BİZE ULAŞIN
25’inci Dünya Üniversiteler Kış Oyunları için Erzurum’un Palandöken İlçesi Kiremitliktepe’de yaptırılan Türkiye’nin ilk ve tek kayakla atlama kulelerinde meydana gelen heyelanla ilgili soruşturmaya başlandı. Erzurum’a kış oyunları ile birlikte yaklaşık 650 milyon lira harcandığını belirten Erzurumlular, "Sadece atlama kuleleri değil, kış turizminde umudumuz da çöktü" dedi. O anın görüntüleri ise basına dağıtıldı.
Palandöken’deki heyelanla ilgili TMMOB Jeoloji Mühendisleri Odası, heyelanlı bölgeye kulelerin yaptırılmasını eleştirdi ve "Ülkemizin jeolojik gerçekliliği göz ardı edilerek, doğaya inat ’her yerde inşaat yaparım’ anlayışının sonucu; dün olduğu gibi bugün de milyarlarca lira kamu kaynağının heba olması devam etmektedir" diye açıklama yaptı.
Spor Genel Müdürü Mehmet Baykan teknik heyet ve atlama kulelerini yapan müteahhit Sarıdağlar İnşaat’ın sahibi Ahmet Sarıdağlar ile birlikte heyelan bölgesinde ve tesislerde incelemelerde bulundu. Baykan, "Ne olup bittiğini bilmiyoruz" derken, Ankara’dan dün gece gelerek heyelanlı bölgede ilgilerden bilgi alan Vali Ahmet Altıparmak, "Moralleri yüksek tutun. Hep beraber, Erzurum olarak, en kısa zamanda bu işinde altından kalkacağımızdan emin olabilirsiniz" dedi.
Kış Oyunları sonrasında bir kaç kez kullanılan, bunun dışında hep atıl kalan Kayakla Atlama Kuleleri, geçen 9 Temmuz günü Kayak Federasyonu tarafından yaz kayağı atlamalarına açıldı.
Fıskiyelerle ıslatılan suni çim üzerine 95 metre yükseklikteki rampadan milli sporcular 5’er kez atlayış yaptı. Baş Antrenör Niemela Pekka gözetiminde yapılan atlayışların ardından milli takım, buradaki tesislerde kampa girdi.
Atlamaların toprak kaymasını tetiklediği ileri sürülürken, tesislerdeki görevlilerle bazı milli sporcular, kulelerin iniş rampalarında çatlaklar olduğunu fark etti ve ilgilileri uyardı. Bunun üzerine yetkililer harekete geçti ve uzmanlara yaptırdıkları incelemenin ardından tüm sporcu ve görevlilerden tesisleri boşaltmasını istediler.
Dün saat 15.00 sıralarında başlayan ’deprem gibi’ toprak kaymasıyla 5 atlama kulesi önündeki iniş rampaları paramparça oldu. Bu olayı gözlemleyen bazı yetkililer, "Yaptıkları en iyi iş, atlama kuleleri ve tesislerdeki sporcu ile görevlileri boşaltmak oldu. Böylece bir facia ucuz atlatıldı" dedi.
Pistlerin dün birden bire çökmesiyle ilgili de yetkililer, "Bu bir doğal afet. İnşaatla ilgili bir sorun yok. Otel ve atlama kulelerini önlem olarak boşalttık. Birkaç gün içinde raporlar açıklanacak. Kayak Milli takım atlama yaptığı sırada göçük olmaması büyük bir şans" demekle yetindi.
Atlama Kulelerinde inceleme yapan heyetten Gazi Üniversitesi Mühendislik Fakültesi İnşaat Mühendisliği Bölümü öğretim üyesi Prof. Dr. Murat Mollamahmutoğlu, ilk açıklamayı yaptı. Prof. Dr. Mollamahmutoğlu, "2008-2012 yılında Bayburt Üniversitesi kurucu rektörüydüm. Bölge beni iyi tanır. Bir dönem de Van depremi için bir rapor hazırlamıştık. Bir heyelan söz konusu. Bunun bilimsel bir şekilde rapor olarak hazırlanabilmesi için elde ettiğimiz verileri kendi çalışmalarımızla beraber değerlendireceğiz" dedi.
Gazetecilerin "Tekrar kullanılması söz konusu mu?" sorusuna Prof. Dr. Murat Mollamahmutoğlu şunları söyledi:
"Ona tamamen ilgili kurum yetkilisi karar verecektir. Yani Gençlik ve Spor Bakanlığı, Genel Müdürlük karar verecektir. Tabi bu şekilde yarım bırakılmayacaktır. Bir heyelan yaşanmıştır, ama bunun neticesinde dediğim gibi kesin değerlendirmesini elde ettiğimiz verilerle yapacağız ve rapor olarak sunacağız. Bunun için buradayız. Ben bir bilim adamı olarak bu kadar söyleyebilirim. Bu olayı sadece bir veya birkaç faktöre bağlamak doğru olmaz. Kulelerin yıkılmasıyla ilgili olarak şu anda ön değerlendirme sonunda böyle bir şey varsa mutlaka önlem alınacaktır. Ama şu anda çok acil bir şey yok."
