İlerleyen yaşlarda bir bebeğe sahip olma isteği, 20'li veya 30'lu yaşlarınızda çocuk sahibi olmaktan daha ağır basabilir. Bunun yaygın nedenleri ise şunlar olabilir: Birincisi, kariyerinizi zaten oluşturmuş olabilirsiniz ve çocuk yetiştirmek için daha fazla zaman ayırabilirsiniz. Veya mali durumunuz daha uygun olabilir. İkincisi ilişki durumunuzda bir değişiklik olmuş olabilir ve partnerinizle bir bebek sahibi olmak isteyebilirsiniz. Bununla birlikte doğurganlık, hamilelik ve doğumu çevreleyen teknolojideki ilerlemeler nedeniyle, 40 yaşında bir bebeğe güvenle sahip olmak mümkündür. Ancak, 40 yaşından sonra herhangi bir hamilelik yüksek risk olarak kabul edilir. Detaylarda 40 yaşından sonra hamile kalmak için öneriler haberimizi, gebeliğe nasıl hazırlanacağınızı bulabilirsiniz.
Hamile kalmadan önce kendinizi hazırlayarak başarılı bir hamilelik için vücudunuzu bu duruma hazırlamaya yardımcı olabilirsiniz.
**Bölüm 1
Doktor ziyareti
1) Aile hekiminizle veya bir kadın doğum uzmanıyla döllenme öncesi bir görüşme ayarlayın.
İnsanlar yaşlandıkça, yüksek tansiyon ve diyabet gibi yaygın görülen hastalıklara karşı yatkınlığı artar ve yaşı ilerlemiş olan kadınlarda doğurganlığı etkileyecek durumların olması daha olasıdır.
Sağlık uzmanınız size rutin tahlilleri ve muhtemelen Pap testi ve pelvis muayenesi yapacaktır. Muayene 15 veya 20 dakikadan daha fazla zamanınızı almasa da doktorunuzla hamile kalmak konusunda konuşmaya daha çok zaman ayırmak isteyebilirsiniz.
Doktorunuza hamile kalma şansınızı nasıl yükseltebileceğinizi ve hayatınızda yapacağınız hangi değişikliklerle sağlıklı bir hamileliği garantileyebileceğinizi sorun. Mevcut yaşam tarzınız hakkında dürüst olun ve değişiklik için yapılabilecek herhangi bir öneriye açık olun.
Aldığınız ilaçları hamile kalma süresince ve hamile kaldığınızda veya emzirirken kullanmaya devam edip edemeyeceğinizi sorun. Alternatif terapilerin ya da ilaçların hamilelik süresince güvenli olup olmadığını ve bu yolların tıbbi öykünüz açısından uygun olup olmadığını sorun.
En önemli olarak hangi sağlık probleminin gebelik öncesi ele alınması konusunu doktorunuzla belirleyin. Yüksek tansiyon gibi, yaş ilerledikçe daha kötüye gidebilecek sağlık sorunlarını ve bunlarla nasıl başa çıkacağınızı doktorunuzla konuşmak önemlidir.
Doktorunuzun tavsiye ettiği aşıları yaptırın. Doktorunuz kızamıkçık veya suçiçeği gibi hastalıklara olan bağışıklığınızı kontrol etmek için bir takım kan testleri yapabilir. Aşıyı yaptırdıktan sonra hamile kalmak için bir ay bekleyin.
Doktorunuz yumurta rezervlerinizi değerlendirmek veya iyi yumurtaların hala orada olma olasılığını değerlendirmek için bir takım laboratuvar testleri uygulamak isteyebilir.
2) Hamilelik diyabeti ve yüksek tansiyon risklerini konuşun.
Yaşla birlikte hamilelikle ilgili belirli riskler artabilir. Sizin için geçerli olabilecek riskleri ve bu riskleri azaltmak için ne yapabileceğinizi doktorunuzla konuşun.
