor. 'Tamam, yaptırımlar konusunda frene basalım ve Türkiye ile Brezilya'nın arabuluculuk yolu üzerindeki çabalarına izin verelim ve ne olacağını görelim' demek akıllıca olmaz mı?" şeklindeki sorusu üzerineyse, "Ekimden bu yana 9 aylık sürede İran, uluslararası toplumla temas kurma fırsatına sahipti. Bunu yapmadı. Hiç kimse İran'ın, telefonu kaldırıp AB'yi ya da UAEK'yı aramasına engel olmadı" diye konuştu.

Bu nedenle, temaslar konusundaki suskunluğun sorumlusunun uluslararası toplum değil, İran ve bu ülkenin diyalog konusundaki isteksizliği olduğunu ifade eden Crowley, ancak arabulucuk seçeneğini de dışlamadıklarını, bunun 'ya o ya bu' şeklinde bir durum olmadığını, bu iki yolun birlikte çalıştığını söyledi.

Crowley, "İran'ın öne çıkıp, yapıcı biçimde temas kurduğunu görmek istiyoruz ve İran'a ek baskı getirilmesinin bu zamanda atılması gereken doğru bir adım olduğuna inanıyoruz" dedi.

-İSRAİL'İN GAZZE'YE GİDEN GEMİLERE SALDIRISI-

Crowley, "İsrail'in Gazze'ye giden yardım gemilerine baskınıyla ilgili açılacak soruşturmaya şeffaf bir uluslararası katılımın olmayacağından endişeli misiniz?" şeklindeki bir soru üzerine, "olayların soruşturulmasına uluslararası katılımın, herkesin görmek istediği güvenilirlik açısından önemli olacağını anladıklarını" belirtti.

Soruşturmaya uluslararası katılım konusunu İsrail ve diğer ülkelerle konuştuklarını ifade eden Crowley, "Bunun en iyi nasıl başarılacağı hususunda fikir alışverişinde bulunuyoruz ve bu görüşmeler devam ediyor" dedi.

Soruşturmanın nasıl bir yapıda olması gerektiği konusundaki düşüncesinin sorulması üzerine Crowley, "Hızlı, güvenilir, tarafsız ve eksiksiz bir soruşturma olmasını istiyoruz ve bunun en iyi yolunun nasıl olacağı konusunu konuşuyoruz. Uluslararası katılımın, bu trajedinin geride bırakılmasında ve bizi çatışmanın kesin olarak sona erdirilmesine dair nihai hedefimize döndürmek için ekstra güven ve ivmenin yaratılmasında gerekli bir unsur olacağını kabul ediyoruz" diye konuştu.

ABD Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Crowley, bir gazetecinin, "Yani soruşturmaya uluslararası bir katılımın hala mümkün olduğunu mu söylüyorsunuz?" sorusunu, "evet" diye yanıtladı.