Yuan-dolar kavgasında son durum

Amerikan Hazine Bakanlığı raporunda, Çin'in para biriminin döviz kurlarında değerinin altında işlem gördüğü ancak Pekin yönetiminin yuanı bizzat manipüle etmediği gözlemine yer verilmesi ardından, yuan Amerikan doları karşısında rekor seviyeye çıktı.

Çin, ABD başta olmak üzere bir dizi sanayileşmiş ülke tarafından para birimi yuanın değerini suni olarak düşük tutmakla suçlanıyor.

Çin'in bu şekilde ihracat pazarında haksız avantaja sahip olduğu söyleniyor. Çin, dünyanın en çok ihracat yapan ülkesi.

Çin'in para politikasının, ticaret yaptığı ülkelerle arasındaki ithalat-ihracat dengesizliğinden büyük çapta sorumlu olduğu görüşü dile getiriliyor.

Yuanın değerini piyasaların belirlemesine izin vermediği gerekçesiyle Çin'in para manipülatörü olarak suçlanmasını talep eden Amerikalı siyasetçiler eleştirilerini sık sık dile getiriyor.

Çin ise, para birimi yuanın değer kazanmasına izin vereceğini, fakat bunun aşama aşama gerçekleşmesi gerektiğini söylüyor.

Çin, yuanın hızlı biçimde değer kazanmasının sadece ihraç sektörünü değil, bütün ekonomisini olumsuz yönde etkileyeceğini belirtiyor.

Kademe kademe

Geçen cuma yayımlanan Amerikan Hazine Bakanlığı raporunda, Çin'in para biriminin normal değerinin altında seyrettiğine dikkat çekilmekle beraber, Pekin yönetimi yuanı manipüle etmekle suçlanmadı.

Piyasa gözlemcileri, ABD içinde Çin'e sert bir çıkışta bulunulması için büyük baskı altında olmasına karşın Hazine Bakanlığı'nın Pekin hükümetinin kaygılarını göz önünde bulunduran bir rapor hazırladığını söylüyor.

City Index'in baş piyasa analisti Peter Esho, ''Manipülasyonun kötü çağrışımları var. Çin'in parasını manipüle ettiğini söylemek piyasaları kasten aldattığı anlamına gelecekti.'' diyor.

Çin, para birimi yuanın kademeli olarak değer kazanmasına gayret ettiğini göstermek amacıyla, yaklaşık bir yıl önce yuanı dolara endeksleyen sabit kur ayarını gevşetmeye karar vermişti.

Bunun ardından yuan dolar karşısında yüzde 5'in üzerinde değerlendi.

Ancak ABD Hazine Bakanlığı'nın son raporunda, yuandaki değer artışının beklentilerin altında gerçekleştiğine ve yetersiz kaldığına dikkat çekiliyor.

Analist Peter Esho, Çin'in tamamen ihracat sektörüne muhtaç olduğunu ve Pekin hükümetinin dış kaygıları yatıştırmak uğruna Çinli ihracatçıları üzmeyi göze alamayacağını kaydetti.

Enflasyon tehlikesi

Ama öte yandan, Çin'in para biriminin düşük olması Çin'in yurtiçi ekonomisinde enflasyon sorunu olarak kendini gösteriyor.

Çin'de tüketici fiyatları geçen nisan ayında, bir yıl öncesine kıyasla yüzde 5.3'lük artış gösterdi.

Dünya piyasalarında petrol, gıda ve diğer emtia fiyatlarındaki artış, Çin'de fiyatların tırmanmasına yol açıyor. Döviz kurlarında düşük fiyattan el değiştiren yuan, Çin'in ithal ettiği ürünlerin fiyatlarının artmasına neden oluyor.

Analistler, Çin'in şu anda ihracata dayalı ekonomisi için ihtiyaç duyduğu düşük değerde yuan politikası ile enflasyon tehlikesi arasında hassas bir dengeyi ayakta tutmaya çalışıtığını belirtiyorlar.