Bazen, geçici de olsa, hamile kadınlarda yüksek tansiyon gelişebiliyor olup bazı araştırmalar, bu riskin yaşla birlikte arttığını gösteriyor. Hamilelik sürecinde herhangi bir yaştaki kadın için kan basıncı düzenli olarak takip edilmelidir, bu sayede doktorunuz tansiyonunuzun kontrol altında tutulması için uğraşacaktır. Sağlıklı bir doğumu garantilemek içim bazı tansiyon ilaçlarına ihtiyacınız olabilir.
Hamilelik diyabeti sadece hamilelik sürecinde görülen bir diyabet türüdür. Yaş ilerledikçe bu durum daha yaygın hale gelir. Tedavi edilmeyen hamilelik diyabeti bebeğinizin ortalamadan daha çok büyümesine neden olacaktır, bu nedenle kan şekeri seviyenizi egzersiz, diyet ve hamilelik diyabeti tanısı aldıysanız muhtemelen ilaçla kontrol altında tutmanız gerekecek.
3) Doğum için seçeneklerin üzerinden geçin.
40 yaşının üstündeki pek çok kadın normal doğum yaparak çocuklarını dünyaya getiriyor. Ancak hamilelik ile ilgili komplikasyonların artan riski nedeniyle sezaryen olasılığı da yaşla birlikte yükselir.
Doktorunuzla belli bir doğum planlaması üzerinde karar kılın ve sezaryen olasılığını da göz önünde bulundurun. Eğer daha önce sezaryen ile çocuk sahibi olmuşsanız, bazı doktorlar normal doğuma izin vermeyebilir. Endişelerinizi doktorunuzla paylaşın ve doğum için tercihleriniz ona söyleyin.
Eğer yaşlıysanız doğum kasılmaları daha güçlüdür. Yüksek tansiyon ve plasenta ile ilgili problemler yaşla birlikte artar. Doktorunuz hamilelik süresince sağlığınızı dikkatli bir şekilde takip etmelidir. Eğer doğum sırasında komplikasyon olacağı konusunda düşünceleri varsa doğumu hızlandırmak ve bebeği sezaryen ile almak isteyebilir.
4) Doğurganlık tedavilerini gözden geçirin.
40 yaşından sonra hamile kalmak zorlaşabileceği için doğurganlık tedavilerine ihtiyacınız olabilir. Döllenme ihtimalini artıran ilaçlar veya cerrahi tedavi olasılıkları hakkında doktorunuzla konuşun.
Klomifren veya klomifrensitrat gibi ağızdan alınan ilaçlar regl döneminin üçüncü ila yedinci günü arasında veya beşinci ila yedinci günü arasında alınabilir. Bu ilaçlar yumurtlama şansını artırır. Ancak ağızdan alınan ilaçlar aynı zamanda çoklu hamilelik olasılığını da artırır. Bu ilaçlar kullanıldığında, bebeklerin ikiz olma olasılığı %10'dur. Hamile kalma ve doğum için bu ilaçların yaklaşık %50 başarı oranı olsa da bu durum sadece hastanın yumurtlamaması durumunda geçerlidir. Hasta kendi kendine yumurtlayabiliyorsa bu ilaçlar hamile kalma oranını önemli ölçüde artırmazlar.
Gonadotropinler ve insan koryonikgonadotropin (hCG) yaşı ilerlemiş olan kadınlarda doğurganlığı artırmak için kullanılan hormon enjeksiyonlarıdır. Enjeksiyonlar regl döneminin iki veya üçüncü gününde yapılır ve 12 gün boyunca devam eder. Tedavi sırasında yumurta büyüklüğünü incelemek amacıyla trans vajinal ultrason yapması için bir sağlık kuruluşuna ihtiyacınız olacak. Bu tür tedavilerde çoklu gebelik oranı yüksekti. Hormon enjeksiyonu alan kadınların neredeyse %30'u çoklu gebelik yaşıyor olup bu doğumların üçte ikisi ikiz bebekle sonuçlanıyor.
