ANKARA (İHA) - TBMM, cumhurbaşkanlığı adaylık süreci ve seçimlerle ilgili 'kırmızı' alarma geçti. Anayasaya göre, Türkiye Cumhuriyeti'nin 11. Cumhurbaşkanı'nın seçileceği süreç bugün saat 09.00 itibarıyla başladı. Adaylık başvuruları, 25 Nisan Çarşamba günü saat 00.00'da sona erecek. Kalan 20 gün içinde de seçimler yapılacak.
TBMM Danışma Kurulu, adaylık başvuru sürecinin son günlerinde Meclis Başkanı Bülent Arınç'ın başkanlığında toplanarak, seçim turlarının hangi tarihlerde yapılacağını belirleyecek. Daha önce yapılan toplantıda, ilk turun ya 26 Nisan ya da 3 Mayıs'ta yapılması konusunda mutabakata varılmıştı.
SEÇİM KAÇ TURDA YAPILACAK
En az 3'er gün arayla yapılacak oylamaların ilk iki turunda, üye tam sayısının üçte iki çoğunluğunun (367) oyu sağlanamazsa 3. tur oylamaya geçilecek ve 3. turda üye tam sayısının salt çoğunluğunu (276) sağlayan aday, cumhurbaşkanı seçilmiş olacak. Bu turda üye tam sayısının salt çoğunluğu sağlanamadığı takdirde, 3. turda en çok oyu alan iki aday arasında 4. tur yapılacak. Bu oylamada da Cumhurbaşkanının seçilebilmesi için gerekli olan 276 oy sağlanamazsa TBMM seçimleri yenilenecek.
ATATÜRK'TEN BUGÜNE CUMHURBAŞKANLARI NASIL SEÇİLDİ
İlk Cumhurbaşkanı Atatürk ile 2. Cumhurbaşkanı İsmet İnönü, TBMM'de oylamaya katılan milletvekillerinin tümünün oyunu alarak seçildi. 29 Ekim 1923-10 Kasım 1938 tarihleri arasında Cumhurbaşkanlığı yapan Atatürk, oylamaya katılan 158 milletvekilinin; 11 Kasım 1938-22 Mayıs 1950 tarihleri arasında Cumhurbaşkanlığı yapan İnönü de 348 milletvekilinin tamamının oyunu aldı.
3. Cumhurbaşkanı Celal Bayar, 22 Mayıs 1950-27 Mayıs 1960 tarihleri arasında bu görevde bulundu. Bayar, seçime katılan 453 parlamenterin 387'sinin oyunu alarak Cumhurbaşkanı seçildi. Atatürk ve İnönü, 4'er dönem; Bayar ise 3 dönem Cumhurbaşkanlığı yaptı. 4. Cumhurbaşkanı Cemal Gürsel, 27 Mayıs 1960 askeri harekatı sonrasında kurulan Milli Birlik Komitesi Başkanlığı ve Devlet Başkanlığı görevinde bulundu. Gürsel bu görevini 25 Ekim 1961'e kadar sürdürdü. Cemal Gürsel, 26 Ekim 1961'de TBMM'de yapılan seçime katılan 607 parlamenterden 434'ünün oyunu alarak cumhurbaşkanı seçildi. Gürsel, geçirdiği rahatsızlığın ardından verilen, "Cumhurbaşkanlığı görevine devam edemeyeceğine" ilişkin rapor sonucu, 28 Mart 1966'da TBMM kararıyla bu görevinden ayrılmak zorunda kaldı. Cevdet Sunay, 28 Mart 1966 ile 28 Mart 1973 tarihleri arasında Türkiye Cumhuriyeti'nin 5. Cumhurbaşkanı olarak görev yaptı. Sunay, oylamaya katılan 532 parlamenterden 461'nin oyunu aldı. Fahri Korutürk, TBMM'de yapılan 15. tur oylamanın sonucunda Türkiye Cumhuriyeti'nin 6. Cumhurbaşkanı seçildi. 6 Nisan 1973-6 Nisan 1980 tarihleri arasında bu görevde bulunan Korutürk, oylamaya katılan 557 parlamenterin 365'inin oyunu alarak Cumhurbaşkanı seçildi. Türkiye Cumhuriyeti'nin 7. Cumhurbaşkanı Kenan Evren ise 12 Eylül 1980 askeri harekatı ile Milli Güvenlik Konseyi ve Devlet Başkanlığı görevine getirildi. 18 Eylül 1980'de Devlet Başkanı olarak ant içen Evren, 7 Kasım 1982'de yapılan Anayasanın halk oylamasında, Anayasanın Geçici 1. Maddesi uyarınca Cumhurbaşkanı oldu. 9 Kasım 1982'da cumhurbaşkanlığı görevine başlayan Evren, 9 Kasım 1989'a kadar cumhurbaşkanı olarak görev yaptı.
