BİZE ULAŞIN
İSTANBUL (İHA) - Alım fiyatları açıklanmadığı için üreticisine zor günler yaşatan Türk fındığı, dünya fındık piyasasındaki ağırlığını koruyor. Yaklaşık 5 bin yıldır tanınıp bilinen fındığın en büyük üreticisi Türkiye, dünya üretiminin yüzde 75'ini karşılıyor. Türkiye, 70'in üzerindeki ülkeye gerçekleştirdiği fındık ihracatından yılda ortalama 800-900 milyon dolar elde ediyor. Doğal kahverenginde, yuvarlak hatlarıyla yer küreyi andıran, sert kabuklu meyve olan fındık, yağ ve proteinler bakımından da önemli bir besin maddesi ve vitamin bakımından zengin kaynak.
İHA muhabirinin derlediği bilgilere göre, tarih boyunca kutsal kabul edilen ve hikayelere, destanlara, şiirlere, türkülere, manilere konu olan fındık, Giresun, Ordu, Trabzon, Samsun, Rize, Artvin, Bolu, Sakarya, Kocaeli, Bartın ve Zonguldak'ta yetiştiriliyor. Türkiye'de yıllık ortalama 550-600 bin ton kabuklu fındık üretimi gerçekleşiyor. Dünya tüketimi ise 300 bin ton seviyelerinde oluşuyor. Türkiye, dünya fındık tüketimini tek başına karşılayacak üretim kapasitesine sahip. Türkiye'den sonra İtalya, İspanya, Yunanistan ve ABD, başlıca fındık üreten diğer ülkeler. Son yıllarda Azerbaycan ve Gürcistan'da da fındık üretimine başlandığı biliniyor.
Türkiye, fındık ihracatından yılda ortalama 800-900 milyon dolar elde ediyor. Çikolata sanayiinde yoğun olarak kullanılan fındığın en büyük müşterileri Almanya, İtalya, Fransa, Belçika, İsviçre ve İngiltere. Türkiye'den 70'in üzerinde ülkeye fındık ihracatı yapılıyor. Almanya'dan Singapur'a, İsviçre'den Dubai'ye kadar bir çok ülke, Türk fındığını tercih ediyor.
FINDIK ÇEŞİTLERİ Fındık, şekillerine göre üç ana gruba ayrılıyor.
Yuvarlak fındıklar: Tombul, Palaz, Foşa, Mincane, Karafındık, Kalınkara, Çakıldak, Uzunmusa, Cavcava ve Kanfındığı Kargalak.
Sivri fındıklar: Sivri ve İncekara.
Uzun fındıklar: Yuvarlak Badem ve Yassı Badem.
Tombul fındık, tartışmasız dünyanın en üstün nitelikli çeşidi. Ayrıca, Palaz, Foşa ve Mincane gibi çeşitler de dünyanın yüksek kaliteli fındıkları arasında yer alıyor.
Giresun Yağlısı Tombul Fındıklar Giresun, Trabzon'un Beşikdüzü ve Vakfıkebir ilçelerinde ve kısmen de Ordu'da yetişiyor. Mincane, Trabzon yöresinde, Sarıyağlı adıyla Batı Karadeniz illerinde de yetiştiriliyor. Çakıldak Fındık Ordu, Delisava ise Batı Karadeniz Bölgesi'nde yetiştiriliyor. Foşa Trabzon yöresinde, Yomra adı ile de Batı Karadeniz Bölgesi'nde üretiliyor. Sivri, İncekara ve Giresun Sivrisi de Giresun yöresinde yetişiyor.
VİTAMİN ZENGİNİ Fındık, insan vücuduna faydalı karbonhidrat, protein ve yağ ile metabolizmayı düzenleyen B grubu vitaminler yönünden önemli bir kaynak. Kan yapımı ve ruh sağlığı için gerekli olan B2 ve B6 vitaminleri, gelişme çağındaki çocukların beslenmesinde büyük önem taşıyor. Fındıkta var olan E vitamini, kalp ve diğer kasların sağlığı için en iyi besinlerden biri. Kanser yapıcı etmenlerin oluşmasını önlüyor veya oluştuktan sonra onları etkisiz hale getirerek vücudu koruyor.
Kemiklerin ve dişlerin yapımı için gerekli olan kalsiyum, kan yapımında görev alan demir, büyüme ve cinsiyet hormonlarının gelişmesinde rol oynayan çinko için en iyi kaynaklardan birisi gene fındık.
Sinirlerin uyarılması ve kas dokusunun çalışması için gerekli olan potasyumca da zengin. Potasyum, magnezyum ve kalsiyum içeriği yüksek, sodyum miktarı düşük olan fındığın, kemik gelişimi ve sağlığı ile kan basıncının düzenlenmesinde büyük önemi var. Beslenme uzmanları, genel olarak günlük beslenmede fındık ve fındık ürünlerine daha fazla yer verilmesini önermekte, özellikle çocuklar, gençler, sporcular, askerler ve işçiler için büyük enerji kaynağı olduğunu belirtiyorlar. Bunun için hergün bir avuç fındık yenmesi tavsiye ediliyor.
Fındığın tüketim şekline bakıldığında, yüzde 70 çikolata, yüzde 15 pasta ve şekerleme, yüzde 10 çerez olarak ve yüzde 5 de diğer alanlarda kullanıldığı görülüyor. Yağ, yem, kontralit ve petrokimya sanayileri ise diğer kullanım alanları. Fındık kabuğu, özellikle Karadeniz Bölgesi'nde yakacak olarak kullanılıyor. Üretim fazlalığı sebebiyle yağlığa ayrılan fındıklar, Ordu Soya A.Ş. tarafından yemeklik yağ olarak hazırlanıyor ve piyasaya sunuluyor.
FİSKOBİRLİK Kısa adı Fiskobirlik olan Fındık Tarım Satış Kooperatifleri Birliği, 28 Temmuz 1938 yılında kuruldu. Son yıllarda üretim ve tüketim dengesinin bozulması, üretim fazlalığının ortaya çıkması, Fiskobirlik'e ayrı bir görev yükledi. Ülkemizde fındık üretiminin planlanması, başka ürünlere müsait taban arazilerde yapılan fındık üretiminin durdurulması, taban arazilerdeki fındıkların sökülerek başka ürünlerin teşvik edilmesi yönünde ciddi çalışmalar yapılıyor.
ISO 9002 Kalite Güvence Belgesi'ne sahip olan Fiskobirlik, 49 kooperatifi, 1 entegre işleme tesisi, 17 kırma fabrikası, İstanbul Şubesi, Ankara İrtibat Bürosu, 230 binin üzerindeki ortağı ve 2 bin çalışanı ile dünyanın en büyük üretici birliği. Fiskobirlik tesislerinde, kavrulmuş iç fındık, beyazlatılmış iç fındık, kıyılmış fındık, fındık unu, dilinmiş fındık, püre, pralin, nuga, nutkrem ve fındık ezmesi üretilerek, iç ve dış piyasaya arz ediliyor.
