Rusya: İran'a davetin geri çekilmesi bir felaket değil

Rusya Dışişleri Bakanı Birleşmiş Milletler'in bu haftaki Suriye görüşmelerine katılması için İran'a yaptığı daveti geri çekmesinin "hatalı olduğunu ama bir felaket anlamına gelmediğini" açıkladı.

Sergey Lavrov, BM Genel Sekreteri Ban Ki-mun'un İran'a son anda yaptığı konferans davetini geri çekmesinin örgütün imajını kötü etkileyeceğini söyledi.

Bir basın toplantısı düzenleyen Lavrov, yarın İsviçre'nin Montrö kentinde başlaması planlanan konferansta başarı sağlanabilmesi için İran'ın da katılımının gerekli olduğuna inandıklarını tekrarladı.

Lavrov, İran'ın geri çevrilmesinin İslam dünyasındaki ayrılıkları daha da derinleştireceğini ve terörle savaş için küresel düzeyde gösterilen çabaları olumsuz etkileyeceğini vurguladı; "İran'ın konferansta yer almaması, dünya Müslümanları arasındaki birlik duygusunu güçlendirmeyecek" dedi.

Sergey Lavrov, Rusya'nın Suriye'ye "uluslararası anlaşmalarca yasaklanmış ve bölgedeki istikrarı bozacak herhangi bir silah sağlamadığını da vurguladı.

İran üzerindeki anlaşmazlıkİran, Suriye Cumhurbaşkanı Beşar Esad'ın en önemli bölgesel müttefiklerinden biri olageldi ve ülkedeki ayaklanmaların başladığı 2011'den bu yana Şam yönetimine danışman, maddi kaynak ve malzeme desteği sağladı.

Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri Ban Ki-mun İranlıların, bir geçiş hükümeti kurulması konusunda "olumlu rol" oynayacakları konusunda güvenceler aldıktan sonra İran'ı da Suriye konferansına davet etmişti.

İran da, BM'den gelen daveti ön koşulsuz kabul ettiğini açıklamıştı.

Fakat İran ile otuz yıldır resmi diplomatik ilişkilerini kesmiş bulunan ABD, İran'ın geçiş hükümeti konusunda taahütte bulunmadan çağrılmaması gerektiğinde ısrar ediyordu.

Birleşmiş Milletler İran'a Cenevre davetini dün geri çekti. BM sözcücü kararın gerekçesinin İran'ın Suriye'de geçiş hükümeti kurulması planına destek vermemesi olduğunu kaydetti; Cenevre görüşmesinin temel amacının zaten bu hedef olduğunu belirtti.

Daha önce de ABD, Birleşmiş Milletler'e, İran'a yaptığı daveti geri çekmesi çağrısında bulunmuştu.

Suriyeli bazı muhalifler de, İran konferansta yer alacak olursa, kendilerinin katılmayacaklarını söylemişti.

Amerikalı yetkililer ve Batı'nın desteklediği bir kısım Suriyeli muhalif, barış görüşmelerinin, Suriye'de bir geçiş hükümeti kurulması amacını İran'ın desteklemediğini söyleyerek itiraz ediyorlar.

Muhalefetteki Ulusal Koalisyon da, Suriye'deki Esad rejiminin önde gelen müttefiklerinden İran katılırsa, kendisinin çekileceğini bildirdi.

Ulusal Koalisyon, daha önce de kurulacak geçiş hükümetine Beşar Esad'ın dahil olmayacağı konusunda garanti verilmediğini söyleyerek görüşmelere katılmayacağını bildirmişti.

Koalisyonun kurmay başkanı sıfatını taşıyan Munzer Akbik, İran'ın katılmasının kendilerine verilen sözlere ters düştüğünü söyledi.

Gözler İsviçre'de

Ön görüşmeler Çarşamba günü Montrö'de açılacak ve iki gün sonra Cenevre'de devam edecek.

Suriyeli muhalifler, Devlet Başkanı Esad gelecekteki herhangi bir geçici hükümetten dışlanmadıkça, İsviçre'ye gitme konusunda isteksizlik dile getirmişti.

Şam ise görüşmeler için "herhangi bir ön koşul olamaz" diyor.

Suriye Devlet Başkanı Beşar Esad AFP haber ajansına verdiği demeçte, Haziran ayındaki cumhurbaşkanlığı seçimlerinde "büyük ihtimalle" aday olacağını açıkladı.

Esad, Ulusal Koalisyon'un yeni bir hükümette bakanlık elde etme ihtimalini ise reddetti.

Türkiye'ye suçlama

Suriye Devlet Başkanı Beşar Esad, Cenevre Konferansı öncesi Suudi Arabistan ve Türkiye üzerindeki baskının artırılması gerektiğini söyledi.

Esad bu iki ülkeyi 'terör ihraç eden ülkeler' olarak niteledi ve Suriye'deki teröristlere yardım ve silah sağladığını iddia etti.

Çarşamba günü Cenevre'de başlaması öngörülen Suriye toplantısı öncesinde, AFP Haber Ajansı'na özel bir mülakat veren Suriye Devlet Başkanı Beşar Esad, "Bu terör örgütlerine siyasî paravan olan Batı ülkeleri üzerindeki baskıyı arttırmak da Cenevre Konferansı'ndan çıkabilecek en olumlu sonuç olur" dedi.

Suriye lideri Cenevre Konferansı'ndan çıkacak en mantıklı sonucun Suriye'de terörle mücadele konusunda atılacak açık adımların belirlenmesi olacağını söyledi.

Esad, özellikle 'terör ihraç eden ülkeler' olarak nitelediği ve Suriye'deki teröristlere yardım, para ve silah sağladığını iddia ettiği Suudi Arabistan ve Türkiye üzerindeki baskının arttırılması gerektiğini ifade etti.

Beşar Esad, "Bu terör örgütlerine siyasî paravan olan Batı ülkeleri üzerindeki baskıyı arttırmak da Cenevre Konferansı'ndan çıkabilecek en olumlu sonuç olur" dedi.

Suriye Devlet Başkanı, bu konferanstan çıkabilecek ve terörle mücadeleyi devre dışı bırakan çözümlerin ise hiç bir değer taşımayacağını kaydetti.

Esad, "Her yerde, sadece Suriye'de değil, komşu ülkelerde de terör dalgası eserken siyasî bir çözüm sağlanamaz. Cenevre Konferansı, Suriyeliler arasında bir uzlaşma platformu olabilir. Siyasî çözüm, sadece Suriye'de ve Suriyeliler arasında sağlanabilir. Cenevre bu sürece yardımcı olabilir ancak bunun yerini alamaz." dedi.