Tsunami insanlık kültürünü de yok etti

ANKARA (İHA) - Yüzyılın felaketi tsunami, Hindistan, Sri Lanka ile Endonezya'da yüzlerce küçük adada yaşayan ve uzun zamandır soyları tehlikede olduğu bilinen birçok ilkel kabileyi de yok etti. Antropologlar, dünyada halen taş devrini yaşayan 3 ya da 4 yerli halkın tamamen ortadan kalkmış olabileceğini ve kültürlerinin de tarihten silinmekle karşı karşıya kaldığını belirtiyor.

Çukurova Üniversitesi Ziraat Fakültesi Toprak Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. İbrahim Ortaş, tsunami felaketinin mala ve cana verdiği zararın yanında, bölgedeki ilkel yaşama dair kültürü de yok ettiğini; ancak bunun dikkatlerden kaçtığını söyledi. Ortaç, İHA muhabirine yaptığı açıklamada, Hindistan kontrolündeki Andaman ve Nicobar adalar zincirinde çok sayıda ilkel kabilenin yaşadığını, bu kabilelerden Sentineller'in Kuzey Sentinel Adası'nda modern hayattan tamamen uzak bir şekilde hala Taş Devri şartlarında hayatını sürdürdüğünü belirterek, bu kabilelerin tsunami felaketine kadar avcılık ve toplayıcılıkla geçindiklerini kaydetti. İnsanın kendisini tanıması, nasıl bir yaşamdan günümüze kadar geldiğini bilmesi ve anlaşılması bakımından bu tür kültürlerin korunması gerektiğini ifade eden Ortaş, "Ancak insanlığın, hala birbirine silah gücüyle üstün gelmeye çalıştığı için bunları düşünecek zamanı olmamıştır. Dünyanın en kalabalık nüfusunun yaşadığı bu fakir ülkelerde enkaza dönen bu alanın onarımı da ayrı bir sorun olacak" diye konuştu.

Felaket sonrası söz konusu ilkel kabilelerin yaşadığı bölgelerin onarımını kimlerin üstleneceğinin merak konusu olduğunu vurgulayan Prof. Dr. Ortaş, "Sigorta sistemi buralarda var mı yok mu bilinmiyor. Varlığı ve yokluğu Körfez Savaşı'nda belli olmayan Birleşmiş Milletler'e (BM) bu aşamada çok iş düşüyor. Maalesef dünyanın sahibi olduklarını söyleyen G-8'ler Körfez Savaşı'nda savaş masrafı olarak ABD'ye milyar dolar öderken, bu felakete her birinin 5-10 milyon dolar gibi komik yardımda bulunacaklarını açıklamaları düşündürücü değil mi?" diye sordu.

"AMERİKA, SAHİLLERİNİ VURACAK TAYFUNLARI GÜNLER ÖNCESİNDEN BELİRLİYOR" Felaketin yaşandığı bölgedeki ülkelerin bilime verdikleri önemle yaşanan acı arasında bir ilişki görüldüğünün altını çizen Ortaş, bu ve benzeri depremlerin etkilerinin dünya var olduğundan beri aralıklarla devam ettiğini kaydetti. Daha önce de gerçek tsunamilerin, Pasifik Okyanusu kıyısındaki Şili ve Alaska'da meydana gelen depremler sonrası çıkan dev dalgaların Japonya'ya kadar ulaştığını ve binlerce kişinin öldüğünü hatırlatan Prof. Dr. Ortaş, sözlerini şöyle sürdürdü:
"Tsunamilerin olduğu bölgelerde artık erken uyarı sistemleri ve ya diğer gerekli önlemler alınıyor. Ancak yine de insanlığın bilmesi gereken, doğa yasalarının mutlak olduğudur. Doğa da bir şekilde kendi elinden alınan yerlerini geri istiyor. İnsanın da yapması gereken, doğa yasalarını çözmek, ondan yararlanmak için bilgiyi teknolojiye dönüştürmektir. İnsan ancak tedbir alarak can kaybını azaltabilir. Bu eğitim de ancak parayla oluyor. Örgütlü ve organize olmuş toplumlar bu felaketi daha az can kaybıyla atlatırlardı. Aynı şiddette bir depremin Japonya ve Amerika'daki can kaybıyla, Hindistan, Sri Lanka, Endonezya, İran, Afganistan ve Türkiye'deki can kaybı arasında kat kat fark var. Biri depremde 2 kişi kaybediyor, diğeri on binlerce insanını. Birisi doğanın sırlarını biraz çözmüş, bilgisini artırmış, bundan artı değer elde ederek iyi duruma gelmiş, bilgi birikimi ve ekonomik gücünü de kullanarak ve olası riskleri dikkate alarak daha sağlam yapılar yapmış, diğeri ise toprağın yüzeyine temel atmış, topraktan kerpiçlerle ev yapmış. Birisi iyi örgütlenmiş, olası bir durumda nasıl organize olacağını biliyor, biri de şaşırıp kalıyor. ABD sahip olduğu erken uyarı teknolojisi sayesinde Amerika sahillerini vuracak tayfunları günler öncesinden an be an belirliyor, insanları daha içerilere güvenli bölgelere nakletmesini biliyor; ancak zavallı Asya ve Afrika halklarının örgütlülük, organize olma, bilginin gücüyle daha az sayıda insan kaybı denen olayı atlatmaktan, ne denli uzak olduğu gözler önüne serildi."