BİZE ULAŞIN
TBMM Başkanı Cemil Çiçek’in çağrısı üzerine ikinci kez bir araya gelen CHP, MHP ve BDP grup başkanvekilleri zirvesinden, tutuklu vekiller için, Ceza Muhakemeleri Kanunu’nun (CMK) 100. maddesine, “milletvekilleri hakkında tutuklamaya ve tutukluluğun devamına karar verilemez” hükmünün eklenmesi formülü çıktı.
5 önerinin 1’e indirildiği toplantıda muhalefet, “iktidar uzlaşılan formülü sahiplenmeli” diyerek ısrarcı tutum sergiledi. Çiçek, bu formülü Başbakan Recep Tayyip Erdoğan’ın bilgisi dahilinde Adalet Bakanı Sadullah Ergin’e iletti. Ergin, “makul noktaya gelindi” diyen Çiçek’e, “katkıya hazırız” karşılığını verdi.
İşte uzlaşılan formül
Çiçek, tutuklu 8 milletvekilinin serbest bırakılması konusuda çözüm arayışı için dün CHP, MHP ve BDP grup başkanvekilleriyle dün sabah ikinci kez bir araya geldi.
Birlikte yapılan kahvaltının ardından Çiçek, ilk toplantıda partilerden aldığı görüşlerden derlediği 5 önerilik metni dağıttı.
Toplantıda CHP’nin milletvekillerinin tutuklanamayacağına ilişkin önerisinden hareketle, CMK’nın “tutuklama nedenleri” başlığını taşıyan 100. maddesindeki 4. fıkrada değişiklik yapılması konusunda uzlaşıldı. 100. maddenin 4. fıkrası “Sadece adli para cezasını gerektiren veya hapis cezasının üst sınırı bir yıldan fazla olmayan suçlarda tutuklama kararı verilemez” hükmünü içeriyor.
Uzlaşılan düzenlemeye göre 4. fıkra, “Sadece adli para cezası gerektiren veya hapis cezasının üst sınırı 2 yıldan fazla olmayan suçlarla ilgili olarak ve milletvekilleri hakkında tutuklamaya ve tutukluluğun devamına karar verilemez. Tutuklu ise tutukluluk hali derhal kaldırılır, yargılama tutuksuz sürdürülür. Yargılama sonucunu verilecek kararın yerine getirilmesi dönem sonuna bırakılır” şeklinde değiştirilecek.
Düzenleme ile milletvekillerinin tutuklanamayacağı CMK’ya girecek, genel ilke olarak tutuklama yapılamayacak cezaların üst sınırı 1 yıldan 2 yıla çıkarılmış olacak. Böylece 2 yıla kadar hapis öngören suçlarda cezaların ertelenmesinden hareketle, 2 yıl ve daha az ceza öngören tüm suçlar yönünden tutuklama kalkacak.
Katkı sunmaya çalışıyoruz
Görüşmenin ardından gazetecilerin sorularını yanıtlayan Ergin, “Sayın Başkan görüşmelerini yapmıştır ama bundan sonra Ak Parti grubunun görüşleri diğer partilerin yaklaşımları değerlendirilecektir. Formülasyon üzerinde çalışıyorlar bildiğim kadarıyla. Burada uygulanabilir bir formül oluşur ve üzerinde mutabık kalınırsa netice alınabilir. Ama şu anda olay bitti demek için henüz erken diye düşünüyorum” diye konuştu.
Ergin, “Uzlaşma metni teknik açıdan bakanlığınızca incelenecek anladığımız kadarıyla....” şeklindeki soruya, “Ben bunu teyit etmek durumunda değilim. Sayın Meclis Başkanı’nın yürüttüğü bir süreç. Çalışmalarıyla ilgili zaman zaman bizim de görüşlerimize müracaat ediyor Sayın Başkan. Bu noktada bilgilerin tamamı kendisindedir. Bu süreçte yapabileceğimiz bir katkı varsa onu sunmaya çalışıyoruz. Paylaşabileceğim bu kadar” yanıtını verdi.
Bir gazetecinin, “CMK 100’deki değişiklik formülü için ne düşünüyorsunuz” sorusuna, net yanıt vermeyen Ergin, “Öyle bir teklif mi gelmiş!... Şu anda ben Başkanımızın diğer parti gruplarıyla konuştuğu hususlarla ilgili herhangi bir beyanda bulunma noktasında değilim. Benim açımdan doğru birşey olmaz. Netice itibarıyla bu sürece katkı sunmak istiyorsak, bu sürecin akışına uygun davranmamız gerektiğini düşünüyorum. Makul bir noktaya gelinme ihtimalinden bahsedildi. Bu noktaya gelinebilirse umut ediyorum bir netice alıcı bir formül ortaya çıkabilir. Ama şu an için bu formül ortaya çıkmıştır demek için henüz erken” dedi.
