NATO'ya sosyal demokrat genel sekreter

Partrick Jackson

BBC

NATO'nun yeni genel sekreteri eski Norveç başbakanı Jens Stoltenberg, birçok açıdan NATO liderliği için alışılmadık bir seçim gibi görünüyor: Savunma alanında arka planı olmayan bir ekonomist, Rusya ile iyi ilişkiler kurmuş bir sosyal demokrat.

Anders Fogh Rasmussen'in ardından gelen bir başka İskandinav olmasına rağmen Stoltenberg, selefinden çok farklı bir portre çiziyor. Danimarka'nın eski muhafazakar başbakanı Rasmussen Rusya konusunda katı ve tavizsizdi.

Stoltenberg ise 2010 yılında Başbakan iken Rusya ile uzun süredir devam eden ve petrol ve gaz zengini olan Barents bölgesini ilgilendiren bir sınır sorununu çözmek için anlaşma imzaladı.

İlişkiler bundan sonra giderek ısındı ve iki ülke arasında vizesiz bölge oluşturuldu.

Dolayısıyla bazı Doğu Avrupalılar arasında yeni genel sekreter hakkında Rusya konusunda Ukrayna açısından çok mu hoşgörülü olacak diye endişelerin olması muhtemel.

Fakat korkulan olmayacak gibi duruyor.

Norveçli bir gazeteci olan Harald Stanghalle'ye göre Stoltenberg, NATO'nun Afganistan'dan çekilmesi olsun, ya da Doğu Avrupa'daki çatışma olsun, olguları esnek bir biçimde ele alabilecek bir siyasetçi.

'Gerçekçi bir siyasetçi'Stanghalle "Rusya hakkında yanılsaması olduğunu sanmıyorum. Bence o Rasmussen'in görmemiş olabileceği olasılıklara bakacak. Evet net bir şekilde Stoltenberg bir uzlaşı insanı ama aynı zamanda gerçeklerle sıkı bağı olan yetenekli bir siyasetçi, çok çalışıyor ve çözüm arıyor" dedi. Stanghalle'ye göre Rasmussen doğrudan konuşan, zor biriydi: "İnsanlarla ilişkileri ele alış konusunda Rasmussen ve Stoltenberg'den daha farklı iki kişi bulmak zor"

İlginç bir şekilde Stoltenberg aynı zamanda Alman Başbakanı Angela Merkel'in de NATO'ya liderlik etmesi için istediği isim.

Önde gelen Alman gazetelerinden Sueddeutsche Zeitung'un dış haberler editörü Stefan Kornelius BBC'ye Merkel'in Stoltenberg'i çok sevdiğini söylüyor: "Onun favori sosyal demokratı gibi birşey"

Kornelius'a göre Stolenberg'in seçimi Almanya'nın birçok amacına hizmet ediyor.

Merkel her ne kadar askeri konulardan hoşlanmasa da Kornelius'a göre AB'nin savunma konusunda öne çıkmasını beklemeyecek kadar gerçekçi.

"Şu anda Ukrayna yanıyor ve doğudaki üyeler baskı altında. Merkel birliği desteklemek istiyor". Ancak aynı zamanda Merkel İskandinavya'dan bir sosyal demokratı seçerek, AB'nin bu yılki seçimlerinden sonra yapılması gereken kadro seçimlerinde ön almak istiyor.

Stoltenberg'in hayatından ayrıntılarStoltenberg'in eski savunma ve dışişleri bakanı olan babası Thorvald 1990'lu yıllarda genel sekreterlik için ismi dillendirilenlerden biri olmuştu.

Babasının yolunu farklı bir patikadan izleyen Jens Stoltenberg ise, önce sanayi ve enerji bakanı, sonra maliye bakanı oldu. Ardından İşçi Partisi ile Başbakan olan Stoltenberg iki yıl süren hükümetinin ardından 2005'te yeniden seçildi. 2009'da da üçüncü kez.

Stoltenberg yönetiminde Norveç, ABD'nin Afganistan savaşına bölgeye 600 barış gücü askeri göndererek katıldı.

Stoltenberg'in İşçi Partisi'nin gençlik kollarına karşı Anders Breivik o meşhum saldırıyı düzenlediğinde Başbakan, saldırıya yanıtın "daha fazla demokrasi, daha fazla şeffaflık" olması gerektiğini söyledi.

2013 yılında Stoltenberg seçim kampanyasında bir taksi şoförü kılığında Norveç sokaklarında halkla buluşmuştu. Ancak seçimi merkez sağa kaybetti.

16 Mart 1959'da Oslo'da doğan Stoltenberg, ekonomi okudu. 40 yaşında ilk kez başbakan seçildi.

Akıcı bir şekilde İngilizce konuşan Stoltenberg, babası Norveç büyükelçisi olduğu için çocukluğunun bir dönemini Yugoslavya'da geçirdi. Stoltenberg evli ve iki çocuk babası.