Rus askerleri Ukrayna'ya girdi iddiası

Kırım'da gerilim giderek tırmanıyor. Rusya’nın 6 bin ek asker göndermesi üzerine Ukrayna ordusu alarma geçti.

Kiev'in Kırım özel temsilcisi Sergiy Kunitsyn , AFP'ye yaptığı açıklamada her biri 150 asker taşıyan 13 Rus uçağının Simferepol yakınlarındaki Gvardeyskoye Havaalanına indiğini iddia etti.

Öte yandan Rusya’nın savaş gemileri ve askeri helikopterlerle Ukrayna’yı çembere aldığı öne sürüldü. Ukrayna sınır güvenliği kurumu tarafından yapılan açıklamada, Rusya’ya ait 10 askeri helikopterin Kırım üzerindeki Ukrayna hava sahasına girdiği ve 30 Rus savaş gemisinin Sivastopol’daki üste harekete hazır hale getirildiği belirtildi. BBC de Rus ordusuna ait en az 8 zırhlı aracın Simferopol’a ilerlediğini duyurdu.

Bölgedeki bir BBC muhabiri plakaları gizlenmiş sekiz Rus ordu cemsesini Simferepol yönünde hareket halinde gördüğünü aktarıyor.

Sekiz Rus helikopterinin de Sivatopol kentine ulaştığı belirtiliyor.

Ülkeyi terkeden eski Cumhurbaşkanı Viktor Yanukoviç, Ukrayna'nın hâlâ meşru cumhurbaşkanı olduğunu, can güvenliğinin tehdit altında olması nedeniyle ülkesini terketmeye zorlandığını söyledi.

Geçtiğimiz haftalarda Genelkurmay Başkanlığı'na getirilen Yuriv İlyin'in de bugün görevden alındığı açıklandı.

Ukrayna İçişleri Bakanı Arsen Avakov, Rusya'yı Kırım bölgesindeki Sivastopol Havaalanı'nı işgal etmekle suçlarken, Rus donanmasının bölgedeki varlığının "silahlı işgal" anlamına geldiğini söyledi.

Facebook sayfasından açıklama yapan Avakov, zırhlı araçlarca desteklenen Rus askerlerinin havaalanı dışında devriye gezdiğini belirtti. Avakov ayrıca Ukrayna askerlerinin ve sınır muhafızlarının da havaalanında olduklarını açıkladı.

Rusya'nın Karadeniz donanması ise askerlerinin Sivastopol Havaalanı'nda olmadığını duyurdu. Ukrayna Savunma Bakanlığı'na ait havaalanı, geçmişte sivil uçuşlara kapatılmıştı.

Bazı Ukrayna kaynakları, Rus ordusuna ait sekiz askeri helikopterin de Sivastopol'e vardığını duyurdu. Ancak bu haberler bağımsız kaynaklarca doğrulanmadı.

Kırım'ın diğer büyük havaalanı Simferopol de silahlı kişilerce işgal edilmiş durumda. Bu kişilerin Rusya yanlısı milisler olduğu sanılıyor.

Davutoğlu'ndan sürpriz karar

Bu gelişmeler yaşanırken Dışişleri Bakanı Ahmet Davutoğlu Twitter hesabından Kiev’e gideceğini duyurdu. Davutoğlu, “Ukrayna'daki gelişmelerle ilgili muhataplarımla görüşmek için programımı değiştirerek bu akşam Kiev'e gidiyorum” yazdı.

Genelkurmay Başkanı görevden alındı

Öte yandan, Ukrayna'nın geçici lideri Oleksander Turçenov Genelkurmay Başkanı Yuriy Ilvin'i görevden aldı. Ilvin'in perşembe günü geçirdiği kalp krizi sonrası hastaneye kaldırıldığı bildirilmişti.

Ilyin'i ay başında bu göreve dönemin Cumhurbaşkanı Viktor Yanukoviç getirmişti.

Ukrayna Parlamentosu çağrıda bulunduğu BM Güvenlik Konseyi'nden, Kırım'daki krizi gündemine almasını istedi.

Moskova ve Kiev arasındaki ilişkiler, Ukrayna Cumhurbaşkanı Viktor Yanukoviç'in muhalefetin protesto gösterileri sonrası iktidarı bırakmak zorunda kalmasının ardından gerginleşti.

Moskova'daki BBC muhabiri Bridget Kendall, Kırım'ın Ukrayna'nın yeni liderleri ile ülkede Rusya yanlısı siyasetçiler arasındaki mücadelede kilit noktaya dönüştüğünü aktardı.