TMMOB Jeoloji Mühendisleri Odası yönetim kurulu olayla ilgili olarak ’Palandöken heyelanı’ başlığıyla bir açıklama yaptı. "Ülkenin jeolojik gerçekliliği göz ardı edilerek, kontrolsüz ve denetimsiz gerçekleştirilen ve jeoteknik etüt parametrelerini göz ardı eden anlayışlar milyarca lira kamu kaynağını tüketmeye devam ediyor" ifadelerinin yer aldığı açıklamada, 25’inci Dünya Üniversiteler Kış Oyunları için Palandöken mevkisinin seçildiğine işaret edilerek şöyle denildi:
"Yer seçiminin başladığı tarihte başlatılan proje çalışmaları kapsamında, gerek plana esas olarak hazırlatılan jeolojik- jeoteknik etütlerde, gerekse inşaatların yapılması süreçlerinden gerçekleştirilen jeoteknik etüt raporlarında (zemin ve temel araştırma raporları) rampa ve pistlerin yapıldığı alanların farklı bölgelerinde, heyelan potansiyeli taşıyan bazı bölgeler tespit edilmiştir. Yapılan bu tespitten sonra, tesisler için farklı bir alanın seçilmesi gerekirken, idare ’jeoteknik etüt raporlarında’ belirtilen kaygıları göz ardı ederek inşaat imalatlarına yüksek miktarda bedeller ödenerek heyelan potansiyeli taşıyan alanlar üzerine tesislerin yapılmasına karar verilmiştir.
Tesislerin, heyelan potansiyeli taşıyan alanlar üzerine yapılması yetmezmiş gibi, yeterli kar yağışının olmayacağı kaygısı güdülerek heyelan potansiyeli taşıyan alanların da içinde yer aldığı bölge üzerine su püskürtülmesi amacıyla iki adet gölet yapılmıştır. Bu süreçte kurumda çalışan bazı mühendislerin göletlerde biriken suların heyelanları tetikleyebileceği kaygılarına rağmen idare bu kaygıları görmezden gelerek jeo-membranlarla geçirimsizlik sağlayacağını iddia ederek bu göletlerin yapımını da gerçekleştirilmiştir. Ülkemizin jeolojik gerçekliliği göz ardı edilerek, doğaya inat ’her yerde inşaat yaparım’ anlayışının sonucu; dün olduğu gibi bugünde milyarlarca lira kamu kaynağının telef olmasına devam etmektedir. Kamu kaynaklarının jeolojik faktörlerin yok sayılarak ’heyelana kurban’ verilmesine izin vermeyeceğiz. Oda olarak bu yaşananların takipçisi olacak ve gerekli hukuksal girişimleri başlatacağız."
Erzurum’un kış sporları merkezi olma yolundaki hayalinin 1940’lı yıllara dayandığını belirten bazı yetkililer, şimdi bunun büyük zarar gördüğü görüşünde birleşti. Kimliklerinin açıklanmasını istemeyen bu yetkililer şunları söyledi:
"Erzurum’a sanayi yatırımı gelmiyordu. Tek hayal vardı o da kış turizmi. Torino’da Kış Oyunlarının Erzurum’a alındığı yolundaki haber üzerine kentte bayram sevinci yaşandı. Yaklaşık 650 milyon liralık bir yatırım yapıldı. İhaleler Gençlik ve Spor Genel Müdürü tarafından oluşturulan bir heyet tarafından gerçekleştirildi. Erzurum Defterdarlığı ve İmar Müdürlüğü kurula alınmadı. Denetim ve kabulü Ankara’dan gelen heyetler yaptı. İhaleler ve yapım işleri aceleye getirildi. Örneğin Palandöken Dağı’na yapay kar yağdırılması için planlanan gölet, kış oyunlarında dibi delik çıktığı için şimdiye kadar hiç kullanılamadı.
Aradan üç yıl geçti, ne durumda kimse bilmiyor. Curling Salonu, kentin varoşundaki gecekonduların ortasına yaptırıldı. Kayaklı koşu tesisleri, göç yüzünden boşalan ve Erzurum’a 30 kilometre uzaklıktaki Kandili Beldesi’ne götürüldü. Tesislerden hiçbiri 10 binlerce gencin okuduğu Atatürk Üniversitesi’ne layık görülmedi. Özellikle atlama kuleleri Kiremittepe’ye 20- 30 yaşlarındaki 100 çam ağacı kesilerek yaptırıldı. İniş rampalarının bulunduğu yere toprakla dolduruldu. Üzerine gecekondu gibi pistler konduruldu. Atlama kulelerinin yanındaki gölet, heyelanı tetikledi. Oysa Palandöken Dağı’nın Ejder Tepesi’nin sağında bulanan Sultan Sekisi doğal durumuyla atlama kuleleri için en uygun yerdi. ’2011, Erzurum’un miladı olacak, Erzurum’un kaderi değişecek’ denildi ama 3 yıl geçmesine rağmen hiçbir getirisi olmadı. Atlama kulelerinin son durumu her şeyi özetler gibi. Sadece atlama kuleleri değil, Erzurum’un kış turizm umudu da çöktü."
(DHA)