Eğer üreme sisteminde doğum için zorluk oluşturabilecek herhangi bir sorun varsa, doktor durumu düzeltmek için ameliyat yapmak isteyebilir. Eğer ameliyat başarılı yapılırsa gebe kalma şansı oldukça artar.
**Bölüm 2
Hayat tarzınızı değiştirme**
1) Hamile kalmadan önce var olan sorularınızla baş edin.
Eğer hali hazırda bir sağlık sorununuz mevcutsa hamile kalmadan önce bu durumu kontrol altına aldığınızdan emin olun.
Cinsel yolla bulaşan hastalıklar gebe kalmanızı engelleyebilir bu nedenle eğer cinsel yolla bulaşan hastalık riskiniz varsa bunun için test yaptırın. Cinsel yolla bulaşan hastalık pek çok hastalık antibiyotiklerle tedavi edilebilir. Cinsel yolla bulaşan enfeksiyonlar ve hastalıklar için hemen uygun tedaviye başlayın ve hastalıktan kurtulana kadar hamile kalmaya çalışmayın.
Kronik bir durum için herhangi bir ilaç kullanıyorsanız, örneğin hipotiroid, hamile kalmadan önce durumunuzun kontrol altında olduğundan emin olmak için kan testi yaptırmanız gerekir. Hamileliğiniz boyunca düzenli olarak testleri yaptırmanız gerekecek, ayrıca doktorunuz zamanla ilaç dozlarınızı değiştirmeye ihtiyaç duyabilir.
2) Daha sağlıklı bir beslenme düzeni ile başlayın.
Beslenmedeki değişikliler hamilelik boyunca önemlidir çünkü bu süreçte bazı besinlere daha çok ihtiyacınız olacak. Daha sağlıklı bir beslenme programı için hazırlık yaptığınıza emin olun.
Günlük tahıl tüketiminizin yarısı tam tahıllardan karşılanmalı. Bu, tam tahıllı mısır gevreği, kahverengi pirinç, tam tahıllı makarna ve tam tahıllı ekmek anlamına geliyor. Ayrıca hamileliğiniz boyunca pek çok çeşit sağlıklı sebze ve meyve yemelisiniz.
Ayrıca daha fazla protein almak için çaba harcamalısınız, Protein alımının daha ziyade yağsız et, fındık, yumurta ve baklagillerden karşılanması tercih edilir. Balık iyi bir besin kaynağıdır ve içeriği protein bakımından yüksektir ancak yüksek miktarda cıva içerebileceği için kral uskumru, köpekbalığı, kılıç balığı ve kiremit balığından uzak durmalısınız.
Kalsiyum ve D vitamini içeriğinden dolayı süt ve süt ürünleri de hamilelik süresince önemlidir. Eğer süt ürünlerini sindiremiyorsanız doktorunuzla kalsiyum desteği hakkında konuşabilirsiniz.
Fetüse zarar verebileceği için hamilelik sürecinde yasak olan pek çok gıda vardır. Çiğ et ve şarküteri ürünleri fetüse zararlı olabilecek kirletici maddeler içerebilir. Füme deniz ürünleri de zararlı olabilir. Pişmemiş yumurta veya yumurta sarısı içeren herhangi bir şey zararlı olabilir bu nedenle yumurtalarınızın tamamen piştiğinden emin olun. Brie gibi yumuşak peynirler genellikle pastörize edilmemiş sütten yapılır ve bunlardan kaçınılmalıdır. İlk üç aylık dönemde kafein alımı azaltılmalıdır.
3) Sağlıklı kilonuzu koruyun.
