Suudi Arabistan yönetiminde değişim sürüyor

Suudi Arabistan Kralı Selman, yönetimi yeniden yapılandırarak ülkedeki gücünü pekiştiriyor. Selman'ın veliaht prens ve kabinedeki değişikliklerini değerlendiren uzmanlar, gelişmelerin Sudeyri ailesinin artan nüfuzu ve Suudi Arabistan'ın bölgesel politikalardaki değişimi ile bağlantısına dikkati çekiyor.

Kardeşi Kral Abdullah'ın ölümü üzerine bu yıl ocak ayında tahta çıkan Selman bin Abdulaziz, göreve gelmesinin ardından dün ikinci defa kabine değişikliğine gitti.

Prens Mukrin bin Abdulaziz'in yerine İkinci Veliaht ve İçişleri Bakanı Prens Muhammed bin Nayif bin Abdulaziz'i tahtın ilk sıradaki varisi olarak belirleyen Kral Selman, Dışişleri Bakanlığına da kraliyet ailesi dışından bir isim olan Washington Büyükelçisi Adil el-Cübeyr'i getirdi.

Mükrin'in kendi isteği üzerine görevden alınmasıyla birlikte Kral Abdullah döneminde görev yapan üst düzey isimlerin tamamı yönetimden tasfiye edilmiş oldu.

Kral Selman, İkinci veliaht olarak da oğlu Prens Muhammed'i atadı.

Dünkü değişiklikle birlikte Sağlık Bakanlığı'na Halid bin Abdulaziz el-Falih, Çalışma Bakanlığına Mufric el-Hikbani, Ekonomi ve Planlama Bakanlığına ise Adil Fakih getirilirken, Hamed es-Suveylim de Kraliyet Divanı Başkanı oldu.

AA muhabirine dünkü kabine değişikliğini değerlendiren Siyaset, Ekonomi ve Toplum Araştırmaları Vakfı (SETA) Genel Koordinatör Yardımcısı Prof. Dr. Muhittin Ataman, en dikkat çekici hususun Veliaht Prens ve Dışişleri Bakanlığına atanan isimler olduğunu dile getirdi.

Kral Selman'ın tahta çıkışının ilk günlerinde kapsamlı bir kabine değişikliği yapmasına rağmen iç dengeleri gözeterek Veliaht Prens ve Dışişleri Bakanlığını yürüten isimlere dokunmadığını belirten Ataman, Prens Muhammed bin Nayif'in veliaht ilan edilmesinin "Sudeyri'lerin geri dönüşünün" devamı niteliğinde olduğunu söyledi.

Kurucu Kral Abdulaziz'in en genç oğlu olan Prens Mukrin'in, hem bir cariyeden olması hem de kraliyet ailesi içinde fazla dikkate alınan biri olmamasıyla ön plana çıktığına işaret eden Ataman, Mukrin'in yerine üçüncü nesil veliahtlardan Abdulaziz'in torunu Prens Muhammed bin Nayif bin Abdulaziz'in getirilmesinin Suudi siyaseti açısından bir "kırılma noktası" olarak değerlendirdi.

Kral Selman'ın oğlu Prens Muhammed'in ikinci veliaht olarak belirlenmesinin Sudeyrilerin Suudi siyasetindeki gücünü daha da pekiştireceğine vurgulayan Ataman, "Veliaht olarak atanan nispeten genç bu iki prens önümüzdeki yıllarda Suudi Arabistan siyasetine damga vuracak iki kişi olarak karşımıza çıkıyor" diye konuştu.

Ataman, dünkü değişiklikler dikkat çeken bir başka ayrıntının 1975'ten beri Dışişleri Bakanlığı görevini yürüten Prens Suud el-Feysal'ın yerine aile dışından bir isim olan Adil el-Cubeyr'in getirilmesi olduğunu söyledi.

Adil el-Cubeyr'in göreve getirilmesinin, İstihbarat Başkanı Halid bin Bender ve son dönemde Suudi siyasetinde oldukça etkili olan Kraliyet Divanı Başkanı Halid et-Tuveycri'nin görevden alınmasıyla başlayan değişim sürecinin devamı niteliğinde olduğunu belirten Ataman, böylelikle Suudi dış politikasındaki Müslüman Kardeşler karşıtı katı tutumun da sonuna gelindiğini söyledi.

Ataman, kabine değişikliğiyle ilgili olarak "Çeşitliliğe önem veren, bölgesel dengeleri gözeten, iç siyasetinde halkın taleplerine sıcak bakan ve toplumsal taleplerin daha kapsamlı karşılanacağı bir sistem oluşturma çabası görülüyor" değerlendirmesinde bulundu.

Yıldırım Beyazıt Üniversitesi'nde Suudi Arabistan çalışmaları yapan Eyüp Ersoy da, kabine değişikliğiyle Kral Selman'ın, kendisine sadık isimleri göreve getirerek iktidarını pekiştirdiği görüşünde.

Adil el-Cübeyr'in Dışişleri Bakanı yapılmasının Kral Selman'ın, sadakat kadar liyakate de önem verdiğini bir işareti olduğunu belirten Ersoy, İçişleri Bakanı Muhammed bin Nayif'in zaten Suudi siyasetine yön veren bir konumda olduğunu, veliaht prens ilan edilmesinin de şaşırtıcı bir gelişme olarak görülmemesi gerektiğini söyledi.

"Bence daha önemli olan, Kral Selman'ın daha 30 yaşında olan oğlu Muhammed bin Selman'ı ikinci veliaht olarak ilan etmesi" diyen Ersoy, Kral'ın mevcut bölgesel politikasını daha kararlı ve aktif şekilde sürdüreceğinin de işareti olduğunu belirtti.

Kardeşinin ölümü üzerine 79 yaşında tahta çıkan Selman Kral Selman, Ocak ayında yaptığı kabine değişikliğinde altı bakanın görevine son vermiş, Arabistan tarihinde bir ilki gerçekleştirerek Kral Abdülaziz'in torunlarından birini, İçişleri Bakanı Muhammed bin Nayif'i veliaht ilan etmişti.

Bakanlıklar dışındaki önemli görevlere de yeni isimler atayan Kral Selman, Ulusal Güvenlik Konseyi, Siyasi Eğitim Yüksek Komitesi, Yüksek Ekonomi Konseyi gibi çeşitli komite ve konseyleri de kaldırmıştı.

Kurucu Kral Abdulaziz'in Hassa binti Ahmed es-Sudeyri'den olan aralarında Kral Selman'ın da bulunduğu yedi oğlu devlet kadrolarındaki nüfuzları nedeniyle "Sudeyri yedilisi" olarak anılıyor.