BİZE ULAŞIN
Uzayda yapılan bilimsel deneyler insanlık için son derece önemlidir. Ülkemizden giden ilk Türk astronot yapay uydu olarak dikkat çeken Uluslararası Uzay İstasyonu’nda toplam 18 gün geçiren Alper Gezeravcı’dır. Türkiye’nin ilk Türk astronotu olarak öne çıkan Alper Gezeravcı, uzay istasyonunda 13 bilimsel deneye katılmış ve sonrasında geri dönmüştür. Uluslararası Uzay İstasyonu, deney çalışmaları için bu noktada ayrı bir öneme sahiptir.
Dünya başta olmak üzere çeşitli gezegenlerin yörüngelerine konulan birçok farklı yapay uydu türü vardır. Uluslararası Uzay İstasyonu da bu yapay uydulardan biri olarak karşımıza çıkmaktadır. Yapay uydular kendi içerisinde sabit yörünge uyduları, orta dünya yörüngesi uyduları ve alçak dünya yörüngesi uyduları olmak üzere toplamda üç başlıkta incelenmektedir.
Uluslararası Uzay İstasyonu olarak bilinen yapay uydu ise, bu yapay uydu çeşitleri arasında alçak dünya yörüngesi uydusu olarak öne çıkmaktadır. Uzay araçlarının hem kalkış noktası hem de iniş noktası olarak tabir edilen yer uzay limanı olarak tanımlanır. Bu noktada Uluslararası Uzay İstasyonu da bir uzay limanı olmakla birlikte üzerinde yaşanabilme özelliğine sahiptir.
İngilizce karşılığı International Space Station olan Uluslararası Uzay İstasyonu kısaca ISS olarak da bilinmektedir. Bu istasyon uzay deneylerinin yapıldığı bir laboratuvar merkezi olarak karşımıza çıkmaktadır. Burada bulunan veya buraya gelen astronotlar fizik, kimya ve biyoloji gibi birçok farklı alanda deney yapabilme şansına sahiptir. Uluslararası Uzay İstasyonu kısaca ISS, dünya yörüngesinde var olan en büyük yapay uydu özelliğini taşımaktadır. Ağırlıksız bir alan sağlayan bu istasyon bünyesinde pek çok bilimsel nitelikli deney çalışması yapılabilmektedir. Bu yapay uydunun ilk bölümü 1998 senesinde uzaya gönderilmiştir. Bu yapay uydu üzerinde yapılan deneyler başka bir uzay işlevi için de kullanılabilmektedir.
Dünya yörüngesinde bulunan ve en önemli yapay uydulardan biri olan Uluslararası Uzay İstasyonu aynı zamanda üzerinde en uzun insan bulundurma rekoruna sahip olmasıyla öne çıkmaktadır. Bu uzay istasyonunun bir başka deyişle yapay uydunun tek bir sahibi yoktur. Beş farklı uzay kuruluşu tarafından meydana gelmiş olan bu istasyon, doğru zamanlarda yer kabuğundan bakıldığında çıplak gözle görülebilme özelliğini taşımaktadır. Bu uzay istasyonu projesinde yer alan uzay ajansları ise Rusya Federal Uzay Ajansı başta olmak üzere; Kanada Uzay Ajansı, Amerika Birleşik Devletleri Ulusal Havacılık ve Uzay Dairesi, Avrupa Uzay Ajansı ve Japonya Uzay Araştırma Ajansı’dır.
Pek çok bilimsel deneyin kapısını açan Uluslararası Uzay İstasyonu’nun görev süresinin 2028 yılına senesine kadar uzatılması ön görülmektedir. Bu bağlamda Uluslararası Uzay İstasyonu hangi ülkelerin kullanımına açık konusu karşımıza gelebilir. Amerika Birleşik Devletleri başta olmak üzere; Norveç, Rusya, Kanada, Japonya, Brezilya gibi ülkelerin yanı sıra İtalya, Almanya, İsviçre, Belçika, İsveç, Danimarka, İngiltere, Fransa, Hollanda ve İspanya ülkelerine kullanımı açıktır.