Eğer aşırı kilolu veya zayıf iseniz, doktorunuz muhtemelen gebelik öncesi sağlıklı bir kilo aralığında olmanızı isteyecektir. Nasıl sağlıklı bir şekilde kilo alıp verebileceğinizi doktorunuzla konuşun ve sizin için oluşturulacak bir beslenme ve egzersiz düzeni üzerinde çalışın .
BKİ'si 18,5'in altında olanlar düşük kilolu ve 25'ten yukarı olanlar yüksek kilolu olarak tanımlanır. BKİ'si 30'un üstünde olanlar obez olarak kabul edilir. Eğer gebelik öncesi düşük kiloluysanız, gebelik süresince daha çok kilo almayı ve yüksek kiloluysanız daha az kilo almayı düşünebilirsiniz. Gebelik sürecinde kilonun kontrolü zor olabileceği için hamilelik öncesi sağlıklı bir kiloya sahip olmak için çaba harcamak en iyisidir.
Hamilelik sırasında aşırı kilolu olmak gebelik diyabeti ve yüksek tansiyon riskini artırabilir. Düşük kilolu olmak erken doğum riskini artırabilir ve vücudunuz hamileliği sürdürecek kadar yeterli olmayabilir.
Sağlık kuruluşunuz ile hamilelik öncesi boyunuza göre sağlıklı bir kiloya ulaşmak için görüşün. Egzersiz ve beslenme hakkında ve sağlıklı bir kiloya kavuşmak için yaşam tarzınızda neler yapabileceğinizi konuşun.
4) Zararlı maddelerden kaçının.
Tütün, alkol ve keyif verici maddeler hamilelik sırasında kesinlikle kullanılmamalıdır. Bu nedenle bu tür maddelerden hamile kalmaya çalışırken de kaçınmalısınız. Ayrıca kafein, gebelik sırasında aşırıya kaçmamak koşuluyla kullanılabildiği için kafein alınımını en aza indirmelisiniz. Eğer sıkı bir kafein tüketicisiyseniz, kafein yoksunluğundan kaçınmak için hamile kalmadan önce kafeini kesmeye çalışın. Günde sadece 150 mg kafein almalısınız ve bu da yaklaşık iki fincan kahve anlamına geliyor.
**5) Egzersiz.
Hamile kalmak için önerilerden biri de egzersiz yapmaktır. Hamilelik süresince egzersiz yapmak güvenlidir ve önerilir, hamilelik öncesi ve hamilelik esnasında yapabileceğiniz pek çok güvenli egzersiz çeşidi bulunuyor.
Aerobik, direnç ve esneklik egzersizleri hamile kadınlar için önemlidir. Yürüyüş, sabit bisiklet, yoga, yüzme ve ağırlık kaldırma hamile kadınlar için genelde güvenlidir. Ancak, her hamilelik birbirinden farklı olacağı için önceden doktorunuzla bunu konuşun. Doktorunuz genel sağlık durumunuza göre az ya da çok egzersiz yapmanızı önerecektir.
Kalp atış hızınız egzersiz sırasında yükselmelidir ancak eğer 40 yaşın üstünde iseniz kalp atış hızınızı dakikada 125 ila 140 arasında tutmanız önemlidir. Nabzınızı 60 saniye içinde kaç atış yaptığını sayarak boyun ya da bilekten ölçebilirsiniz.
Sırt üstü yatılarak yapılan karın egzersizleri konusunda dikkatli olun. Bu tür egzersizler kan akışını kısıtladığı için fetüs için tehlikeli olabilir.[26]
Bölüm 3
Riskleri anlama
1) Kromozomal doğum kusurlarını göz önünde bulundurun.
40 yaşının üzerinde doğum yapanların bebeklerinde kromozomal doğum kusurları görülme oranı daha yüksektir. Bu risklerin farkında olun ve kromozomal anormallikler için yapılabilecek testlere açık olun.
