TBMM'nin yeni yasama yılının açılışında neler yaşandı, siyasiler hangi mesajları verdi?

TBMM'nin 27. Dönem 4. Yasama yılı, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın Genel Kurul'a hitap ettiği özel oturumla başladı. HDP, çok sayıda parti yöneticisine yönelik gözaltıları protesto etmek için Genel Kurul'a katılmadı, özel oturum boyunca Meclis bahçesinde oturma eylemi yaptı.

Genel Kurul'daki konuşmasında Azerbaycan'a güçlü destek veren Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, çıkışta gazetecilerin sorusu üzerine HDP'nin protestosu için, "Onların varlıkları ile yoklukları arasında fark yok. Onların her zaman yeri ya dağdır ya sokaklardır" ifadelerini kullandı.

Genel Kurul yerine bahçede oturma eylemi yaptılar

Parlamentodaki 3. parti olan HDP'nin gündemi farklıydı. 2014'teki Kobani olayları gerekçesiyle çok sayıda parti yöneticisi gözaltına alınan HDP'nin eşbaşkanları Pervin Buldan ve Mithat Sancar ve partili milletvekilleri, gözaltıları, yeni yasama yılının başlangıcında TBMM Genel Kurulu'na girmeyerek protesto etti.

Eşbaşkanlar açıklama yaptıktan sonra, Genel Kurul'un çalışmasının sonuna kadar Meclis bahçesinde oturma eylemi yaptı.

HDP Eşbaşkanı Mithat Sancar, sadece bugün için Meclis açılış törenine katılmama kararı aldıklarını belirtti:

"Bu Meclis'e karşı bir tutum değildir, Meclis'i demokratik siyasetin en önemli platformlarından biri olarak gördüğümüz gerçeğine aykırı bir tutum değildir. Bize göre Meclis demokratik siyasette önemli bir alandır ancak bu kadar büyük haksızlığı, hukuksuzluğu, zulmü Meclis Genel Kurulu'ndan değil, Meclis bahçesinden halklarımıza duyurmayı daha doğru, daha uygun bir yöntem olarak gördük, o nedenle açılışa katılmayacağız."

Sancar, gözaltındaki Kars Belediye Başkanı Ayhan Bilgen'in istifa kararıyla ilgili soru üzerine de, "Ayhan Bilgen arkadaşımızla henüz görüşme imkanımız olmadı. Elbette avukatlar aracılığıyla ilettiği mesaj var, kamuoyu ile paylaştığı mesaj dışında da bize kısa bir değerlendirmeyi iletti ama bu şartlarda yüz yüze görüşme imkanımız olmadığı için gerekçelerini ayrıntılı olarak öğrenme imkanımız olmadı. Umarız bugün bir tutuklama olmaz, bütün arkadaşlarımız serbest kalır, o zaman Ayhan Bilgen arkadaşımızla da yüz yüze ayrıntılı bir değerlendirme yaparız" dedi.

Genel kurul sürerken oturma eylemi yapan HDP'lileri, CHP Milletvekilleri İbrahim Kaboğlu, Sezgin Tanrıkulu ve Levenk Gök ziyaret etti.

CHP ayağa kalkmadı

Yeni yasama yılının ilk toplantısında Genel Kurul'da CHP Lideri Kemal Kılıçdaroğlu ve MHP Lideri Devlet Bahçeli hazır bulundu. Milletvekili olmayan İYİ Parti Genel Başkanı Meral Akşener ve bakanlar genel kurulu locadan izledi.

İçişleri Bakanı Süleyman Soylu ve MHP Lideri Bahçeli'nin hedef aldığı Anayasa Mahkemesi Başkanı Zühtü Aslan da Meclis'e ilk gelen isimlerden oldu. Çok sayıda milletvekili sosyal mesafe kurallarına uymadan yan yana koltuklarda oturdu.

Salgın nedeniyle, bu yıl milletvekillerinin masalarına çiçek konulmadı.

