Dikkat! Lateks alerjiniz olabilir
Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Göğüs Hastalıkları Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Ahmet Rasim Küçükusta Lateks allerjisinin, deride kızarma, kabarma ve kaşıntılardan burun akıntısı ve hapşırmalara, gözlerde sulanma, kızarma ve kaşıntılardan astım krizleri ve hatta ölüm riski yüksek olan anaflaksi gibi tablolara neden olduğunu açıklıyor.
Son yıllarda giderek yaygınlaşan ve daha çok kişide görülmeye başlayan allerjilerin yeni bir türü de lateks allerjisidir.
Lateks içeren ürünler
Lateks, kauçuk ağacının süt kıvamındaki özsuyunun çeşitli kimyasal işlemlerden geçirilmesiyle elde edilir. Günlük yaşamımızda sık sık karşılaştığımız bir çok maddenin yapımında lateks vardır.
Piyasada satılan 40.000' den fazla maddenin lateks içerdiği bilinmektedir. İşte bunlar için sadece birkaç örnek:
-Genel kullanım: Bulaşık eldivenleri, prezervatif, balon, oyuncaklar, emzik, biberon, silgi, kozmetikler, elektrik kabloları, tenis-basketbol- bovling topları, deniz yatağı, yapıştırıcılar, boyalar, ayakkabı...
-Tıp alanında: Çeşitli tüp ve maskeler, yanık bandajları, cerrahi eldivenler, tansiyon aleti, kateterler, idrar ve mide sondaları, lavman şırıngaları, dişçilikte kullanılan bazı ürünler...
Lateks allerjisinin belirtileri
Yakın zamanlara kadar lateksin sadece cilde temas ettiği yerlerde kızarıklık, kabarıklık, kaşıntı gibi tahrişlere yol açtığı sanılırdı. Oysa, bugün lateksin allerjik nezleden astıma kadar bir çok allerjik hastalığa neden olabileceğini biliyoruz. Bunlar içinde en tehlikelisi ise ölüme kadar giden sonuçları olan anaflaktik şoktur.
Lateks nasıl allerji yapar ?
Lateks de diğer doğal ürünler gibi çeşitli maddelerin bir kompleksidir. Esas olarak polyisoprene içerir; daha az miktarlarda protein, karbonhidrat ve lipit de bulunur.
Lateks allerjisinin ortaya çıkabilmesi için allerjiye yatkınlığı olan kişinin belirli süre (ortalama 3-5 yıl) lateksle temas etmesi gerekir. Bu temaslar sırasında latekse karşı IgE sınıfından antikorlar meydana gelir. Bu antikorların miktarı belirli bir düzeye ulaştıktan sonra, lateks içeren bir maddeyle temas olduğunda (balon şişirmek, eldiven giymek...) allerjik belirtiler gelişir.
Kimler risk altındadır
Lateks allerjisine normal insanların %1 kadarında rastlanırken, astım, allerjik nezle gibi başka bir allerjik hastalığı olanların %4' ünde görülür. Doğuştan omurga yarığı (spina bifida) olanların pek çoğunda lateks allerjisi vardır. Lateksle uzun süre ve yüksek dozlarda karşılaşan kauçuk endüstrisi işçileri ve sağlık personelinde (doktor, hemşire, laborant, hastabakıcı...) %10 oranında lateks allerjisi saptanır. Sık sık ameliyat olan hastalarda lateks allerjisi riski yüksektir. Kadınlar, erkeklere göre latekse daha duyarlıdırlar.
Lateks allerjisi olanlarda muz, avokado, ananas, şeftali, erik, mango, badem, yer fısıtğı ve kestaneye karşı allerji olması ihtimali çok fazladır.
BUNLARA DİKKAT !
-Latekse allerjisi olanların, bu maddeyle temasları önlenmelidir.
-Latekse anaflaktik tipte allerjisi olanlar bunu belirten bir kolye veya künye taşımalı, yanlarında otomatik adrenalin enjektörleri bulundurmalıdırlar.
-Latekse allerjisi olanlar muayene ya da ameliyat edilirlerken lateks içermeyen ürünler kullanılmalıdır.
-Latekse allerjik olanlar lateks içeren bir ürüne dokunmuşlarsa hemen ellerini bol suda yıkamalı, ellerini asla gözlerine sürmemelidirler.
