BİZE ULAŞIN
Yolande Knell
BBC Orta Doğu Muhabiri
İngiltere'nin koruyucu azizine adanan gün kutlanırken pek çok Filistinli de, kahraman olarak gördükleri isim için kutlamalara hazırlanıyor.
Batı Şeria'nın Hadr kasabasındaki Filistinli kilisesinin üzerinde tanıdık bir bayrak dalgalanıyor; Haçlılar zamanından beri beyaz üstüne kırmızı haç işareti Aziz Corc'u (George), yani Aya Yorgi'yi simgeliyor.
İngiltere'nin ulusal bayrağı olan bu işaret, Hristiyan azizi koruyucu olarak kabul eden birçok başka ülke ve şehir tarafından da kullanılıyor.
Ancak Filistinlilerin, bu erken dönem Hristiyan şehidinin sembolünü kullanmak ve onu anmak için özel bir sebebi var.
Onlar için Aya Yorgi, Kutsal Topraklar'daki Hristiyanların idamına karşı çıkan yerel bir kahramandı.
Rum Ortodoks Başpiskoposu Atallah Hanna, "Hristiyan inanç ve değerlerini savunarak inancı için ölen büyük bir şehit olduğuna inanıyoruz" diyor:
"İnancı için fedakarlıkta bulunarak şeytanı alt etmeyi başardı. Aziz Corc'u burada yaşayan insanların koruyucusu olarak kabul ediyoruz ve o tarihi Filistin'de doğduğundan, bizi ve bu kutsal toprağı hatırlaması için ona dua ediyoruz."
Kapadokyalı babaAya Yorgi, M.S. 3. yüzyılda İmparator Diocletianus zamanında bir Roma askeriydi. Bir zamanlar, annesinin ailesinin malı olan topraklarda, Beytüllahim yakınındaki Hadr kasabasında yaşadığı söyleniyor.
Babasının izleri modern Türkiye'deki Kapadokya'ya kadar sürülebilirken, annesinin bugün İsrail sınırları içinde olan Lod (Lydda) kentinden bir Filistinli olduğuna inanılıyor.
Aziz, tüm mülkünden vazgeçip dinine bağlı kaldığı için hapsedilip işkence görmesiyle ve sonunda idam edilmesiyle biliniyor.
Batı Şeria ve İsrail'de Saint George adını taşıyan çok sayıda kilise var; Hadr, Lod ve Celile'dekiler bunlara örnek.
Batı dünyası Aziz George Günü'nü 23 Nisan'da kutlarken, Filistin topraklarındaki doğu kiliseleri tarafından kullanılan eski takvimde bu gün 6 Mayıs'a denk geliyor.
Aziz için Beytüllahim'den ve daha uzaklardan gelip mum yakarak dua eden ibadetçiler Hadr'da toplanıyor. Bayram sırasında, Aya Yorgi'nin tipik 'ejderha avcısı' pozunun bulunduğu ekmek pişiriliyor.
Buna benzer resimlere Filistinli Hristiyanların evlerinde ve kamu binalarında sıkça rastlanıyor. Azizin böylece koruma sağladığı düşünülüyor.
Heykeltraş Ekrem Anastas şöyle anlatıyor: "Pek çok mucize gerçekleştiren yerli bir azizdi. Ona saygımız sonsuz. Atının üzerinde, ejderha ile sembolleştirilen şeytanla savaşan, erinç ve zerafet yüklü bir şövalye olarak resmedilir. Altına Arapça 'Tanrı evimizi korusun' yazarız."
Azizin binlerce oyma eserini Filistinli ve uluslararası alıcılara satmış olan Anastas, "Onu çok severim. Benim iyi bir dostum ve hayatımda birçok kez karşıma çıktı. O benim koruyucu meleğim" diyor.
Mertlik, yiğitlik ve şerefle bağdaştırılan Hristiyan ismi Corc (George), Filistin topraklarındaki en yaygın isimlerden biri olmayı sürdürüyor. Bu ismin diğer biçimleri Arapça "yeşil adam" anlamına gelen Hızır veya Hıdır ile Circis.
Beytüllahim'deki "Ebu Corc" adlı kahvehanede, hepsinin adı Corc olan Telciye ailesi üyeleriyle oturuyorum.
"Belki 10 kişi varız adı Corc olan. Belki ileride 100'e ulaşırız" diyor Corc İlyas Seba Telciye:
"Burada Beytüllahim'de sadece bizim ailede böyle değil. Hepimiz ihtiyacımız olduğunda Aziz Circis'in bize yardım edeceğine inanıyoruz. Bir kaza geçirdiğinizde ilk söylediğiniz söz 'Ya Hızır'dır. Aziz Circis'i yardıma çağırdığımız anlamına gelir bu."
"Bu ismi seviyorum. Büyükbabamın adı Corc'tu, benim adım da Corc ve oğullarım da oğullarına Corc ismini verecek" diye ekliyor yeğeni ve tanınmış şarkıcı Corc Nebil Corc Telciye.
Bu yılki Aziz George Günü öncesinde iki kuşak geleneksel bir dizeyi mırıldanıyor. "Ah Aziz Corc, biz Hızır'a dua ederiz" deniyor sözlerde, "Ellerinde mumlar olan Hristiyanlarız biz..."
GeleneklerAzizle bağlantılı bir dizi gelenek de var. Bazen Rum Ortodoks rahiplerden konuşma güçlüğü çeken çocukların ağzına bir anahtar sokması istenir ki dilinin 'kilidini açsın.' Ziyaretçilerin boynundan bir zincir geçirip onu vücudundan aşağı geçirip üç kere öptüğü bir başka adet de mevcut. Bunun hastalığı uzak tuttuğu düşünülüyor. Aziz Corc'un aile meselelerini çözmesini isteyen mektuplar, ikonasının bulunduğu bardaklara atılıyor. Azizden yardım isteyenler, yoksullara et dağıtılması için kiliseye koyun bağışlıyor.
Özellikle Hadr'daki Müslüman Filistinlilerden bazıları da bu geleneklere uyuyor.
Peder Ananias, "Onu takdir edenler sadece Hristiyanlar değil, Müslümanlar da Aziz Corc'un gücünü ve mucizelerini hissediyor" diyor ve ekliyor: "Kilise inşa edildiğinde (Bizans döneminde) bu muhitler Hristiyandı. Yerel halkın ne zaman Müslüman olduğunu bilmiyorum ama Türk (Osmanlı) idaresinde manastırı korudular."
Geleneksel nakışlı bir elbise giyen ve başörtüsü takan yaşlı bir kadın bana şöyle diyor: "Hızır'a inanıyoruz, kocam bile. Hadr kilisesinde mum yakmak için adak adadım."
Birçok Müslüman din adamı, Kurân'da bahsedilen Allah'ın hizmetçisi ve Musa Peygamber'in arkadaşı olan kişinin Hızır'ı, yani Aziz Corc'u işaret ettiğini ileri sürüyor.
Ölümünün üzerinden neredeyse 1700 yıl geçtikten sonra aziz, kimileri tarihi kimileri efsanevi başka isimlerle de tarif ediliyor.
Onun bir ejderhayı öldürüp bir kızı kurtardığı efsanesi muhtemelen Orta Çağ'da ortaya çıktı.
Hayatına ilişkin birçok ayrıntı belirsiz olsa da, Filistinliler onu, muhtaçlara yardımın ve inançlar için cesurda dikilmenin güçlü bir timsali olarak görüyor.
Onu dünya çapında gözde yapan da bu ünü.
