Tütünle mücadeleye 10 yılda 23 milyon denetim

YEŞİM SERT KARAASLAN - Sağlık Bakanlığının tütünle mücadele programı kapsamında denetim ekiplerince 19 Temmuz 2009'dan bu yana Türkiye genelinde 22 milyon 852 bin 971 denetim yapıldı.

AA muhabirinin Bakanlıktan edindiği bilgiye göre, Dünya Sağlık Örgütünce (DSÖ) "Dünya Tütünsüz Günü" olarak ilan edilen 31 Mayıs'ın bu yılki ana teması, "Tütün ve Akciğer Sağlığı" olarak belirlendi.

Sigara dumanı, ısısı ve içinde bulunan çok sayıdaki kimyasal maddeler nedeniyle solunum yollarının koruyucu mekanizmaları üzerinde olumsuz etkiler oluşturarak solunum yollarında ve akciğerlerde hastalıklara yol açıyor. Bunlar arasında, akciğer kanseri, kronik bronşit, astım, çeşitli enfeksiyonlar hatta alerjik rahatsızlıklar yer alıyor. Yapılan çalışmalar, sigara içenlerde bu hastalıkların daha sık görüldüğünü ortaya koyuyor.

Küresel tütün salgını, önlenebilir hastalık ve ölüm sebepleri arasında ilk sırada yer alıyor ve dünyada her yıl 7 milyondan fazla kişinin ölümüne neden oluyor. Sigara dumanında 5 bin 300'den fazla kimyasal madde bulunuyor. Bu kimyasal maddelerden 70'den fazlası kanser yapıcı etkiye sahip maddeler olarak tanımlanıyor.

Dünyada her yıl 1,8 milyon kişinin akciğer kanser tanısı aldığı ve 1,6 milyonunun da hastalığa bağlı sebeplerden hayatını kaybettiği belirtiliyor.

- Sigara dumanına maruz kalmak akciğer kanseri riskini artırıyor

Türkiye'de tütünle mücadele çalışmaları, siyasi iradenin, kamu otoritesinin, yerel yönetimlerin, sivil toplum kuruluşlarının, medyanın iş birliğinde kararlılıkla sürdürülüyor.

Tütünle mücadele alanında yürütülen çalışmalar arasında çocuklar ve gençler başta olmak üzere toplumun tamamının tütün dumanına pasif maruz kalmanın önlenmesi yer alıyor. Aktif içicilik ve ikinci el maruziyet (pasif maruziyet) kanıtlanmış riskler içeriyor.

İkinci el sigara dumanı, lösemi, lenfoma, santral sinir sitemi tümörleri ve karaciğer kanserine sebep oluyor. Yapılan araştırmalara göre, pasif maruziyetin de akciğer kanseri riskini arttırdığının altı çiziliyor.

- Web sitesine 4 milyon vatandaştan ziyaret

Türkiye'de vatandaşların tütün dumanından pasif maruziyetini önlemek ve temiz hava soluma hakkını korumak amacıyla 4207 sayılı Kanun kapsamında tütün ürünlerinin kullanımının yasak olduğu yerlere yönelik, ülke genelinde bin 500 kişilik ekiple 7 gün 24 saat esasına göre denetim gerçekleştiriliyor.

Rutin denetimlerin yanı sıra, "Alo 184 Sağlık Bakanlığı İletişim Merkezi Tütün İhbar Hattı" ve "Yeşil Dedektör" mobil uygulaması üzerinden gelen ihbarlara yönelik de denetimler sürdürülüyor. Bu kapsamda, denetim ekipleri tarafından kanunun tüm hükümleriyle yürürlüğe girdiği 19 Temmuz 2009'dan bu yana ülke genelinde 22 milyon 852 bin 971 denetim gerçekleştirildi.

Yürütülen koruma ve önleme çalışmalarının yanı sıra tütün ürünü kullanan bireyler bırakmaları için teşvik edilerek ve sigara kullanmak istemeyenlere "Alo 171 Sigara Bırakma Danışma Hattı" ve Sigara Bırakma Poliklinikleri aracılığıyla destek sağlanıyor. 27 Ekim 2010 tarihinde hizmete açılan "Alo 171 Sigara Bırakma Danışma Hattı"nda 7 gün 24 saat sigara bırakma konusunda uzman danışmanlar tarafından canlı destek sağlanarak, günlük ortalama 4-5 bin arası çağrı karşılanıyor.

İnternet sitesi üzerinden destek almak isteyen kişiler "alo171.saglik.gov.tr web" adresinden birçok hizmete ulaşabiliyor. Site üzerinden sigara bırakma takvimi oluşturabiliyor, sigaranın bütçeye verdiği yük hesaplanabiliyor, kararlılık ve bağımlılık testi uygulanabiliyor. Site, hizmete açıldığı tarihten 30 Nisan 2019 tarihine kadar 3 milyon 851 bin 606 kişi tarafından ziyaret edildi.

Öte yandan toplumu tütün ürünlerinin zararlarına ilişkin bilgilendirmek, yürütülen çalışmaları kamuoyu ile paylaşmak için "havanikoru.saglik.gov.tr web" sitesi de hizmette . Site, hizmete açıldığı tarihten 30 Nisan 2019 tarihine kadar 1 milyon 675 bin 622 kişi tarafından ziyaret edildi.

Ayrıca, 2019 yılı itibarıyla 501'e ulaşan sigara bırakma polikliniğinde açıldığı günden bugüne kadar 720 hekim tarafından 2 milyon 492 bin 750 kişiye hizmet sunuldu.

Sigara bırakma tedavisinde kullanılan, Türkiye'de geri ödeme kapsamında olmayan ilaçlar da sigara bırakma polikliniklerinde hekimler tarafından uygun görülen hastalara ücretsiz temin ediliyor.