Adalet ve Kalkınma Partisi (AKP) "Kitle İmha Silahlarının Yayılmasının Finansmanının Önlenmesine İlişkin Yasa Teklifini TBMM Başkanlığı'na sundu.
Teklif, Birleşmiş Milletler Genel Kurulu'nun (BMGK) kitle imha silahlarının yayılmasının finansmanının yasaklanmasına yönelik yaptırım kararlarının uygulanması ve gerektiğinde cumhurbaşkanına ilgililerin mal varlıklarını dondurması yetkisi veriyor.
Teklif, 2860 sayılı "Yardım Toplama Kanunu" kapsamında yeni düzenlemeler getiriliyor. Buna göre internet ortamında yardım kampanyası düzenlenmesi yeni esaslara bağlanırken, yasaya aykırı yardım toplamanın cezası 200 bin liraya kadar artırılıyor; yurtdışı yardımlara ilişkin de denetim mekanizmaları artırılıyor.
AKP Grup Başkanvekili Mehmet Muş ve 44 milletvekilinin imzasıyla TBMM Başkanlığı'na sunulan yasa teklifi , halen BM'nin İran ve Kuzey Kore'ye yönelik caydırıcılık oluşturmak amacıyla aldığı yaptırım kararlarının uygulanmasının yanısıra, iç mevzuatta da özellikle dernek ve vakıfların faaliyetlerine ilişkin yeni düzenlemeler içeriyor.
TBMM'ye sunulan yasa teklifinin gerekçesinde, kitle imha silahlarının yayılması ve finansmanına ilişkin yaptırımların yanısıra, suçtan kaynaklanan mal varlığı değerlerini aklama ve terörizmin finansmanı ile mücadelenin amaçlandığı ifade edildi.
Yasa teklifi ile getirilmesi öngörülen bazı önemli düzenlemeler şöyle:
- Mali Suçları Araştırma Kurulu (MASAK) Başkanı başkanlığında Adalet Bakanlığı, Dışişleri Bakanlığı, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı, İçişleri Bakanlığı, Milli Savunma Bakanlığı, Ticaret Bakanlığı, Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu, Hazine Kontrolörleri Kurulu, Milli İstihbarat Teşkilatı Başkanlığı, Nükleer Düzenleme Kurumu ve Sermaye Piyasası Kurulu temsilcilerinden oluşan, Denetim ve İşbirliği Komisyonu kurulacak. Komisyonun sekretarya hizmetlerini MASAK yürütecek.
- Mahkemelerce terör örgütü olduğuna kesin olarak karar verildikten sonra terörizmin finansmanıyla ilgili olarak Türkiye'de bulunan kişi, kuruluş ve organizasyonların Türkiye'de bulunan bütün mal varlıklarının dondurulmasına, Değerlendirme Komisyonu'nun önerisi üzerine, Hazine ve Maliye Bakanı ile İçişleri Bakanı karar verebilecek. Söz konusu dondurma kararı 48 saat içinde mahkeme onayına sunulacak ve mahkeme 5 gün içinde kararı kesinleştirmek zorunda olacak.
Yurtdışı yardımda bildirim zorunluluğu
- Dernekler Yasası'na eklenen maddeyle, terör suçları, uyuşturucu suçları, mal varlığı değerlerini aklama suçlarından dolayı soruşturma başlatılan kişiler ve görev yaptığı kurullar, İçişleri Bakanı tarafından görevden alınabilecek. Bu yeterli görülmezse İçişleri Bakanı derneği geçici olarak faaliyetten alıkoyabilecek, mahkemeye başvurabilecek.
- Yurt dışına yapılacak yardımlarda, yardım yapılmadan önce dernekler tarafından mülki idare amirliğine bildirimde bulunulması zorunlu olacak.
- Derneklerin 7 bin lirayı aşan her türlü gelir, tahsilat, gider ve diğer ödemelerinin banka veya PTT aracılığıyla yapılması zorunlu hale getiriliyor.
İnternetten izinsiz yardıma engelleme ve para cezası
- İzinsiz yardım toplayanlara verilen para cezaları artırılırken, internet üzerinden izinsiz yardım toplamaya ilişkin esaslar da düzenleniyor. İnternet üzerinden izinsiz yardım toplayanlara erişim engeli getirilecek. Buna göre, mevcut yasada 700 lira olan olan para cezaları 200 bin liraya kadar çıkabilecek. İzinsiz yardım toplayanlara 5 bin liradan 100 bin liraya kadar para cezası öngörülürken, bu eylemin internet ortamında yapılması halinde ise 10 bin liradan 200 bin liraya kadar uygulanacağı hükme bağlanıyor. İzinsiz para toplanmasına yer ve imkan sağlayanlara ise uyarılmalarına rağmen bu faaliyeti sonlandırmamaları halinde 5 bin lira para cezası öngörülüyor.
- Gerçek kişiler, yardım toplama faaliyeti için en az üç kişilik sorumlu kurul oluşturmak zorunda olacak. Belirlenen usul ve esaslara aykırı olarak yurt dışına yardım yapan sorumlu kurul üyelerine, 5 bin liradan 100 bin Türk liraya kadar para cezası verilecek. Kendilerinden istenen bilgi ve belgeleri vermeyenlere 5 bin- 20 bin lira para cezası uygulanacak.
- Kitle imha silahlarının yayılması ve terörün finansmanı faaliyetinde bulunan kişi veya kuruluşlara veya bunlar tarafından doğrudan veya dolaylı olarak kontrol edilen, bunların adına veya hesabına hareket eden kişi veya kuruluşlara ya da bunların yararına her türlü fon toplanması veya sağlanması yasaklanıyor.
- Onbeş yaşını bitiren ancak yasal temsilcilerinin yazılı izni olmadan çocuk dernekleri kuran veya üye olanlar için ve bu kişilerin görevlerini yazılı uyarıya rağmen 7 gün içerisinde sonlandırmayan dernek yöneticilerine 1500 lira para cezası verilecek.
- Terörizmin finansmanı suçu, örgütü kuran veya yöneten ya da örgüt üyesi tarafından gerçekleştirilmesi halinde, bu kişiler hakkında örgüt kurmak, yönetmek veya örgüte üye olmak suçları uyarınca verilecek ceza üçte birine kadar artırılacak.
- Hamiline yazılı pay senedi çıkaran anonim şirketlerde, hamiline yazılı pay sahipliğine ilişkin bilgileri Merkezi Kayıt Kuruluşuna bildirmeyen şirketler 20 bin lira, hamiline yazılı pay senedini devralmasına rağmen bildirim yükümlülüğünü yerine getirmeyen pay sahipleri hakkında 5 bin lira idari para cezası uygulanacak.
Mal varlığına yeni tanım
Yasa teklifinde "mal varlığı" tanımı da günün koşullarına göre yeniden düzenlenerek, "fonlar" da mal varlığı kapsamına alınıyor.
Teklifte mal varlığı, "Bir gerçek veya tüzel kişinin; mülkiyetinde veya zilyetliğinde bulunan ya da doğrudan veya dolaylı olarak kontrolünde olan fon ve gelir ile bunlardan elde edilen veya bunların birbirine dönüştürülmesinden hasıl olan menfaat ve değeri, adına veya hesabına hareket eden gerçek veya tüzel kişinin mülkiyetinde ya da zilyetliğinde bulunan fon ve gelir ile bunlardan elde edilen veya bunların birbirine dönüştürülmesinden hasıl olan menfaat ve değeri" olarak tanımlanıyor.