Ergin: Başbakan’la görüşeyim
Ergin, “Bundan sonra nasıl bir adım atacaksınız” sorusuna karşılık Başbakan Erdoğan ile görüşeceğini ve değerlendireceklerini kaydetti. Ergin, CMK’daki formülün dışında anayasanın 83. maddesinde değişiklik yapılmasının da alternatifler arasında olup olduğunun sorulması üzerine, “Daha karar verilmedi, inceleyip bakacağız” diye konuştu. Ergin, “muhalefetle temas ne zaman” sorusuna, “belki yarın, belki yarından da yakın” diyerek belirsiz bir yanıt verdi.
Bir AK Parti üst düzey yöneticisi ise gelişme hakkında “Doğru olan anayasa değişikliğidir. Bu da 83. madde de olur. Kişisel görüşüm, yasa değişikliği olursa bu anayasaya aykırı olur” görüşünü öne sürdü.
Hukukçulardan görüş:
Pozitif ama yanlış
Muhalefet partilerinin tutuklu vekillerin tahliyesi konusunda üzerinde uzlaştığı, Ceza Muhakemesi Kanunu’na milletvekillerinin tutuklu yargılanamayacağına yönelik hüküm eklenmesi formülü hukukçulardan onay aldı. Hukukçular, anayasadaki dokunulmazlık tarifinin sınırlarını pozitif anlamda genişleten düzenlemenin yasalaşması halinde anayasaya aykırılık taşımayacağını belirtti. Buna karşılık, sorunun yasayla değil, anayasanın 83. maddesinde vekillerin tutuklanmasına yol açan düzenlemenin kaldırılmasıyla çözülmesinin daha doğru olacağına işaret etti.
Muhalefet partilerinin üzerinde uzlaştığı metin, anayasaya aykırılık tartışması başlattı. Hukukçular, uzlaşılan düzenleme konusunda şunları kaydetti:
Ankara Barosu Başkanı Prof. Dr. Metin Feyzioğlu: Anayasaya aykırılık taşımaz bu düzenleme. Çünkü tutuklama istisnai bir uygulama zaten. İstisnaya bir istisna daha getirebilirsiniz kanunla. İstisnaya istisna getirilirken bir sınırlama yok. Hürriyet lehine getirilen düzenlemeler anayasaya aykırılık oluşturmaz. Bu düzenlemeye göre dokunulmazlık kaldırılsa bile tutuklanamayacak milletvekili. Yani hürriyet kısıtlamasını kısıtlıyor. Anayasaya göre dokunulmazlık kaldırıldığında tutuklama mümkündür. Ancak bu düzenleme ile o zaman bile tutuklama uygulanamayacak. Dolayısıyla anayasanın 83. maddesindekinden de ileri bir düzenleme yapıyor.
Prof. Dr. İbrahim Kaboğlu: Ben baştan bu yana, burada sözü edilen suçların anayasanın 14. maddesinin dışında düşünülmesi gerektiğini düşünüyorum. Bu ilk nokta, zaten anayasamızda çok geniş bir dokunulmazlık zırhı var. Bu geniş dokunulmazlık zırhını düşündüğümüz zaman vekilin tutuklu tutulmasının mantığa uygun olmadığı da ortaya çıkıyor.
Anayasa 14’ten tutuklu vekiller
Anayasanın 14. maddesi, devletin bölünmez bütünlüğü, laiklik ve benzeri konularda işlenen suçları düzenliyor. Anayasanın dokunulmazlıklarla ilgili 83. maddesi ise, vekil seçilmeden önce bu maddede sayılan suçları işleyenlerin, bu suçlar yönünden dokunulmazlığının bulunmayacağı kuralını içeriyor. CHP’den vekil seçilen Mustafa Balbay ve Mehmet Haberal, MHP’den vekil seçilen Engin Alan ve tutuklu BDP’li vekillerin tümü terör örgütü kuruculuğu ya da üyeliğinden suçlandıkları için yargılandıkları davalardan dokunulmazlık kazanamadılar. Mahkemeler de bu nedenle tutukluluk hallerini sonlandırmadı. Bu yüzden, anayasa değişikliği ile 83. maddede yapılacak, her koşulda dokunulmazlığın bulunacağı yönündeki bir değişiklik de sorunu çözebilecek.
[
****](http://www.facebook.com/habermynet)
