BİZE ULAŞIN
Sakarya’nın Hendek ilçesindeki bir havai fişek fabrikasında meydana gelen patlama, havai fişek zararları konusunu yeniden gündeme getirdi. Özellikle düğünlerde ve çeşitli kutlamalarda gerçekleştirilen havai fişek gösterileri, uzmanlar ve hayvan hakları dernekleri tarafından tepki topluyor. “Havai fişek zarar verir mi?” sorusunu yeniden gündeme getiren patlama sonucunda havai fişeklerin çevreye zararları yeniden tartışılmaya başladı.
Kimilerine göre keyifli bir gösteri kimilerine göre ise gürültü kirliliği olarak adlandırılan havai fişeklerin hayvanlara zararları olduğu düşünülüyor.
Havai fişek hayvanlara zararı yönüyle sık sık gündeme gelen bir konu. Özellikle sosyal medyada “Havai fişek kuşlara zarar verir mi?” sorusu sıkça tartışılıyor. Doğal Hayatı Koruma Vakfı’ndan Ahmet Emre Kütükçü, havai fişeklerin insanlara ve yaban hayvanlarına ciddi zararlar verebileceğine vurgu yapıyor. Havai fişek çevreye zararları konusunda da dikkat edilmesi gereken bir madde. Ahmet Emre Kütükçü, havai fişeklerde bulunan zehirli gazların, ağır metallerin ve kimyasalların havaya karıştığını, sonrasında da hem suyun hem de toprağın kirlenmesine neden olduğunu belirtiyor.
Havai fişeklerin kuşlara etkisi özellikle kuşların yaşama alanları olan gökyüzünde dikkat çekiyor. Uzmanlara göre gösteri sırasında kuşlar havada olmasalar da havai fişeğin etkisi ile ölebiliyor ya da yaralanabiliyor. Uzmanların verdiği bilgilere göre havai fişek gösterisi nedeniyle kuşlar, geceyi geçirmek üzere buldukları güvenli alanları terk etmek durumunda kalıyorlar. Özellikle Türkiye’nin göçmen kuşlarının da katkısıyla pek çok farklı kuş türüne ev sahipliği yaptığı biliniyor. Dolayısıyla bu noktada biyolojik canlılığın korunması da önem taşıyor.
Havai fişek kuşlara zararı konusunda görüşlerini belirten kuş bilimci Prof. Dr. Utku Perktaş ise havai fişek gösterilerinde ortaya çıkan yüksek sese dikkatleri çekiyor. Gürültünün kuşların ölümüne yol açabileceğini dile getiren Perktaş, havai fişeklerin kuş çeşitliliği üzerinde bir tehdit unsuru olabileceğine değiniyor. Havai fişek gösterilerinde ortaya çıkan yüksek ses nedeniyle kuşlar bilinçsiz şekilde ve panikle uçuşup bunun sonucunda da ortaya çarpışma, çarpma ya da ölümler çıkabiliyor.
Havai fişeklerin kuşlara zararları konusunda farklı bir noktaya değinen Prof. Dr. Zeynel Arslangündoğdu ise kuşlarda meydana gelen stres ve korkuya dikkat çekiyor. Kuşların yaşadığı panik neticesinde kuluçkadaki ebeveynlerin yuvalarını terk edebileceğini belirten Arslangündoğdu, bu durumun da yavruların ve yumurtaların ölümüne sebep olabileceğini söylüyor. Yaşanan paniğin yumurtanın soğukta kalmasına ve yavruların açlık yaşamasına neden olabileceğine de değiniliyor.
Havai fişeklerin zararları insanlar için hayvanlar kadar fazla olmasa da bazı sorunlara yol açabileceği düşünülüyor. Özellikle zehirli ve kimyasal gazların hava karışması nedeniyle ortaya ciddi problemler çıkma riski bulunduğu belirtiliyor.
Havai fişek hayvanlara zararları yönünden oldukça büyük bir tartışmayı beraberinde getiriyor. Hayvan hakları dernekleri çevre kirliliğine ve hayvanların zarar görmesine neden olabilecek havai fişek gösterileriyle ilgili yasaklama talebinde bulunuyor. Uzmanlar, özellikle kır düğünlerinde, orman içerisindeki düğünlerde ve milli parklarda gerçekleşen düğünlerde yapılması muhtemel havai fişek gösterilerinin idare tarafından yasaklanması gerektiğine vurgu yapıyor.
