Kamil Erdoğdu
Pekin
Bir süre önce Çin’de yaşayan bir Türk dostum ülkenin güneyine gitmek istiyordu. O bölgede yaşayan Çinli arkadaşına kendisini ziyaret edeceğini bildirdiğinde aldığı yanıt ilginçti.
Çinli arkadaşı, "Mümkünse lütfen gelme, her gün en az bir kere duş almak isteyeceksin, inan o kadar bile suyumuz yok." diyordu.
O günlerde Çin’in bazı bölgelerinde son yılların en ciddi kuraklığının yaşandığı, milyonlarca kişinin yeteri kadar içecek su bulamadığı, hayvanların ve ekinlerin zarar gördüğü haberleri geliyordu.
Aynı günlerde başka bölgelerden ise sel haberleri gelmeye başladı.
Gazetelerin ilk sayfalarında su basan evinin damında yardım bekleyen veya derme çatma sallarla kurtarılmaya çalışılan insanların fotoğrafları vardı.
Gazetelerin ilk sayfalarının, televizyon haberlerinin değişmez konusu şiddetli yağışlar ve bu yağışların yol açtığı seller olmuştu.
Resmi makamların Ağustos ayı başında açıkladığı rakamlar endişe vericiydi.
Bazı basın organları Çin'in güney ve kuzeydoğusunda yaklaşık 200 milyon kişiyi etkileyen şiddetli yağışların yol açtığı selleri, Çin'de bugüne kadar yaşanan en büyük felaketlerden biri olarak niteledi.
Bu yılın Ocak ile Temmuz ayları arasındaki 7 aylık dönemde Çin’de sellerde 1,454 kişi hayatını kaybetti, 669 kişinin akıbeti ise bilinmiyor.
Binlerce ev yıkıldı veya hasar gördü, 1 milyonun üzerinde kişi güvenli yerlere tahliye edildi.
Sellerin bu dönemde yol açtığı doğrudan ekonomik kaybın 275 milyar 160 milyon yuan, yani 39,3 milyar dolar olduğu tahmin ediliyor.
Kuru makarna ile 81 saat Ancak 8 Ağustos günü ülkenin güneybatısındaki Gansu eyaletinden gelen haber ülkeyi şoke etti.
Gannan Tibet Özerk İli’ne bağlı Zhouqu ilçesinde şiddetli yağışlardan dolayı meydana gelen heyelanda yaklaşık 2 bin kişi çamur ve kayaların altında kaldı.
İlçenin 134 bin kişilik nüfusunun yüzde 30’unu Tibetliler oluşturuyor.
O günden beri aralarında askerlerin de bulunduğu 10 bine yakın kurtarma görevlisi 2 milyon metreküp çamur ve taşın altında hayatta kalmayı başarabilmiş insanları arıyor.
Devam eden yağmur altında zorlukla süren çalışmalarda 60 saat, 81 saat toprak altında canlı kalmayı başarıp kurtarılanlar oldu.
Wang Dianlan adındaki 50 yaşında bir erkek 81 saat sonra çamura gömülen Fuxing Otelinin ikinci katında bulundu.
Wang, bu süre içinde kuru makarna ile karnını doyurdu, susuz kalınca da çareyi çamurlu suda buldu.
Bu kadar uzun süre bulunamamasının bir nedeni de kulaklarının iyi duymamasından dolayı, kurtarma ekiplerinin sesini duyamaması ve ses verememesiydi.
Aynı anda ülkenin başka şehirlerinde su basan iki madende mahsur kalan işçiler benzer şekilde kurtarılmayı bekliyordu.
Zhouqu'deki kurtarma çalışmalarına katılanlar arasında 15 psikolog da vardı.
Psikolojik travma Ölenlerin ailelerine destek vermek için ilçeye gelen psikologlardan Liu Li, toprak kaymasından kurtulanların 12 Mayıs 2008’de Sichuan eyaletinde meydana gelen 8 büyüklüğündeki depremden kurtulanlardan daha büyük travma geçireceklerini ileri sürdü.
Liu Li, "Toprak kayması insanı hemen öldürüyor, insanlar çamurda boğuluyor ve bu durum geride kalan sevdiklerine daha fazla acı veriyor." diye konuştu.
Zhouqu'deki kurtarma ekipleri en önemli ihtiyaçlarının su olduğu, zira salgın hastalık tehdidiyle karşı karşıya oldukları uyarısında bulundu.
Ancak sellerin yol açtığı kayıpların gerçek boyutu zamanla ortaya çıkacak.
Ölen insanların, yıkılan evlerin, sular kalan altında ekili alanların neler götürdüğü zaman geçtikçe daha açık görülecek.
Son toprak kaymalarından sonra Gannan Tibet Özerk İli Parti Sekreterliği, her ölen için ailelerine 8 bin yuan, yani 1,181 dolar ödeneceğini açıkladı.
Ancak bu, 11 kişilik bir aileyken artık sadece 2 kişi kaldıklarını söyleyen yaşlı kadını teselli edebilir mi?