Türkiye Cumhuriyeti'nin 8. Cumhurbaşkanı Turgut Özal, 9 Kasım 1989 ile vefat ettiği 17 Nisan 1993 tarihleri arasında bu görevde bulundu. TBMM'de yapılan 3. tur oylama sonucunda cumhurbaşkanlığına seçilen Özal, oylamaya katılan 285 milletvekilinden 263'ünün oyunu aldı. Özal'ın adaylığına karşı çıkan SHP ve DYP, oturuma katılmadı. 9. Cumhurbaşkanı Süleyman Demirel, 16 Mayıs 1993-16 Mayıs 2000 tarihleri arasında görev yaptı. Oylamaya katılan 431 milletvekilinden 244'ünün oyunu alan Demirel, 3. tur oylamada cumhurbaşkanı seçildi. Türkiye Cumhuriyeti'nin 10. Cumhurbaşkanı Ahmet Necdet Sezer, TBMM'de yapılan 3. turda, oylamaya katılan 533 milletvekilinden 330'unun oyunu alarak 16 Mayıs 2000'de görevine başladı. Sezer'in görev süresi 16 Mayıs 2007'de sona erecek.
SEÇİM Mİ OLUR, HÜKÜMET Mİ DEĞİŞİR
Cumhurbaşkanlığ ıseçimi sonucunda Başbakan Recep Tayyip Erdoğan'ın Köşk'e çıkması durumunda hükümet düşüyor ve yeni hükümet kurulması gerekiyor. Bu çerçevede yeni cumhurbaşkanı bir bakanı hükümeti kurmakla görevlendiriyor. Bu isim yeni hükümeti oluşturup, hükümet programını Meclis Genel Kurulu'na sunuyor. Güven oyundan sonra hükümet görevine başlıyor. Ancak Başbakan Erdoğan'ın köşke çıkmasıla AK Parti'nin olağanüstü Kongreye de gitmesi gerekiyor. Çünkü partiye Genel Başkan seçimi yapılacak. Başbakan Erdoğan yerine, bir başka ismin Cumhurbaşkanı olması halinde süreç her zaman olduğu gibi normal seyrini izliyor. Ancak Cumhurbaşkanlığı 4. turda seçilemezse ülke doğrudan erken seçime gidiyor. Bu erken seçimi süreci de Anayasa çereçvesinde gerçekleşiyor.
TBMM'DE SEÇİM YASAKLARI
Bu arada, TBMM'de cumhurbaşkanlığı seçimi süresince önemli kararlar uygulanacak. İlk turun başladığı tarihten 16 Mayıs tarihine kadar yasama faaliyeti yapılmayacak. Tur tarihlerine denk gelen günlerde partilerin grup toplantıları ertelenecek, cumhurbaşkanlığı seçim turlarının olduğu günlerde ziyaretçi kabul edilmeyecek ve iç kulislere giriş olmayacak. Ayrıca turların yapıldığı günlerde dinleyici localarına giriş için özel davetiye basılacak, davetiyeler, Meclis'te temsil edilen siyasi partilere, oranlarına göre dağıtılacak, davetiyesi olmayan kişiler localara alınmayacak. 16 Nisan-16 Mayıs 2007 tarihleri arasında TBMM kampusü içinde, halka açık panel, seminer, sergi gibi sosyal faaliyetler yapılmayacak, aynı tarihler arasında ziyaretçi giriş çıkışlarında randevulu sisteme geçilerek, milletvekilleriyle randevusu olmayanlar içeri alınmayacak, her yıl düzenlenen halk konseri ve halk yürüyüşü bu yıl TBMM Bahçesi'nde yapılmayacak. Türkiye Öğrenci Meclisi 4. Olağan toplantısı, bu yıla mahsus olmak üzere Mayıs ayı sonunda gerçekleştirilecek; her yıl Mayıs ayında başlayan ve Haziran ayında sona eren milletvekillerinin katl557 parlamenterin 365'inin oyunu alarıldığı TBMM Spor Oyunları, bu yıla mahsus olmak üzere iptal ediliyor. Ancak sadece 23 Nisan Ulusal Egemenlik ve Çocuk Bayramı resmi törenlerinin tamamı 23 Nisan günü hiçbir değişiklik olmadan gerçekleştirilecek.