Sinsi Zatürree

Zatürree, akciğer dokusunun iltihabıdır ve yeni doğmuş bir bebekten en yaşlısına kadar herkes zatürreeye yakalanabilir.

Streptokok ismi verilen bakterilerin neden olduğu zatürree, toplumda en çok görülen ve çok tipik belirti ve bulguları olan bir hastalıktır. Ani olarak 40 derceye kadar çıkan ateş, titreme, dudaklarda uçuklama, öksürük, balgam, nefes alırken bıçak batar tarzda göğüs ağrısı gibi belirtilerle ortaya çıkar. Kanda lökosit adı verilen iltihap hücrelerinin sayısı çok yüksek bulunur. Hastalık, 7-10 günlük penisilin tedavisi ile tamamen düzelir.

Bu tipik zatürree tablosuna karşılık, mikoplazma bakterilerinin neden olduğu zatürree ise, kışın ilk aylarında, üstelik salgınlarla karşımıza çıkar. Birçok özellikleri ile tipik zatürreeden farklıdır ve bu nedenle de halk arasında sinsi zatürree adıyla bilinir.

-Sinsi zatürreeye daha çok 5-40 yaş arasındaki çocuk, genç ve genç erişikinlerde rastlanır.
-Sinsi zatürree, her mevsim görülebilirse de, en çok erken kış aylarının hastalığıdır ve her 3-5 yılda bir de salgınlara yol açar. Bu salgınlar özellikle okul, kışla, yurt gibi gençlerin toplu olarak bulunduğu ortamlarda görülür.
-Hastalık, zatürreeli kişinin öksürmesi sırasında havaya saçılan damlacıklardaki mikropların solunmasıyla bulaşır. Mikrop alındıktan sonra zatürreenin gelişmesi için 10-20 günlük bir süre gerekir.
-Hastaların yarıya yakınında, zatürree belirmeden önce baş ağrısı, boğazda yanma, kırgınlık gibi belirtiler görülür.
-Hastaların genel durumları tipik zatürreedeki kadar kötü değildir, yani hastayı yorgan döşek yatırmaz.
-Hastaların ateşi çok fazla yüksek değildir, hatta bazı hastalarda normal bile bulunabilir.
-Sinsi zatürreenin en önemli belirtisi, çok şiddetli öksürüktür. Öksürük nöbetler halinde gelir. Geceleri çok daha fazladır ve hastanın uykusunu bozabilir. Bir çok hasta öksürürken kusabilir , hanımlar öksürürken idrar kaçırabilirler. Çok şiddetli öksüren bazı kişilerde balgamda çizgi şeklinde kanama olabilir.
-Bu hastaların çoğu zaman balgamları yoktur. Seyrek olarak bazı hastalarda beyaz, yapışkan bir balgama rastlanabilir.
-Bu hastalarda nefes darlığı ve göğüs ağrısı şikayetleri olmaz.
-Sinsi zatürreeli hastaların bazılarında, boğaz iltihabı, kulak zarı iltihabı, boyun lenf bezelerinde şişme, çeşitli deri döküntüleri saptanabilir. Çok ender olarak sinir sistemi belirtileri, eklem ve kalp zarı iltihabı, kansızlık, pıhtılaşma bozuklukları ve akciğer ödemi de görülebilir.
-Sinsi zatürreenin akciğer röntgeninde tipik bazı bulguları olmakla beraber, kesin tanı için kanda mikoplazma mikroplarına karşı oluşan antikorların yükseldiğinin saptanması gerekir.
-Sinsi zatürree, genel olarak tipik zatürrieye göre daha iyi gidişli bir hastalıktır. Erken tanı konup uygun şekilde tedavi edilen hastalar kısa zamanda tamamen düzelirler.
-Sinsi zatürree, eritromisin ve tetrasiklin antibiyotikleri ile tedavi edilmelidir. Tedavi süresi 2 haftadan az olmamalıdır. Bu hastalık, penisilin sınıfı antibiyotiklere hiç cevap vermez.

Prof. Dr. Ahmet Rasim Küçükusta

Cerrahpaşa Tıp Fakültesi
Göğüs Hastalıkları Bölümü Öğretim Üyesi

ahmetrasimk@mynet.com