FinCEN belgeleri adlı kamuoyuna sızdırılan gizli belgeler, Chelsea futbol kulübünün sahibi milyarder Roman Abramoviç'in rakip futbolculara gizli yatırımlar yaptığını ortaya koydu.
Bu futbolcular arasında, 2014'teki Şampiyonlar Ligi maçında Chelsea'ye karşı mücadele eden Perulu Andre Carrillo da bulunuyor.
Abramoviç'in rakip futbolculara ait yatırımlarını İngiltere'ye ait Virgin Adaları'ndaki bir şirket aracılığıyla gerçekleştirdiği bildiriliyor.
Abramoviç'in sözcüsü herhangi bir kural ya da kanun ihlâlinin olmadığı açıklamasında bulurken, bu durumun çıkar çatışması yarattığını düşünenler de var.
İngiltere Futbol Federasyonu eski başkanı David Triesman BBC'ye yaptığı açıklamada, bir futbol kulübünün sahibinin başka takımlardaki oyuncularda haklarının bulunmasının "uygun olmadığını" söyledi. Triesman, "Üçüncü şahıs mülkiyeti tam da bu nedenle yasaklandı" dedi.
FinCEN belgeleri, Rusya ve İsrail vatandaşı milyarder Roman Abramoviç'in Virgin Adaları'ndaki Leiston Holdings isimli offshore şirketinin sahibi olduğunu ve bu şirket üzerinden üçüncü şahıs mülkiyeti edindiğini ortaya koydu.
Tartışmalı uygulama, bir futbolcunun bonservisi başta olmak üzere tüm pazarlama ve satış haklarının, kulübünün dışında bir yatırım fonu veya üçüncü bir şahısça alınıp satılmasına olanak sağlıyordu.
Uygulama, İngiltere 1. Ligi'nde 2008 yılında, uluslararası arenada ise 2015 yılında yasaklanmıştı.
2011 yılında Leiston Holdings, Andre Carrillo'nun Alianza Lima'dan transferi için Sporting Lizbon'a 1 milyon euro borç vererek futbolcunun ekonomik haklarının yüzde 50'sini satın aldı.
Anlaşmaya göre, Carillo'ya 6 milyon eurodan fazla transfer ücreti teklif edilirse ve Sporting Lisbon bu teklifi kabul etmezse, kulübün Leiston Holdings'e teklifin yüzde 45'ini ödemesi gerekiyordu.
Sporting Lisbon ayrıca Carrillo'nun kulüp için oynadığı sezon başına Leiston Holdings'e 127 bin eurodan fazla bir para ödemeyi kabul ediyordu.
Portekizli kulübün 2014-2015 yılında Leiston Holdings'e 2,6 milyon euro borçlu olduğu anlaşılıyor.
Leiston Holdings'in, Sporting Lisbon için 2012-2013 yıllarında oynayan Gael Etock ve 2012-2016 yıllarında oynayan Valentim Viola'da da hak sahibi olduğu anlaşılıyor.
Eski İngiliz millî futbolcu John Barnes BBC Panorama'ya yaptığı açıklamada, üçüncü şahıs mülkiyeti sahada oynanan futbolu etkilemese de, futbolcuların oynadıkları kulübe bağlılıklarının önemli olduğunu söylüyor:
"Ahlaki açıdan bakacak olursanız, bir kulübe imza attığınızda, sizin varlığınız ve sadakatiniz yüzde 100 bu kulübe ait olmalı."
Abramoviç'in sözcüsü ise "Banka işlemlerinin gizli olması bunun yasa dışı olduğu ya da kural veya düzenlemeleri ihlâl ettiği anlamına gelmez" dedi.
Sözcü, bu banka işlemlerinin FIFA'nın kuralları değiştirmeden önce yapıldığını belirtti.
Abramoviç, Chelsea'yi elinde bulunduran şirketleri 2003 yılında satın aldı.
BBC'nin araştırması, Abramoviç'in Doğu Kudüs'e Yahudi yerleşimcilerin taşınmasına imkan sağlayan Elad isimli sivil toplum kuruluşuna şirketleri aracılığıyla yüz milyonlarca dolar bağışta bulunduğunu da ortaya koydu.
İsrail, işgali altındaki Doğu Kudüs'e Yahudi yerleşimcileri yerleştirerek uluslararası hukuku ihlal ediyor. İsrail ise, bu suçlamayı reddediyor.
Abramoviç'in sözcüsü, Rus milyarderin İsrail ve Yahudi sivil toplumunun bir destekçisi olduğunu söyledi.
Abramoviç, 2019 yılının Forbes listesine göre 12,9 milyar dolarlık servetiyle, Rusya'nın en zenginlerinden biri.
Yahudi olan Abramoviç, 2018 yılında İsrail vatandaşlığı da edinmişti.
Abramoviç'in Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile yakın ilişkileri olduğuna inanılıyor.
FinCEN belgeleri, 2 bin 500'ün üzerinde dokümanı kapsıyor. Dosyanın önemli bir bölümünü bankaların 2000-2017 yılları arasında ABD'li yetkililere gönderdiği belgeler oluşturuyor.
Bankalar bu belgelerde müşterilerinin hesaplarındaki para hareketleriyle ilgili kaygılarını yetkililere iletiyorlar.
Belgeler uluslararası bankacılık sisteminin en sıkı korunan sırları arasında gösteriliyor.
Bankalar bu belgeleri şüpheli hesap hareketlerini ihbar etmek için kullansa da belgelerin kendileri bir suçun kanıtı olarak görülmüyor.
ABD merkezli haber sitesi Buzzfeed'e sızdırılan belgeler, dünyanın dört bir yanından araştırmacı gazetecileri bünyesinde barındıran bir konsorsiyumla da paylaşıldı.
Toplamda Türkiye dahil 88 ülkeden 108 basın kuruluşuna ulaşan belgeler üzerinde BBC'de ise Panorama programı çalıştı.
Yüzlerce gazeteci, ayrıntılı teknik dokümanları inceleyerek büyük bankaların ifşa olmasını istemeyeceği bilgilere erişmeyi başardı.