Geçmişten günümüze trafik

ANKARA (İHA) - Motorlu araçların insanlarının hizmetine sunulmasına başlandığı 19. yüzyıl sonlarından günümüze trafik sorunu büyürken, bir dizi önlemlerle sorunlar çözülmeye çalışılıyor.

Polis Dergisi'nde yayınlanan bir makaleye göre, tekerlekli trafik yoğunluğunun artması sonucunda ilk trafik düzenlenmesi; Kral Sezar tarafından yapılan, gündüzleri Roma'ya tekerlekli taşıtların girmesinin yasaklanması.

Dünyada, sürücülerin uygulaması gereken kuralları içeren ilk kanunun 1900 yılında Amerika'da yürürlüğe girdiğinin vurgulandığı makalede; özellikle dikkatsiz sürücülerin saptanmasını kolaylaştırmak amacıyla bir çok ülkede otomobillerin kaydının yapılması ve plaka taşımalarının 1910'lu yıllara rastladığı ve akabinde kamyon ve otobüs gibi ağır vasıtaların da trafiğe katılmasıyla, trafik işaretleri, hız kontrolleri gibi konularda dünyada uluslararası kuralların standart hale getirilme çalışmalarının başladığı bildirilmekte.

Trafik ile bazı ilkler ise şöyle;

- 1821'de ilk ölümlü trafik kazasını bir yangın söndürme aracı yaptı.

- 1907'de Sanfransisko'da ilk defa yaya kaldırımları kullanılmaya başlandı.

- 1908'de Rhode Island'da ilk Şoför Ehliyetnamesi Kanunu çıktı.

- 1910'de Detroid'de ilk defa el ile idare olunan renkli fenerler , trafik memurları için yoldan yüksek platform ve şemsiyeler kullanıldı.

- 1911'de Wayne'de ilk defa beyaz eksen çizgisi tatbikatı başladı.

- 1913'de James Hoge bu günkü üç renkli sinyallerin ilk örneğini buldu.

- 1916'da Buffalo şehrinde yaya trafik düzenlenmesi, sola dönüş yasakları tatbik oldu. Detroit'de kaldırım kenarları yasağı uygulaması ile trafik akımı kolaylaştı.

- 1920-1930 yılları arasında trafikle ilgili toplantılar kongreler yapıldı ve hızlı bir gelişme sağlandı.

- 1922'de Trafik konusu üniversitelere ders olarak girdi.

- 1927'de Daha önce Ohio ve Minnesota eyaletlerince kabul edilen trafik işaretleri bir eser olarak neşredildi.

- 1950 yılı başında ABD'de 53 eyalette 82 şehirde resmen Trafik Büroları açıldı ve bu görev devlet işleri arasında yer aldı.

Türkiye'de ise ilk olarak 1 Mart 1924 'te yürürlüğe giren Türkiye Cumhuriyeti Kanunu'nun 564 ve 565. maddelerine konulan hükümlerle mal ve can emniyetini tehlikeye düşürecek şekilde taşıt kullananları takip ve kontrol etmek üzere genel zabıtaya yetki verildi.

- Daha sonra 1 Eylül 1930 tarihinde yürürlüğe giren Belediye Kanunu'nun 15/10. maddesinde seyrüsefer ile ilgili hükümler konulmak sureti ile 'Seyrüsefer Talimatları Namesi' hazırlandı ve Türkiye'de trafik yıllarca bu talimatname hükümleri ile idare edildi.

- Özel Trafik Zabıtası'nın kuruluşu ise Cumhuriyetin ilanından 30 yıl sonra mümkün oldu. 1938 yılında hazırlanan tasarı Meclis'e sevk edilmiş ise de seçim dönemine rastladığından ve arkasından da 2. Dünya Savaşı başlaması yüzünden kanun haline getirilemedi. Daha sonra hazırlanan 2. Tasarı 6085 sayılı Karayolları Trafik Kanunu olarak 11 Mayıs 1953'de kabul edildi. Bu süre içerisinde trafik; polis ve jandarma tarafından tamim ve emerlere dayanılarak yönetildi.