Ağaçta dur, uzun yaşa!

Ağaçta avlanma, hastalık, vb gibi tehlikeler görece az olduğundan, ağaç memelilerinin ömrü yerdekilerden daha uzun. Bilimcilerin açıklamasına göre insanlar da uzun ömürlerini ağaçtaki atalarına borçlu.

Ağaçlarda yaşayan memelilerin ömrü, yer ve yeraltında yaşayan mememilere kıyasla daha uzun. Amerikalı iki genç antropologun çalışması, yaşamın yerden yükseldikçe uzamasını, hastalık, doğal avcıların çokluğu, çevresel nedenler gibi “harici” ölüm nedenlerinin azalmasına bağlıyor.

Illinois Üniversitesi’nde doktora öğrencileri olan Milena Shattuck ve Scott Williams’ın çıkış noktaları, yaşlanmanın evrimsel kuramı. Bu kurama göre harici ölüm nedenlerinin azalması, hücrelerde görece geç ortaya çıkan genetik mutasyonları (değişim) doğal seçilim sürecine açıyor ve avantaj sağlayan mutasyonların seçilmesiyle ömür uzuyor.

Araştırmacılar Proceedings of the National Academy of Sciences dergisinde yayımladıkları çalışmalarıyla, öngörünün en azından memeliler için geçerli olduğunu belirlemişler. Ağaçlarda yaşayan memeliler, aynı beden büyüklüklerine sahip yer ve yeraltı türlerine kıyasla daha uzun yaşıyorlar.

İki antropolog bu genel trende uymuyor görünen iki memeli kategorisi belirlemişler. Bunlardan biri, en bilinen örneği kangurular olan keseli memeliler (marsupial) ve insanlar, şempanzeler, goriller, ağaçlarda yaşayan orangutanlar gibi “insansımaymunlar” ve öteki maymun türlerinin dahil olduğu primatlar grubu. Bunlarda ağaçta yaşamışsın, yerde yaşamışsın fark etmiyor. Ömürler aşağı yukarı aynı. Primatların bir ortak özelliği de görece uzun yaşamaları.

Araştırmacılara göre, istisna gibi görünen bu durum aslında kuralı doğruluyor. Bu iki grubun ortak özelliği, uzun süre ağaçlarda yaşamış atalardan soy almış olmaları. Öteki memeliler topluca karada yaşarken, içlerinden bazıları ağaçta yaşamaya uyum sağlamış. Keselilerle primatlar ise, işe ağaçlarda başladıktan sonra bunların içlerinden bazıları ağaçlardaki atalarını terk ederek toprak üzerinde yaşamaya evrilmişler.

Ağaçtaki atlardan soyu almış olmak, insanın neden diğer memelilerden çok daha uzun ömre sahip olduğunu da açıklayabilir. Primatlar ağaçtan inmeye başladıklarında, yerde yaşayabilmek için yeni stratejiler geliştirmiş olmaları büyük olasılık.

İnsanlar ve yerde yaşayan öteki primatlar daha büyük bedenlere ve sosyal ilişkilere sahipler. Bu özellikler de onlara doğadaki yırtıcılar ve çevresel engellere karşı güvenlik sağlıyor. İnsanlar bunun da ötesine geçerek, kültür ve tıbbın etkileri sayesinde güvenlik zırhını daha da pekiştirmiş.