Anöploidi veya anormal kromozom sayısı olasılığı yaşla birlikte artar ve Down sendromu gibi hastalıklara neden olabilir. Kişi, belli bir yumurta sayısıyla doğar ve sağlıklı yumurtaların daha genç yaşlarda bırakılma eğilimi bulunur. Kromozomal anormallikleri olan yumurtaların bırakılması ve daha sonrasında döllenmesi 40 yaşlarındaysanız daha olasıdır. 40 yaşı ele alındığında Down Sendrom riski 60'ta 1'dir ve bu oran yaş ilerledikçe artar.
Anormallikleri kontrol etmek için yapılabilecek pek çok test bulunur. Amniyonik sıvı veya plasenta dokusu test için kullanılabilir. Bu testler düşük miktarda da olsa artan bir düşük riskini içerir ancak şu anda fetüsü risk altında bırakmadan yapılabilecek yeni testler de mevcut. Hücresiz DNA testi olarak adlandırılan basit bir kan testi şu günlerde fetal anormallikleri tespit etmekte kullanılabiliyor.
2) Düşük yapma riskinin daha fazla olacağını göz önünde bulundurun.
Düşük yapmanız, epeyce travmaktik bir durum olabilir ve düşük riski yaş ile birlikte artar. İster ölü doğum ister düşük için olsun, eğer 40 yaş üzerindeyseniz sizin için risk artmış demektir.
Hamile kalmadan önce düşük olasılığını dikkatlice gözden geçirin. 40 yaşından sonra pek çok kadın sağlıklı bebekler dünyaya getirse de, kişinin sağlık durumuna bağlı düşükler ve hormonal anormallikler daha yaygın hale gelir. Düşük olduğu takdirde üzerinizde bırakacak duygusal etkiye hazır olduğunuzdan emin olun.
Hamilelik boyunca fetüsün yakından takip edilmesi, 40 yaş üzerinde iseniz oldukça önemlidir çünkü düşük yapma olasılığını engelleyebilir. Doktorunuzla yaşınızla bağlantılı olabilecek kişisel riskler hakkında konuşun ve kendisinden hamilelik sürecini daha yakından takip etmesini isteyin.
40 yaşında, düşük riski %33'e yükselir ve yaşınız arttıkça bu oran daha da yükselir. 45 yaşına gelindiğinde, düşük riski %50'dir. Düşüğü engellemek için ne yapabileceğiniz konusunda doktorunuzdan fikir alın.
3) Çoklu gebelik riskinin artacağını unutmayın.
Yaş ilerledikçe, özellikle de tüp bebek yöntemini veya hamile kalmak için ilaç kullanıyorsanız, ikiz ya da üçüz sahibi olma şansınız artar.
Finansal olarak çoklu gebeliği kaldırabilecek durumda olduğunuzdan emin olun. Doğum için seçenekler de dâhil ikiz taşımanın özellikleri hakkında kendinizi eğitin. Pek çok ikizin sezaryen yoluyla doğurulması gerekir.
4) Sabırlı olun.
Eğer 40 yaşın üstündeyseniz hamile kalmanız daha fazla zaman alabilir. Daha yaşlı kadınların genç kadınlara göre yumurtaları kolay döllenmez ve hamile kalmak 6 aydan fazla zaman alabilir. Altı aydan sonra başarılı bir şekilde hamile kalamadıysanız sağlık danışmanınızla görüşün.
Çoklu gebelik pek çok etmene bağlıdır ancak bazı doğurganlık tedavileri oranı yükseltebilir. Hormonal enjeksiyonların % 30 oranında çoklu gebelik olasılığı vardır ve ağızdan alınan ilaçlar % 10 oranında ikiz bebek olasılığı taşır.
Uyarılar
Eğer belli bir genetik hastalıkla ilgili bir aile öykünüz varsa genetik danışmanlık almak isteyebilirsiniz. Bir genetik uzmanı aile ağacınızı inceleyecek ve belli bir hastalığı çocuğunuza geçirme riskini değerlendirmek için sizin ve eşiniz için kan testi yapacak.