Telefon bunalıma sokuyor

Ordu Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi tarafından Ordu'da açılan iş yerine verilen yabancı kaynaklı kelimeler konusunda bir araştırma yapıldı.

Fen Edebiyat Fakültesi Öğretim Üyesi Yrd. Doç. Dr. Salim Küçük koordinatörlüğünde gerçekleştirilen araştırmada, yeni açılan iş yerlerine isim verilirken Batı kaynaklı olarak en çok Fransızca ve İngilizce kelimelerin kullanıldığı belirlendi. Batı kaynaklı kelimeler sıralamasında Fransızca ve İngilizce'den sonra en çok Yunanca ve İtalyanca kelimelerin kullanıldığının tespit edildiğini ifade eden Yrd. Doç. Dr. Küçük, "Batı kaynaklı kelimeler sıralamasında ilk sırada yer alan Fransızca örneklere bakıldığında 'telefon, teknik, bulvar, büfe, salon, santra' gibi günlük hayatta çok kullanılan kelimeler ortaya çıktı.

Kullanılan kelimeler bakımından Fransızca'dan sonra gelmesine rağmen tamamı İngilizce kelimelerden oluşan iş yeri adlarının Fransızca'ya göre daha fazla olduğunu belirlendi" dedi.

Yapılan araştırmada Yunanca ile ilgili farklı bir özelliğin ortaya çıktığını belirten Küçük, "Yunanca tespit edilen yabancı kelimelerin 'Vona' ve 'Cotyora' olduğu görüldü. Ancak günlük hayatta çok fazla kullanılan 'fırın, pide, kundura, fidan, ızgara, kestane, marangoz' gibi kelimelerin Türk diline sonradan geçtiği görüldü.

Yine aynı araştırmada, Ordu'da iş yeri adları en az 1, en fazla 7 kelimeden oluşuyor. Bu iş yeri adlarında Türkçe'nin söz dizimine aykırı kullanışlara örnek vermek gerekirse, 'Foto Doğuş Color'. Burada söylenmek istenen Fotoğrafçı Doğuş'tur. Bu şekilde kullanılması çok daha uygun olacaktır. Bunlara 1930'lu yıllarda da rastlıyoruz. Bunların içinde güzel isimlendirmeler de var. Örneğin 'Kot Doktoru' güzel bir isimlendirme.

Komik isimlere de rastladık. 'Salon Sen Ben, Bizbize Meyhanesi, Kanki Bar, Peynir Land Şarküteri'. Yine isimlendirmelerde soyadının ön plana çıktığı görülüyor. Ancak araştırılmadan bunun gerçeği ortaya çıkmıyor ve birbiriyle alakalı olmayan kelimelerden iş yeri adları oluşuyor. Yabancı şehir adlarından esinlenerek verilen iş yeri adları da var. Yine yapılan araştırmada Ordu'da en uzun işyeri adı 'Çeşmi Cihan Aile Çay Bahçesi ve Pide Salonu' adını taşıyor" diye konuştu.

Bu tür yabancı kelimelerin farkında olmadan insanları kimlik bunalımına soktuğunu söyleyen Küçük, "Sonuç olarak Ordu da birçok ilde olduğu gibi dil kirlenmesinde kültürel yozlaşmadan nasibini almış görülüyor. Güzel adların yanında kötü üretilmiş, uygun olmayan adlardan oluşan iş yeri adları farkında olmadan bizi kimlik bunalımına sevk ediyor. İş yerleri adlarında yabancı kelimeleri tercih eden bu anlayış, bir yandan farkında olmadan eski Yunan veya Roma adlarına dönüşür" şeklinde konuştu.

İHA