Endonezya: Denizcilik bakanı mı, süper kahraman mı?

Rebecca Henschke

BBC Indonesian Editor

Susi'nin Endonezya'daki lakabı 'Wonder Woman' (Harika Kadın)

Endonezya'nın tarihinde Denizcilik Bakanı Susi Pudjiastuti gibi bir siyasi figür hiç görülmedi.

Dövmeli ve liseden terk bakan Susi Pudjiastuti, iş hayatında kendi çabalarıyla yükseldiği mesleğinde, okyanusun ortasında yasadışı balıkçılığa karşı büyük bir mücadele yürütüyor.

Lafını esirgemez haliyle ülkenin "Wonder Woman"ı (Harika Kadın) ilan edilen Susi'nin emriyle şu ana kadar yüzlerce yasadışı balıkçının teknesi, el konduktan sonra havaya uçuruldu.

Endonezya Devlet Başkanı Joko Widodo'ya neden Susi'yi göreve getirdiği sorulduğunda, "Çığır açabilmek için deli birine ihtiyacım vardı" demişti.

Susi, bu yıl BBC'nin 100 Kadın listesinde.

'Eğer başka biri olmaya çalışsaydım, başarılı olamazdım'Sosyal medyada yarı deniz kızı-yarı savaşçı manga karakteri olarak resmedilen bakan, ülkede pop ikonuna dönüştü bile.

Muhafazakar bir siyasi kültürün baskın olduğu ülkede, meselelere geleneksel bir şekilde yaklaşmak, ona göre değil.

Denizin ortasındaki bir savaş gemisinde bot avındayken elinde sigarası, kahvesini yudumladığı ya da Beatles şarkılarıyla dans ettiği görüntülerin sosyal medyada viral olması, buna en iyi örnek.

Yapılan anketlere göre, çok sayıda insan da onun bu tarzından hoşnut.

Susi balıkçı teknelerini havaya uçurmanın yarattığı şoku caydırıcı bir strateji olarak kullanıyor.

"Eğer başka biri olmaya çalışsaydım, başarılı olamazdım" diyerek ünlü kahkahasını atan Susi, sözlerine şöyle devam ediyor:

"En baştan kendime söz verdim, her şeye açık olacaktım. Kendimi değiştirmedim çünkü bunu yaparsam, günümüz dünyasının bana olanca gücüyle saldırıp beni yutabileceğini düşündüm."

'Okyanus her şeyden uzaklaşmanın en iyi yolu'BBC'nin röportaj talebi için ulaştığı Susi, telefonu açtığında "Kusura bakmayın, okyanusta koca bir gün yüzüp küre çektikten sonra uyumuşum. Her şeyden uzaklaşmak için en iyi yer, okyanusun ortası" diyor.

Ancak sosyal medya, kadın siyasetçiler için çirkin bir ortam olabiliyor.

Susi, sarayın köşesinde sigara içtiği fotoğrafı paylaşıldığında altında binlerce olumsuz yorum okumuş. Bir kullanıcının 'Sen annesin, tanınan birisin, şimdi ben kızım da senin gibi sigara içer diye endişeleniyorum' diye yazdığını anlatıyor ve gülerek, artık kamusal alanda sigara içmediğini söylüyor.

Ülkenin Meclis Başkanvekili Farid Hamza, bacaklarındaki dövmeleri gösteren bir fotoğrafını paylaştığı Susi için "sokak haydutu" benzetmesini yapmış.

"İlk başta dövmelerimi uzun etek ve pantalonlarla gizliyordum ama sonraları kafayı yemeye başladım. Son iki yılda, bu defa 9 kilo aldım diye yargılandım. Mecburen bunları düşünmeyi bırakmak zorundasın.

"Endonezya'da dövmeli kadınlara karşı bir önyargı olduğu kesin. 30 yıl önce dövme yaptırdım ve bir sürü dövmeli arkadaşım da var. Hepsi de iyi insanlar."

Susi'nin asıl derdi kendisiyle ilgili söylenenler değil.

Yaptığı işle, yani yasadışı balık avına verdiği mücadeleyle tanınmak istiyor.

Kameralarla saptanan yasadışı botları patlatma fikri de ondan çıkmış. "Okyanus suları geniş ve takip etmek zor. Caydırıcı bir şeye ihtiyaç vardı" diyor.

Bazı botlar Çin'in balıkçılık alanı olan Endonezya'nın Natuna adalarında patlatılınca, iki ülke arasında diplomatik gerilime neden olmuş.

"Kim olduklarını, bunun ne kadar büyüyebileceğini bilmiyordum" diye konuşan Susi, Endonezya Parlamentosu'ndaki bir grup tarafından fazla agresif olmakla eleştirilmiş.

Bu fotoğrafı nedeniyle Susi kötü örnek olmakla suçlanmış.

Ancak verilere göre balık rezervlerinin artıyor olması, Susi'ye göre bu stratejinin işe yaradığına işaret.

Susi çevreciler ve Hollywood yıldızı çevre aktivisti Leonardo di Caprio gibi isimlerden destek alsa da, bu sert önlemlerin bölgedeki balıkçılara zarar verdiği eleştirilerine de maruz kalıyor.

'Kadınlar önce kendi akıllarındaki bariyeri aşmalı'Endonezya'da 'cam tavanı' aşıp lider pozisyona gelmek kadınlar için güç sayılıyor ama Susi'ye göre, o zaten hep kendini erkeklerle eşit saymış.

O daha 12 yaşındayken kendisinden yaşlı bir adamla evlendirilmek istemeyen annesi, evden kaçmış. Hem de 1930'lu yıllarda...

Bir süre rahibelerle yaşayıp 32 yaşında evlenmiş ve Susi'yi dünyaya getirmiş.

Susi Pudjiastuti'nin kendisini bulduğu yer okyanus.

"Erkek kardeşlerime ve bana hep eşit davrandılar. Bu bana çok yardımcı oldu" diyen Susi'nin kadın hakları gruplarına da bir önerisi var:

"Hâlâ farklılıklarınızdan bahsedip duruyorsanız, ileriye gidemezsiniz. Önce kendi aklınızdaki bariyerleri yıkıp geçin. Bana kalırsa, çok düşünmemek en iyisi.

"Hayat bana kendi istediğim şekilde bir şeyleri başarmama izin verdi."

Kadın liderler hemcinslerinin yaşamlarını iyileştirmeyi başarıyor mu?Endonezya'da din kadınlarından çocuk evliliğine karşı fetvaDERGİ - En büyük anaerkil toplum nasıl yaşıyor?Tarım sektöründe çalışan kadınlar cinsiyet ayrımcılığını yıkıyor mu?