İncirlik ABD için neden vazgeçilmez bir üs?

İlhan Taşcı / Ankara

Amerikan basını, Türkiye'nin ABD savaş uçaklarına IŞİD'e karşı hava operasyonlarında İncirlik askeri üssünü kullanma izni verdiğini duyurdu.

TIKLAYIN: ABD: TÜRKİYE İZİN VERDİ, IŞİD İNCİRLİK'TEN VURULACAK

TIKLAYIN: OBAMA: SURİYE'YE YABANCI SAVAŞÇI AKIŞINI DURDURMAYA ÇALIŞIYORUZ

ABD yönetiminden yetkililer, bu bilgiyi teyit ediyor. Ancak İncirlik'i kullanma izninin sadece ABD uçaklarını mı içerdiği, koalisyonun diğer uçaklarını da kapsayıp kapsamadığı net değil.

Peki İncirlik üssü neden önemli? ABD'nin Orta Doğu operasyonları her gündeme geldiğinde neden İncirlik'i kullanmak istiyor?

Bu sorunun yanıtının iki ayağı var. Bunlardan birincisi, İncirlik Türkiye'ye ait olmakla birlikte NATO standartlarında ve NATO operasyonlarında kullanılan, ABD ordusunun çok yakından tanıdığı bir üs. Dolayısıyla Amerikan hava kuvvetleri için herhangi bir pistten ibaret değil.

'Sıradan bir pist değil

İkincisi de, üssün yeri; ABD'nin Orta Doğu'da izleme faaliyetleri ya da operasyonlar düzenlediği bölgelerine yakınlığı. Soğuk savaş sırasında ABD'nin kilit operasyon merkezlerinden biri olarak kullanılmış; zaman zaman da krizlerin odağında yer almıştı.

1950'lerin ikinci yarısı 1960'lar sırasında ABD'nin Sovyetler Birliği üzerindeki keşif uçuşlarında, Norveç'teki askeri üsle birlikte kilit görev üstlenen üsten kalkan bir U2 uçağının Sovyet hava sahasında düşürülmesiyle uluslararası kriz çıkmıştı.

Türkiye ile ABD arasında üssün neden olduğu kriz ise, Washington yönetiminin Küba füze gerilimi sırasında Sovyetler'le yaptığı pazarlıkta üsteki nükleer füzelerin kaldırılmasını kabul etmesiyle patlamıştı.

1974 Kıbrıs harekâtı sonrasında ABD'nin silah ambargosuna karşılık Türkiye'nin İncirlik'in kullanımını askıya alma kararı, ambargonun kaldırılmasıyla ortadan kalktı.

1990'larda ABD'nin Irak'ın kuzeyinde uçuşa yasak bölge uygulamasını denetlemek için kullandığı üs, daha sonra Afganistan ve Irak savaşları için lojistik merkezi olarak işlev gördü.

1991'deki Irak savaşı sırasında aktif olarak kullanılan üste, Saddam Hüseyin'in Scud füzelerine karşı patriotlar konuşlandırılmıştı.

Şu anda üste keşif görevi yürüten Amerikan İnsansız Hava araçları var. Türkiye ile ABD arasında şimdi varılan anlaşmayla silahlı insansız hava araçları da kullanılabilecek.

Amerikan hava kuvvetleri için Suriye operasyonlarında üssün sağlayacağı kolaylık sağlayacağı zaman ve coğrafi avantaj olacak. Şu anda Amerikan savaş uçakları, Suriye'deki IŞİD hedeflerini Kuveyt ve Basra Körfezi'nden kalkan savaş uçaklarıyla vuruyor.

Şimdi ise, uzmanlara göre, artık istihbarat alındıktan bir kaç dakika sonra savaş uçakları IŞİD hedeflerine saldırabilecek.