TBMM Başkanı Mustafa Şentop'un açış konuşmasının ardından salona giren Cumhurbaşkanı Erdoğan'ı AKP'liler alkışlarla ayakta karşıladı. MHP ve İYİ Parti Milletvekilleri de ayağa kalkarken, geçen yıl olduğu gibi CHP milletvekilleri oturmayı tercih etti.

Covid-19'u atlatan Yıldırım ve Akbaşoğlu da katıldı

Covid-19'u yaklaşık 3 aylık bir tedavi sonrasında atlatabilen AKP Grup Başkanvekili Emin Akbaşoğlu ile daha hafif geçirerek iyileştiğini duyuran eski Başbakan Binali Yıldırım da genel kurulda hazır bulundu. İki isim milletvekillerinin geçmiş olsun dileklerini kabul etti.

Locadaki tek diplomat: Azerbaycan'ın Ankara Büyükelçisi Hazar İbrahim

Yeni yasama yılı nedeniyle koronavirüs salgını önlemlerinin alındığı TBMM'de, geçen yılların tersine, yabancı misyon locaları tek bir istisna dışında boş kaldı. Locadaki tek diplomat, yeni yasama yılı konuşmasında da Erdoğan'ın güçlü destek ve dayanışma mesajı verdiği Azerbaycan'ın Ankara Büyükelçisi Hazar İbrahim'di.

TBMM Başkanlığı Başmüşaviri Necip Fazıl Kurt da sosyal medya hesabından, salgın nedeniyle bu yıl büyükelçilerin davet edilmediğini anımsatarak, "Tek istisnayla. Azerbaycan Büyükçelçisi Hazar İbrahim, yasama yılı açılışını kordiplomatik locadan takip ediyor. Üstelik duayen koltuğundan. Mesaj açıktır" paylaşımında bulundu.

TBMM Başkanı Şentop: Türkiye'ye suikasttir

Genel Kurul'u açan TBMM Başkanı Mustafa Şentop, Azerbaycan ile dayanışma mesajı verirken, başta 15 Temmuz darbe girişimi olmak üzere TBMM'nin sağladığı kazanımları anımsattı. Konuşmasında demokrasi dışı arayışlar ve özellikle terör ve şiddeti meşrulaştırmaya dönük anlayışların kabul edilemez olduğunu belirten Şentop, "İçinde şiddetin ve terörün onaylanmasına dair niyet taşıyan her söylem, Türkiye'ye karşı bir suikasttır ve ortadan kaldırılmayı hak etmektedir" diye konuştu.

Erdoğan, AYM ve idam konusunda yine Meclis'i işaret etti: Gelirse onaylarım

Şentop'un ardından Genel Kurul'a hitap eden Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Genel Kurul konuşmasında polemik yaratacak konu başlıklarına girmedi. Ancak çıkışta, gazetecilerin soruları ile güncel siyasete ilişkin değerlendirmelerde bulundu.

Uzun süredir idamla ilgili açıklama yapmayan Erdoğan, son dönemde yeniden gündeme gelen "idam" tartışmaları ve MHP Lideri Devlet Bahçeli'nin Anayasa Mahkemesi'nin yapısının değiştirilmesi önerisiyle ilgili sorular üzerine, her iki düzenlemede de TBMM'yi işaret etti.

İdam konusunda başından beri yaklaşımının bilindiğini anımsatan Erdoğan, "Meclis'ten idamla ilgili karar çıktığında bana gelmeyecek mi, bana geldiğinde ben bunu onaylarım. Meclis idamla ilgili olumlu bir karar verdiğinde ben de bunu onaylarım" dedi.

