BİZE ULAŞIN
Hemodiyaliz nedir sorusu şu şekilde cevaplanabilir. Vücuda giren maddelerin sindirilmesinin ardından oluşan atık ve zararlı maddeleri analiz ederek vücuttan dışarı atılmasında görevli olan böbreklerin, işlevini tam yerine getirememesi halinde çeşitli böbrek rahatsızlıkları ortaya çıkar. Böbrek sorunları yaşayan insanlarda genellikle diyazi cihazlarından yardım alarak böbreğin işlevinin yerine getirilmesi sağlanır. Hemodiyalizin tıpta karşılığı ise insanda, greft veya kateter yardımıyla uygun bir vasküler giriş yolu açılarak alınan kanın, diyaliz makinesi ya da pompası aracılığıyla diyalizör olarak adlandırılan bir süzgeçten geçirilerek hastaya geri verilmesine denir. Bu sırada hemodiyaliz makinesi sayesinde kanın sıvı ve solüt içeriği de düzenlenir. Diyaliz işlemi uygulanırken vücudun dışına çıkarılan kanın pıhtılaşmaması adına kan sulandırıcı ilaçlar kullanılır. Hasta bireyin durumuna ya da özelliklerine göre, haftalık seans sayısı, süresi, kullanılacak filtre ve aynı zamanda diyaliz sıvısı gibi detaylar belirlenir. Bu işlemlerle böbreğin görevini yerine getirmesi sağlanır.
Böbrek, insan vücudunun en önemli organlarının başında gelir. Çünkü yeri doldurulması zordur. Bu sebeple böbreklerle ilgili bir sorun yaşandığında tedavi edilmesi şarttır. Zararlı atıkların vücuttan atılmasında üstün bir çaba sarf eden böbreklerin görevini yerine getirememesi halinde diyalize başvurulur. Hemodiyaliz, diyaliz yöntemlerinden biridir. Hemodiyaliz yeterliliği, kişinin tüm şikayetlerinin son bulmasıyla ölçülür. Şöyle ki, hastanın kendini mental olarak daha iyi hissetmesi, iştahının yerinde olması ve zamanla kilo almaya başlaması hemodiyalizin yeterliliğinin bir göstergesidir. Bunun yanı sıra hastada hipertansiyonun olmaması, kan sayım testlerinde sonucun %30’un üzerinde olması, kanın fosfor düzeyinin ise 5.5 mg/dl'nin altında olması ve aynı zamanda kolesterol düzeyinin de normal olması hastanın iyiye gittiğini gösterir. Tedavinin yeterli olduğuna kanaat getirmek için hekimlerin diyaliz giriş ve çıkış değerlerini ölçerek, matematiksel formül yardımıyla diyalizin yeterliliği ölçülmelidir. Bu sonuçlar aylık olarak takip edilerek hastalığın seyri olumluya çevrilebilir.
Böbreğin normal işlevini yerine getirememesi halinde ihtiyaç duyulan hemodiyaliz tedavisinde çeşitli komplikasyonlar geliştirebilir. Genellikle yaşlılarda, diyaliz özgeçmişi kısa olanlarda ve yüksek volüm çekilenlerde rastlanır. Hemodiyaliz komplikasyonları karşısında kesinlikle hastanın hekimine başvurması gerekir. Hipotansiyon, kramplar, baş ağrısı, bulantı, kusma, diyaliz dengesizlik sendromu, göğüs, bel ve sırt ağrısı, kaşıntı, ateş, titreme ve ürperme gibi komplikasyonlar gelişebilir.
Hipotansiyon: Fistül trombozu riskinin artmasına sebep olur. Tedavi süresinin kısalması sonucu yetersiz diyaliz durumu meydana gelir.
Kramplar: Yüzde 33-86 oranında bir sıklığa sahiptir. Erken sonlandırılmış diyaliz nedeniyle oluşabilir. Hastada kramp sorunu genellikle diyalizin sonlarına doğru yaşanır. İstemsiz uzun süreli kasılmalar yaşanır.
Baş Ağrısı: Yüzde 5- 15 olma ihtimali vardır. Slüot klirens hızının artmasıyla olasılık daha da artar.
Yukarıda yer alan belirtilerin yaşanması durumunda hastaların muhakkak doktoruna danışması ve bilgilendirme yapması gerekir.
Hemodiyaliz endikasyonları, hasta ve hekimin ortaklığı sonucu takip edilebilir. Söz konusu bu endikasyonlar şu şekildedir; Akut böbrek yetmezliği, kronik böbrek yetmezliği, hiperpotasemi, metabolik asidoz, hiperkalsemi, hipervolemi, hiperürisemi, metabolik alkaloz, hiponatremi, ilaç intoksikasyonudur. Kronik böbrek yetmezliğinde diyalize başlama endikasyonları ise şu şekildedir; Üremik perikardit, Üremik ensefalopati veya nöropati (konvülsiyon, oryantasyon bozukluğu, konfüzyon, miyoklonüs), Pulmoner ödem ve tıbbi tedaviye cevapsız hipervolemi, kontrol altına alınamayan hipertansiyon, üremik kanamalar, sık bulantı, kusma ve halsizlik, kreatinin düzeyi > 12 mg/dlt ve BUN > 100 mg/dlt, akut psikoz, malnütrisyon, rölatif endikasyonlar, hafızada ve bilişsel fonksiyonlarda bozulmalar, erken periferal nöropati.
Hastanın hemodiyaliz cihazı ile tedavi edilmesi sürecinin rahat geçmesi için dikkat edilmesi gereken hususlar vardır. Ekipler tarafından diyaliz süreci an be an takip edilerek hastanın herhangi bir baş ağrısı, baş dönmesi, kramp, bulantı gibi semptomlar yaşamaması adına gerekli adımlar ivedilikle takip edilir. Bu belirtilerin yaşanması halinde hastanın doktora bildirmesi gerekir. Sorunsuz bir süreç geçirmek için;
Tedavi boyunda hekimlerin ve hemşirelerin yanı sıra kişinin kendisini de takip etmesi gerekir. Bunun için yemenizi ve içmenizi kontrol etmelisiniz. Fazla sıvı tüketilmesi halinde diyaliz esnasında fazla sıvı çekilmesi sağlanabilir. Bu gibi bir durum karşısında kendinizi kötü hissedebilirsiniz.
Hastalığın kısa süre içerisinde son bulması için bireyin diyaliz boyunca seanslarını takip etmesi gerekir. Diyaliz sürecinin programlanması kişinin tedaviye ne kadar ihtiyaç duyduğuna bağlı olarak değişir. Ekipler sizin durumunuza özel bir program hazırlar. Bu planın esas hedefi ise Kt/V ya da URR değerine erişim sağlamak olur. Hazırlanan program hastalara, hangi tip ve büyüklükte diyalize ihtiyaç duyduğu, tedavi sürecinde kan ve diyalizatın hangi hızda dolaşması gerektiği ve haftada kaç saat ve kaç kere diyaliz uygulanması ayarlanır. Üre kinetik model veya UKM metodu kullanılarak hastanın hangi dozda diyaliz alacağına karar verilerek süreç devam eder. Tedavinin olumlu sonuçlar vermesi adına ekipler tarafından hazırlanan diyet takip kartı çeşitli bilgileri barındırır. Bunlar diyaliz öncesi ve sonrası değerler, kilo ile tansiyon takibi dikkatle yapılarak hasta bilgilendirilir. Test sonuçlarını bu kart yardımıyla bir arada toplayabilirsiniz.