Yanukoviç: Saldırıya uğradım

Viktor Yanukoviç halen Rusya'da ve gün içinde Ukrayna sınırındaki Rostov-on-Don kentinde bir basın toplantısı düzenledi.

Ukrayna'nın hâlâ meşru cumhurbaşkanı olduğunu kaydeden Yanukoviç, can güvenliğinin tehdit altında olması nedeniyle ülkesini terketmeye zorlandığını söyledi.

Yanukoviç, geçtiğimiz günlerde aracının silahlı saldırıya hedef olduğunu da söyledi.

Basın toplantısını Rusça düzenleyen Yanukoviç, Ukrayna'da yönetimi kendi ifadesiyle 'faşist holiganların' ele geçirdiğini savundu.

Ukrayna'dan kendi ifadesiyle ‘yurtsever subayların yardımıyla' kaçtığını belirten Yanukoviç, önce Kharkiv'e sonra Donetsk, ardından da Luhanks üzerinden Kırım'a gittiğini anlattı.

Yanukoviç, Kırım'da olup bitenler konusunda ise, ‘'Kırım'da yaşananlar Kiev'deki haydut darbesine bir yanıt niteliği taşıyor'' dedi.

Yanukoviç, sükunet çağrısında bulunurken, Kırım'ın Ukrayna'nın özerk bir parçası olarak kalması gerektiğini söyledi.

Ukrayna Başsavcısı ise Yanukoviç'in iadesini isteyeceklerini söylüyor. Ancak Rusya'nın bu talebi yerine getirmesi beklenmiyor.

İsviçre ve Avusturya cuma günü Yanukoviç ve oğlu Aleksander Yanukoviç hakkında "büyük miktarda kara para aklama" suçlamasıyla soruşturma başlattı.

Avusturya ayrıca insan haklarını ihlal ettiklerinden ve yolsuzluk yaptıklarından şüphelenilen 18 Ukraynalının mal varlıkların dondurdu. Bu kişilerin kimlikleri ise açıklanmadı.

Kırım'da referandum yapılacak

Kimlikleri belirlenemeyen silahlı kişiler perşembe günü zorla Kırım Parlamentosu'na girmiş ve binanın çatısına Rusya bayrağı asmıştı.

Parlamento da daha sonra bölgenin özerkliğinin genişletilmesi için 25 Mayıs'ta referandum yapılacağını duyurmuştu.

ABD Dışişleri Bakanı John Kerry perşembe günü yaptığı açıklamada taraflara "her türlü provokasyondan kaçınmaları" çağrısı yaptı. Kerry, Rus mevkidaşı Sergei Lavrov'un kendisine Ukrayna'nın toprak bütünlüğüne saygı gösterme sözü verdiğini aktardı.

Rusya; ABD, İngiltere ve Fransa ile birlikte 1994 yılında Ukrayna'nın toprak bütünlüğünü muhafaza etme sözü veren ülkelerden.

Moskova, Ukrayna'ya verdiği 15 milyar dolarlık kredinin son dilimini ise askıya aldı. Ukrayna yetkilileri ise ülkenin borçlarını ödeyebilmek için önümüzdeki iki yılda 35 milyar dolara ihtiyaç duyduklarını söylüyor.

Kırım'daki kriz ülkenin para birimi hryvnanın değer kaybetmesine neden olmuştu. Ukrayna Merkez Bankası bankalardan çekilen günlük para miktarını 15 bin Hryvna (1000 Euro) ile sınırladı.

Nüfusun çoğu Rusça konuşuyor

Kırım, Ukrayna'da Rusça konuşanların çoğunlukta olduğu tek bölge. 1954'te Sovyetler Birliği tarafından Ukrayna'ya verilen bölgede, Rusların yanı sıra Ukraynalılar ve Kırım Türkleri de yaşıyor.

Ukraynalıların çoğu, 1932-33 yıllarında yüz binlerce kişinin öldüğü ve Holodomor olarak adlandırılan kıtlık olayından Sovyetler Birliği'ni sorumlu tutuyor. Kırım Türklerinde ise bazı Türk-Tatar liderlerin İkinci Dünya Savaşı sırasındaNazilerle işbirliği yaptıkları yüz binlerce kişinin Orta Asya'ya sürülmesinin acıları unutulmuş değil.

1990'larda geri dönüş hakkı elde etmelerine rağmen Kırım Türkleri özerk bölgede nüfusun sadece yaklaşık yüzde 12'sini oluşturuyor.