Elektrik üretiminde özel sektör denetimi geliyor

ANKARA (ANKA) – Elektrik üretimine özel sektör denetimi geliyor. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı, bu zamana kadar kamunun yetkisinde olan denetimi, nükleer enerji dışındaki tüm elektrik üretiminde özel sektöre açmaya hazırlanıyor.

Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı'nın vakit kaybetmeden yasalaşmasını istediği düzenleme, zaman kazanmak açısından TBMM Sanayi, Ticaret, Enerji Bilgi ve Teknoloji Komisyonu'nda bulunan Yenilenebilir Enerji Yasa Tasarısı'nda Değişiklik Öngören Kanun Teklifi'ne önergeyle eklenmek isteniyor.

-DÜZENLEME NE GETİRİYOR-
ANKA'nın edindiği bilgiye göre, Enerji Bakanlığı'nın desteklediği düzenleme, "denetimlerin kamu veya özel sektör" tarafından yapılacağına işaret ederek, elektrik üretiminde özel sektör denetimini başlatacak. Elektrik üretim tesislerine yapı veya işletme ruhsatı verilmesinde bakanlık veya yetkilendirilen kamu kuruluşları ile sertifika sahibi denetim şirketlerinin yolunu açan düzenleme, denetleme yapacak müşavirlik şirketlerinin sertifikalarının Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu (EPDK) ve Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü'nce (DSİ) verilmesini öngörüyor. Elektrik üretiminde tesislerin yaptırmaları gereken proje onayları ve işletmeye almalarıyla ilgili işlemleri bakanlık tarafından çıkarılan yönetmelikle belirleneceğine yer verilen düzenlemede, denetim şirketi tarafından verilen hizmetlerin bedelinin lisans sahibi tüzel kişi tarafından ödenmesi öngörülüyor.

-BAKAN YILDIZ TARAFINDAN GÜNDEME GETİRİLDİ-

Elektrik üretimi denetiminde "özel sektörün" önünü açan düzenleme, ilk önce Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Taner Yıldız tarafından, bakanlığı öncesinde gündeme getirildi. Yıldız'ın bakanlık koltuğuna oturmasının ardından söz konusu düzenlemenin yasalaşma süreci hızlandırıldı. İlgili düzenlemeyi TBMM'ye Kanun Tasarısı olarak getirmenin zaman kaybı olacağı düşüncesiyle harekete geçen Enerji Bakanlığı, çözümü TBMM Sanayi, Ticaret, Enerji Bilgi ve Teknoloji Komisyonu'nda bulunan Yenilenebilir Enerji Yasa Tasarısı'nda Değişiklik Öngören Kanun Teklifi'ne, bir önergeyle eklemekte buldu. Bu konuda ilk girişim AKP Rize Milletvekili Ali Bayramoğlu tarafından, alt komisyon çalışmaları sırasında gerçekleştirildi.

-GİRİŞİM KOMİSYONCA ENGELLENDİ-

Söz konusu düzenlemenin Yenilenebilir Enerji Kanun Teklifi'ne eklenmesi girişimi, Sanayi Ticaret, Enerji, Bilgi ve Teknoloji Komisyonu Başkanı Soner Aksoy ve muhalefet milletvekillerinin kabul etmemesi üzerine, başarıya ulaşamadı.Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı'nın, Yenilenebilir Enerjiyle ilgili Kanun Teklifi'ne birçok farklı düzenlemenin önergelerle ekleme girişiminde bulunduğunu doğrulayan Komisyon Başkanı Soner Aksoy, Komisyon olarak bu girişime sıcak bakmadıklarını ifade etti. Sektörün ihtiyacını karşılayacak olan Yenilenebilir Enerji'yle ilgili düzenlemenin muhalefetin de desteğini aldığını anımsatan Aksoy, söz konusu düzenlemenin hızla yasalaşması için kuyruğuna eklemeler yapılmaması gerektiğine dikkat çekti. CHP Adana Milletvekili Tacidar Seyhan, alt komisyonda yenilenebilir enerjiyle ilgili olmayan düzenlemelerin önergeyle Teklife eklenmesinin mümkün olmadığını söyleyerek, bu girişimi boşa çıkardıklarını aktardı. Seyhan, Bakanlığın benzeri girişimlerini üst komisyon çalışmaları sırasında da sürdüreceğini dile getirdi.

-KAMUNUN YETERSİZLİĞİ GEREKÇE GÖSTERİLİYOR-

Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı'nın denetimde kamunun yetersizliğini gerekçe göstererek, piyasadaki denetim boşluğunu özel müşavirlik firmalarıyla kapatmaya çalıştığını ifade eden CHP Milletvekili Tacidar Seyhan, elektrik üretiminin özel sektörün denetimine acılmasının büyük fiyasko olacağına işaret ederek, burada asıl amacın yandaş firmaların destekleme girişimi olduğunu söyledi. Elektrik santrallerinin denetimiyle ilgili tüm kuralları ve müşavirlik hizmeti verecek şirketlerin nitelikleriyle ilgili tüm kuralları bakanlığın çıkaracağı bir yönetmeliğe bırakılmasının Anayasa'ya aykırı olduğunu söyleyen CHP Adana Milletvekili Tacidar Seyhan, "Bu uygulamayla yasamanın görevinin yürütmeye devredilmek isteniyor. Bu düzenleme Anayasa'ya aykırı. Kanun teklifiyle kamu tamamen dışarıda bırakılmadan, denetimlerin kamu veya özel sektör tarafından yapılacağı ifade ediliyor. Bir baraj asla özel sektör tarafından denetlenemez. Denetlemeyi yapacak ekipte inşaat, makine, elektrik mühendisi olması gerekir. Bu projelerde toplumsal maliyet önemlidir. Enerji yatırımlarının özel sektörce denetlenmesi, fiyaskoya dönüşür. Daha önce otoyolda da aynı şey olmuştu. Yolu yapan firma kendini denetleyen firmayı başka bir isimle kurup, denetimlerini ona yaptırmıştı" dedi.

-TÜRKİYE GECEKONDU BARAJLAR ÇÖPLÜĞÜNE DÖNER-

Söz konusu teklifin denetlemenin şekli ve niteliği ile denetlemeyi yapacak müşavirlik firmalarının kurumsal nitelikleri, şekli ve sorumluluklarını tanımlamadığına dikkat çeken Seyhan, müşavirlik firmalarının sıfatını tanımlamadan ve kamunun yerini doğru belirlemeden böyle bir uygulamaya gidilmesinin Türkiye'yi ‘gecekondu barajlar' çöplüğüne döndüreceği uyarısında bulundu.

-ÜRETİCİYE EK YÜK GETİRECEK-

Denetim şirketi tarafından verilen hizmetlerin bedelinin lisans sahibi tüzel kişi tarafından ödenmesinin yatırımcı açısından ek yük getireceğini söyleyen CHP Adana Milletvekili Tacidar Seyhan, özellikle denetim kriterleri ve denetim maliyetinin belirlenmemiş olmamasının, teşvik edilmesi beklenen sektörlerden biri olan enerji yatırımları açısından "dezavantaj" yaratacağını dile getirdi.