Erdoğan MHP Lideri Devlet Bahçeli'nin sert tepki gösterdiği Anayasa Mahkemesi'nin yapısının değiştirilmesi önerisi konusunda da ilk kez konuştu. Bu konuda da düzenleme yapıcı yerin parlamento olduğunu ifade eden Erdoğan, "Parlamento Anayasa Mahkemesi konusunda yeni bir yapılanmaya giderse, yeni bir adım atarsa ben de seve seve katılırım" yanıtını verdi.

HDP'ye tepki: Onların yeri dağdır, sokaktır

HDP'lilerin Genel Kurul'a katılmayıp, Meclis bahçesinde oturma eylemi yapmasına ilişkin soru üzerine Erdoğan, "Onların varlıkları ile yoklukları arasında fark yok. Onları her zaman yeri ya dağdır ya sokaklardır." yanıtını verdi.

AKP Grup Başkanvekili Bülent Turan da HDP'lilerin oturma eylemi yapmasına, sosyal medya hesabından paylaştığı mesajla tepki gösterdi.

Turan, "Tüm partiler Yasama Yılı açılışı için TBMM'de. Sadece HDP bahçede oturma eylemi yapmayı tercih etti. HDP'nin artık PKKnın Ankara'daki temsilcisi, eylem merkezi gibi davranmayı bırakıp parti olduğunu hatırlaması gerekir. Aksi halde hem yargı hem de millet zaten gereğini yapacak!" paylaşımında bulundu.

"Eski sistemle yeni sistemi sürdürmenin zorluklarını yaşıyoruz"

Erdoğan TBMM Genel Kurulu'nda yaklaşık 45 dakika süren konuşmasında ise ağırlıklı olarak Azerbaycan, Avrupa Birliği ile ilişkiler, Doğu Akdeniz konularında Türkiye'nin tutumunu anlattı.

TBMM çatısı altında yapılan reformları "başarı hikayesi" olarak tanımlayan Erdoğan, "Önümüzdeki yıllarda Meclisimiz çok daha başarılı bir tarih yazacaktır. Eski alışkanlıklarla yeni bir sistemi sürdürmenin zorluklarını her alanda yaşıyoruz. Yeni reformlarla aksaklıkları gideriyor, çıtayı yukarıya taşıyoruz. Türkiye bu konuda dünyaya örnek olacaktır" ifadelerini kullandı.

"Barışın yolu işgalcilerin çekilmesinden geçiyor"

Konuşmasında Ermenistan ve Azerbaycan arasında Dağlık Karabağ bölgesinde yaşanan çatışmalara da değinen Erdoğan, Azerbaycan'a güçlü destek verdi. Çözüm için Rusya lideri Vladimir Putin ve Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron'la görüştüğünü ancak sonuç alınamadığını belirten Erdoğan, kalıcı barış için Ermenistan'ın işgal ettiği topraklardan çekilmesi gerektiğini söyledi:

"Artık netice zamanı, Azeri kardeşlerimizi de kendi göbeklerini kesmenin adımını attılar. Ermenilerin Dağlık Karabağ'ı işgali ve sivil katliamlarına kör, sağır, dilsiz kalanların sergilediği tavrı ikiyüzlülüktür. Azerbaycanlı kardeşlerimizin vatanlarını koruma mücadelesinde yanlarında olduğumuzu belirtmek istiyorum. Ermeni işgalciler Azeri topraklarından çıkmadan çözüm olmaz. Azerbaycanlı kardeşlerimize tüm imkanlarımızla destek vermeyi sürdüreceğiz. Dağlık Karabağ'daki kalıcı barışın yolu Ermeni işgalcilerin geri çekilmelerinden geçiyor. Haydut Ermenistan'a destek verenleri ikaz ediyorum. Ermenistan yönetiminin her şeyi bir kenara bırakıp Türkiye'ye iftira atma gayreti de kurtaramayacak."

Resepsiyona salgın engeli

TBMM Başkanı'nın ev sahipliğinde geleneksel olarak yapılan yeni yasama yılı resepsiyonu ise bu yıl, koronavirüs salgını sebebiyle yapılamadı.