Mozaiklerde ihtiyati tedbir kalktı
GAZİANTEP (İHA) - Zeugma mozaiklerinin Gaziantep Arkeoloji Müzesi'nden alınarak İstanbul Topkapı Sarayı'nda sergilenmesi yönünde çeşitli sivil toplum kuruluşları ve vatandaşlar tarafından Gaziantep 1. Asliye Hukuk Mahkemesi'nde açılan davada, mozaiklerin "taşınabilir kültür varlığı olduğuna" ve davayı açanların bu konuda dava açma ehliyetlerinin bulunmadığına karar verildi.
1. Asliye Hukuk Mahkemesi'nde çeşitli sivil toplum kuruluşları ve vatandaşlar tarafından Müze Müdürü Hamza Güllüce, Turizm Müdürü Mesut Aykanat ve İtalyan Arkeolog Roberto Nardi hakkında mozaiklerin taşınmasını ve zarar verilmesini önlemek amacıyla açılan davaya devam edildi. Bugün görülen karar duruşmasına; davacı avukatlarından Dilek Topalkara, Mete Sayın, İbrahim Özen ile davalılardan Gaziantep Arkeoloji Müzesi Müdürü Hamza Güllüce, Turizm Müdürü Mehmet Aykanat ve Roberto Nardi'nin avukatları Figen Peri ve Ebru Gümüşburun ile davacı ve davalılar katıldı.
Mahkeme Hakimi Yakup Şafak, davacı ve davalılar ile avukatları dinledikten sonra kararı okudu.
Kararda; 2863 Sayılı Taşınmaz Kültür Varlıkları Kanunu'nun bütün maddeleri ile nazara alındığında, bu konuda karar verme yetkisinin Asliye Hukuk Mahkemesi olduğuuna, idari mahkemelerin görevli olmadığına; belirtilen 2863 Sayılı Kanun'un 5. maddesi kapsamındaki kültür varlıklarının devlet malı olduğunun açıkça belirtilmiş olmasına, devlet organlarının her haliyle bu konuda görevde olmasına, hukuk devleti olan Türkiye Cumhuriyeti'nin sınırları içinde ve mahkemelerinde kimsenin dayanağı veya kaynağı kanun olmayan yada yetki verilmeyen bir konuda devlet adına veya ilgili kuruluş adına yetki kullanamayacağına, bu nedenle özellikle davacı durumundaki kuruluşların ve şahısların bu davada davacı olarak husumet yöneltme ve temsil yetkilerinin bulunmadığına karar verildi.
Ayrıca, gerek davacı ve davalı tarafın iddia ve savunmalarında gerekse tespit sonucu 2. Asliye Hukuk Mahkemesi'nce verilen ihtiyati tedbir kararının kapsamından dayanak olarak 2863 sayılı kanunun 6. ve 20. maddelerinin dayanak alındığı, oysaki 20. maddenin kapsamının gayrımenkul niteliğindeki kültür eserleri düzenlemesini yaptığı bu maddede gerektiğinde ve şartları oluştuğunda taşınmaz niteliğinde de olsa kültür varlığının bulunduğu yerden taşınıp kaldırılabileceği belirtilmektedir denildi. Aynı kanunun 24. maddesinde menkul niteliğindeki kültür varlıkları ve eserlerinin teşhir ve taşınması ile ilgili konuları kapsadığı ve eserlerin gerektiğinde yurt dışında dahi teşhir edilmesinin açık bir kanun hükmü olduğu dava konusu mozaik ve heykelin Gaziantep'e 60 kilometre uzaklıktaki kazı alanından müzeye taşındığı ve bu haliyle her hönüyle menkul bir kültür varlığı ve eseri olduğu nazara alındığında, olayda uygulanması gereken maddenin 24. madde olduğu, taşıma yada teşhir konusunda yetkili makamın devlet adına Kültür ve Turizm Bakanlığı olduğuna karar verildi.
Karardan sonra bir açıklama yapan davacı avukatlarından Mete Sayın, ihtiyati tedbir kararının kaldırılmasına rağmen değişen bir şey olmadığını belirterek, "Bu kararla, daha önce kararı veren hakimle bu hakimin kararı farklı olarak tezahür etti. Önceki hakim mozaiklerin taşınmaz kültür varlığı olduğuna, bu hakim ise taşınır kültür varlığı olduğuna ve dava açanların bu konuda dava açma ehliyetlerinin olmadığına karar verdi. Temyize gideceğiz. Zaten Bölge İdare Mahkemesi de yürütmeyi durdurma kararı vermişti. Bu karar kaldırılmadan mozaiklerin İstanbul'a veya başka bir yere nakli sözkonusu değildir. Ortada değişen bir şey yok, mozaikler bizimdir" dedi.
Sayın, mozaiklerin sandıklara konulduğu sırada zarar gördüğünün tespit edildiğini ve zarar veren İtalyan Arkeolog Roberto Nardi ve ekibi hakkında suç duyurusunda bulunacaklarını da kalydederek, "Mozaikleri paketleme yetkisi bulunmayan Roberto Nardi ve ekiplerinin yetkili olmadıkları halde paketleme sırasında mozaiklere zarar verdikleri, paketlerin açılması sırasında tespit edilmiştir. Mozaiklere zarar veren bu kişiler hakkında da savcılığa suç duyurusunda bulunacağız" diye konuştu.
Gaziantep Arkeoloji Müzesi Müdürü Hamza Güllüce de ihtiyati tedbir kararının kaldırıldığını ve açılan davanın reddedildiğini ifade etti.
Geçtiğimiz ay içerisinde Nöbetçi Mahkeme tarafından Zeugma mozaiklerine ihtiyati tedbir kararı konmuş, Kültür ve Turizm Bakanlığı da 2. Asliye Hukuk Mahkemesi'ne ihtiyati tedbir kararı konulmasına itiraz ederek dava açmıştı. Mahkeme, Kültür ve Turizm Bakanlığı'nın itirazını reddederek ihtiyati tedbir kararının devamına, Zeugma mozaiklerinin 2863 sayılı Taşınmaz Kültür Varlıkları'nın 6. ve 20. maddesine göre tabi afetlere maruz kalmadığı taktirde taşınamayacağına karar vermişti.
