NEW YORK(ANKA) – Türkiye ile İsrail arasındaki ilişkilerde yaşanan sıkıntılarla Başbakan Recep Tayyip Erdoğan'ın Davos panelini terk etmesi, dünya basınını meşgul etmeyi sürdürüyor. New York Times, "Gazze savaşı, Türkiye ile İsrail arasında çatlak yarattı" yorumunu yaptı.
New York Times gazetesi, Sabrina Tavernise ve Ethan Bronner imzalı geniş haber analizinde "Gazze Savaşı, İsrail ile Türkiye arasında bir çatlak yarattı" başlığını kullandı. Gazete, "Tel Aviv'e günde dört defa yapılan uçuşlar devam ediyor. Aralık ayında imzalanan savunma anlaşması iptal edilmedi. Ancak Gazze savaşından beri İsrail'in en yakın Müslüman müttefiki olan Türkiye ile ilişkileri gerginleşti" yorumunu yaptı. Gazete şöyle devam etti: "İsrail'in Arap müttefikleri, savaşta onun arkasında durdu ancak gecen yıl arabuluculuk çabalarıyla İsrail'in Suriye ile dolaylı görüşmeleri yapmasını sağlayan NATO üyesi Türkiye, Başbakan Recep Tayyip Erdoğan'ın, 29 Ocak'ta Davos'taki paneli terk etmesi ile doğruya tırmanan öfkeli açıklamalarıyla bir ay boyunca her adımını protesto etti."
Davos olayından bu yana geçen bir haftalık döneminde iki tarafın ilişkileri onarmak için çaba gösterdiğini, hem İsrail'de, hem de Türkiye'de yetkililerin barıştırıcı açıklamalar yaptığını kaydeden gazete, buna karşın her iki taraf bir miktar zarar verildiğini kabul ederken ve ilişkilerin tam olarak nasıl etkileneceğinin bilinmediğine dikkat çekti.
TÜRKİYE İLE İSRAİL HAMAS KONUSUNDA FARKLI DÜŞÜNÜYOR
NYT, Türkiye'nin, İsrail ile olan güçlü ilişkileri nedeniyle Ortadoğu'da tek örnek olduğunu, ikili ticaret hacminin 3 milyar doları bulduğunu, Başbakan Erdoğan'ın bu ilişkiyi cesaretlendirerek 2005 yılında İsrail'i ziyaret ettiğini kaydetti. Gazete şunları yazdı: "Ancak Gazze'yi kontrol eden Hamas'a gelince görüş ayrılıkları başlıyor. İsrail, onu bir terörist örgüt olarak görüyor ve Hamas'ın Siyonist devleti yok etme taahhüdüne odaklanıyor. Sayın Erdoğan ise, başka yönlerini görüyor: Hamas, halktan çıkan bir İslami hareket olarak başladı ve ilhamı İslam'dan alan Adalet ve Kalkınma Partisi gibi her şeye rağmen demokratik bir biçimde seçildi."
"TÜRKİYE'NİN SABRI TAŞTI"
Türk yetkililerinin Erdoğan'ın tavrına ilişkin görüş ve açıklamalarına de yer verildiği habere göre, üst düzey bir Türk yetkilisi "Türkiye'nin, Ortadoğu'daki statüko konusunda sabrı taştı. Gazze, askeri çözümün iflasıdır" diye konuştu.
İsrail'in ise, Erdoğan'ın barış sürecinde artık tarafsız olmadığını düşündüğü, iki ülkenin müttefik olmayı sürdüreceği ancak aralarındaki güvenin eskiden gibi güçlü olmadığı yorumu yapıldığı habere göre, üst düzey bir İsrailli yetkili, Erdoğan konusunda "Kudüs ile tüm köprüleri yaktı. Artık dürüst bir arabulucu gibi görünmeyecek" diye konuştu.
Başbakan Erdoğan'ın Newsweek dergisine açıklamalarına da dikkat çekildiği haberde "Sayın Erdoğan'ın tutumu, Arap toplumlarının övgüsünü kazandı" denildi.
Türkiye'deki yapılan farklı yorumlardan örneklerin de verildiği haberde Türkiye-İsrail ilişkilerindeki sıkıntıların sonucunda Türkiye'yi ziyaret eden İsrailli turistlerin sayısının son haftalarda azaldığını belirtirken Tel Aviv'deki Unital seyahat acentasının bir yıl önce tek başına bir uçak doldurduğunu artık aynı uçağı doldurmak için beş seyahat acentasının müsterilerinin gerektiğini de yazdı.
"ABD'YE YANSIMALAR OLURSA CİDDİ OLUR"
New York Times, "Ancak İsrailliler, Türkiye'nin turizm sektörünün sadece yüzde 2'sini oluşturuyor. Eğer, Osmanlı İmparatorluğu döneminde bir milyondan fazla Ermeni'nin soykırımını kınayan karar tasarısının Kongre'de görüşülmesini bloke etmeye yardımcı olan Yahudi grupların bulunduğu ABD'de yansımalar olursa, çok daha ciddi olur" görüşünü dile getirdi.
Bu çerçevede ABD'deki başlıca Yahudi örgütlerden İftiraya Karşı Mücadele Birliği (ADL) Başkanı Abraham Foxman'ın açıklamaları da yansıtıldı. Foxman, Erdoğan'ın eleştirilerini "Sisteme bir şok" olarak nitelendirmekle birlikte ADL'nin "soykırım" tasarısına muhalefetinin değişmediğini belirterek Türkiye ile ilişkilerin taşıdığı öneme vurgu yaptı.
Foxman ayrıca, Türkiye'deki "antisemitizm" in başka ülkelerden kötü olmadığını da söyledi.
NYT haberine son verirken de "Analistler, Türkiye'nin Ortadoğu'daki arabulucu rolünün etkilenebileceğini ancak genel ilişkinin zarar görmeyeceğini söylüyorlar. Anlaşmayı imzalayan İsrailli şirket, 25 Aralık'ta imzalanan 141 milyon dolarlık gözetleme ekipmanı kontratının iptal edilmediğini söylüyor" diye yazdı.